Όρος Κένυα, το δεύτερο ψηλότερο βουνό της Αφρικής

Η κορυφή Batian (5.199 μ.) στα αριστερά, η Nelion (5.188 μ.) στα δεξιά και η Slade (4.750 μ.) σε πρώτο πλάνο

Το Όρος Κένυα είναι το δεύτερο ψηλότερο βουνό της Αφρικής (μετά το Κιλιμάντζαρο). Όπως και το Κιλιμάντζαρο, έτσι και το Όρος Κένυα είναι ένα ανενεργό ηφαίστειο.

Οι υψηλότερες κορυφές του Κένυα είναι οι Batian (5.199 μ.), Nelion (5.188 μ.) και Lenana (4.985 μ.).

Το Όρος Κένυα υψώνεται στο κέντρο της ομώνυμης χώρας, μόλις νότια του ισημερινού της Γης, περίπου 150 χλμ. Β-ΒΑ της πρωτεύουσας Ναϊρόμπι.

Ιστορία και εξερεύνηση

To Όρος Κένυα εξερράγη για τελευταία φορά πριν από 2,6 ως 3,1 εκ. χρόνια. Οι πλαγιές του φιλοξενούν αρκετούς διαφορετικούς βιότοπους:

Τα χαμηλότερα μέρη είναι ξηρόφιλο δάσος, που σε ύψος περί τα 2.000 μ. δίνει τη θέση του σε ορεινό δάσος από κυπαρίσσι και ποδόκαρπο με μία ζώνη μπαμπού στα 2.500 μ.

Ακόμα υψηλότερα υπάρχει το ανώτερο δάσος, με μικρότερα δένδρα καλυμμένα με βρύα και λειχήνες.

Το ευδιάκριτο ανώτατο όριο των δένδρων είναι στα 3.500 μ. περίπου, και προς την κορυφή υπάρχει μία αφροαλπική ζώνη με χαρακτηριστικό τα γιγάντια φυτά-ροζέτες.

Δώδεκα μικροί και διαρκώς συρρικνούμενοι παγετώνες εντοπίζονται ανάμεσα στις κορυφές.

Ο κόμης Samuel Teleki εξερεύνησε το όρος Κένυα. Η ομάδα του ήταν η πρώτη που έφθασε σε υψόμετρο πάνω από 4.000 μ. στο βουνό το 1887.

Ο Γερμανός ιεραπόστολος Johann Ludwig Krapf ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που ανέφερε ότι είδε το Όρος Κένυα, το 1849.

Οι αναφορές του ότι είδε χιόνι ή πάγο (όντας στην τροπική ζώνη) γελοιοποιήθηκαν από τους επιστήμονες της εποχής.

Ωστόσο, ο Krapf έδωσε στο βουνό το όνομα με το οποίο είναι διεθνώς γνωστό, Κένυα, από το Kiinyaa της φυλής Ουακάμπα.

Το όνομα «Αποικία του Κένυα» δόθηκε στη συνέχεια στο «Προτεκτοράτο της Βρετανικής Ανατολικής Αφρικής» το 1920 και από αυτό στο ανεξάρτητο κράτος που δημιουργήθηκε αργότερα και περιλαμβάνει το βουνό.

Αργότερα, εξερεύνησαν το βουνό οι Joseph Thomson, που ανέβηκε το 1883 τη δυτική πλαγιά μέχρι τα 2.743 μ., και ο κόμης Samuel Teleki με τον Ludwig von Höhnel, που έφθασαν στα 4.350 μ. το 1887.

Ανέφεραν ότι πίστευαν πως είχαν ανακαλύψει ένα ηφαιστειακό κρατήρα. Το 1893 ομάδα υπό τον γεωλόγο John Walter Gregory έφθασε στους παγετώνες, στα 4.730 μ. περίπου.

Η εξερεύνηση διευκολύνθηκε από το 1899 και μετά, όταν η σιδηροδρομική γραμμή έφθασε μέχρι το Ναϊρόμπι.

Η πρόσβαση στο βουνό ήταν πολύ ευκολότερη από εκεί από ό,τι από την ακτή, κι έτσι η πρώτη καταγεγραμμένη ανάβαση στο βουνό μέχρι την υψηλότερη κορυφή του (τη Batian) έγινε από τους Halford John Mackinder, C. Ollier και J. Brocherel στις 13 Σεπτεμβρίου 1899.

Η κορυφή Nelion κατακτήθηκε για πρώτη φορά από τον Eric Shipton το 1929. Αντίθετα από τις δύο πρώτες κορυφές, η κορυφή Lenana μπορεί να «κατακτηθεί» με απλή πεζοπορία.

Το 1938 ανέβηκε και η πρώτη γυναίκα στη Batian, η Una Cameron. Η καλύτερη εποχή για ανάβαση στο Όρος Κένυα από τη νότια πλευρά είναι τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο, ενώ από τη βόρεια τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο.

Αξιοσημείωτη είναι η ιστορία τριών Ιταλών αιχμαλώτων πολέμου κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, που δραπέτευσαν το 1943 από το στρατόπεδο στο Νανιούκι και σκαρφάλωσαν στο βουνό.

Στη συνέχεια επέστρεψαν στο στρατόπεδο χωρίς να τους αντιληφθεί κανείς, αποζητώντας την ασφάλεια και την εξασφαλισμένη τροφή.

Ο τίτλος του βιβλίου που περιγράφει την ιστορία τους –“No Picnic on Mount Kenya”– είναι ενδεικτικός.

Οι κυριότερες κορυφές και οι παγετώνες του Όρους Κένυα βρίσκονται στο κέντρο του ορεινού συγκροτήματος

Το βουνό στον πολιτισμό των τοπικών φυλών

Οι κυριότερες φυλές που ζουν κοντά στο Όρος Κένυα είναι οι Κικούγιου (Kĩkũyũ), Έμπου (Embu), Μασάι (Maasai) και Ουακάμπα (Wakamba).

Το όρος Κένυα συνιστά σημαντικό στοιχείο στη λαογραφία και τον πολιτισμό όλων αυτών των ανθρώπων.

Κικούγιου (Kĩkũyũ)
Οι Κικούγιου ή Γεκόγιο ζουν στην ανατολική και τη νότια πλευρά του βουνού. Ασχολούνται με τη γεωργία, καθώς το ηφαιστειογενές έδαφος είναι ιδιαίτερα γόνιμο. Οι Κικούγιου πιστεύουν ότι ο θεός τους, ο Ngai, ζει πάνω στο Όρος Κένυα. Κτίζουν τα σπίτια τους με τις πόρτες να βλέπουν προς το Όρος Κένυα, το οποίο ονομάζουν “Kĩrĩ Nyaga”, δηλαδή “λευκό ή λαμπρό βουνό”. Οι παγετώνες και οι χιονοσκέπαστες πλαγιές του αποκαλούνται «κλίνη του Θεού». Λευκή σκόνη από το βουνό χρησιμοποιείται σε διάφορες τελετουργίες, όπως στην περιτομή.

Έμπου (Embu)
Οι Έμπου πιστεύουν επίσης ότι το Όρος Κένυα είναι η κατοικία του θεού τους Ngai και θεωρείται ιερό. Και οι Εμπού χτίζουν τα σπίτια τους με τις πόρτες να βλέπουν προς το Όρος Κένυα, το οποίο ονομάζουν “Kirenia”, δηλαδή «Βουνό της Λευκότητας».

Μασάι (Maasai)
Οι Μασάι είναι μεν νομάδες, αλλά χρησιμοποιούν πολύ τη γη στα βόρεια του Όρους Κένυα για να βόσκουν τα ζώα τους. Πιστεύουν ότι οι πρόγονοί τους κατέβηκαν από το βουνό κατά τη Δημιουργία του κόσμου. Αποκαλούν το βουνό “Ol Donyo Eibor” και “Ol Donyo Egere”, δηλαδή «Λευκό Όρος» και «Κηλιδωτό Όρος» αντιστοίχως.

Ουακάμπα (Wakamba)
Οι Wakamba ονομάζουν το βουνό “Kima Ja Kengnia”, δηλαδή «Βουνό της Λευκότητας», και “Kiinyaa”, δηλαδή «της Στρουθοκαμήλου». Και τα δύο ονόματα οφείλονται στο χρώμα των κορυφών: λευκό από το χιόνι και τους πάγους, και σκούρο από τον ηφαιστειογενή βράχο, που τις καθιστούν παρόμοιες με τα άσπρα και μαύρα φτερά της ουράς της αρσενικής στρουθοκαμήλου.

Η τοπική θρησκεία αυτών και άλλων φυλών της περιοχής με τον σαφώς μονοθεϊστικό της χαρακτήρα εξετάζεται αναλυτικότερα στο βιβλίο του Αναστάσιου Γιαννουλάτου (σήμερα Αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας) «Κύριος της Λαμπρότητος: Ο Θεός των παρά το Όρος Κένυα φυλών», μια θρησκειολογική μελέτη που συνέταξε παράλληλα με το ιεραποστολικό του έργο στην Αφρική.

Παγετώνες στο Όρος Κένυα

Οι παγετώνες στο Όρος Κένυα υποχωρούν γρήγορα. Φωτογραφίες από την αποστολή του 1899 και πρόσφατες δείχνουν καθαρά τη συρρίκνωσή τους.

Τα τελευταία χρόνια δεν φαίνεται φρέσκο χιόνι πάνω τους, ούτε καν στον μεγαλύτερο, τον παγετώνα Lewis, και έτσι δεν σχηματίζεται νέος πάγος.

Προβλέπεται ότι μέχρι το έτος 2035 δεν θα υπάρχει πλέον πάγος πάνω στο Όρος Κένυα.

Ο παγετώνας Lewis είναι ο μεγαλύτερος του βουνού

Η συνολική επιφάνεια των παγετώνων του βουνού μετρήθηκε κατά τη δεκαετία του 1980 και καταγράφηκε περίπου στα 700 στρέμματα.

Κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού αρχίζοντας από τον βορρά, οι παγετώνες γύρω από το κέντρο του Όρους Κένυα φέρουν τα παρακάτω ονόματα:
Northey – Krapf – Gregory – Lewis – Diamond – Darwin – Forel – Heim – Tyndall – Cesar – Josef

Ποτάμια

Το Όρος Κένυα είναι ο κύριος τροφοδότης σε νερό για δύο μεγάλα ποτάμια της Κένυας: τον Tana (τον μεγαλύτερο της χώρας) και τον βόρειο Ewaso Ng’iso.

Υπολογίζεται ότι τα νερά του βουνού παρέχουν άμεσα νερό σε πάνω από δύο εκατομμύρια ανθρώπους.

Οικοσυστήματα

Η χλωρίδα και πανίδα του Όρους Κένυα είναι πολύ διαφορετική κατά τόπους, και η διαφορά δεν οφείλεται μόνο στο υψόμετρο-θερμοκρασία, αλλά και στη βροχόπτωση, και τον προσανατολισμό των πλαγιών.

Οι υγροί άνεμοι έρχονται από τον Ινδικό Ωκεανό, οπότε οι ανατολικές και νοτιοανατολικές πλαγιές είναι υγρότερες. Η κάθε ζώνη ορίζεται από διαφορετικά κυρίαρχα είδη φυτών.

Τα περισσότερα είδη φυτών του βουνού δεν έχουν βέβαια κοινές ονομασίες στην ελληνική ή την αγγλική γλώσσα.

Υπάρχουν διακριτές ζώνες βλάστησης στο Όρος Κένυα, που ποικίλλουν ανάλογα με το υψόμετρο και τον προσανατολισμό

Μεγάλα δάση, στα οποία κυριαρχούν η Ocotea usambarensis (δέντρο που φτάνει σε ύψος τα 45 μ.), το αφρικανικό κυπαρίσσι και ο ποδόκαρπος καλύπτουν τις πλαγιές του. Στις χαμηλότερες περιοχές κυριαρχεί η αφρικανική ελιά.

Τα δάση είναι γεμάτα με πολλά είδη ζώων, όπως πίθηκοι, αντιλόπες, ύρακοι, ύαινες, λεοπαρδάλεις, ελέφαντες, λιοντάρια και πολλά είδη πουλιών.

Εντυπωσιακή είναι η ζώνη με τα μπαμπού, η οποία είναι εντελώς φυσική και όχι αποτέλεσμα αποψιλώσεως προηγούμενου δάσους από τον άνθρωπο. Τα μπαμπού φτάνουν σε ύψος τα 15 μ.

1. Οι κάτω πλαγιές είναι πολύ γόνιμες και καλλιεργούνται εντατικά – 2. Στην ανθοφορία του, το φυτό Lobelia telekii μπορεί να φθάσει και τα τρία μέτρα ύψος – 3. Το ορεινό δάσος του Όρους Κένυα περιέχει μεγάλη ποικιλία ειδών

Στις μεγάλες αλπικές κορυφές (αλπική ζώνη) κυριαρχούν τα βράχια, οι πάγοι, οι αλπικές λίμνες και τα χιόνια.

Οι χαμηλές πλαγιές του βουνού, λόγω του ηφαιστειογενούς εδάφους είναι γόνιμες και καλλιεργούνται από τους τοπικούς πληθυσμούς.

Η περιοχή γύρω από το βουνό σε έκταση 620 τετρ. χλμ. προστατεύεται στο Εθνικό Πάρκο του όρους Κένυα, που από το 1997 ανακηρύχθηκε Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO.

Αναρριχητικές διαδρομές

Οι περισσότερες από τις κορυφές του Όρους Κένυα έχουν “κατακτηθεί”. Η ανάβαση στις περισσότερες από αυτές απαιτεί αναρρίχηση, ενώ σε μερικές μπορείς να ανεβείς με απλό σκαρφάλωμα ή ακόμη και πεζοπορία.

*Οι εποχές αφορούν το βόρειο ημισφαίριο

Η υψηλότερη κορυφή που μπορεί ν’ ανέβει κανείς χωρίς αναρρίχηση είναι η Lenana (4.985 μ.). Η πλειοψηφία από τα 15.000 άτομα που επισκέπτονται κάθε χρόνο το Εθνικό Πάρκο ανεβαίνει σ’ αυτή την κορυφή.

Αντίθετα, περίπου 200 άτομα ετησίως επιλέγουν την κορυφή Nelion (5.188 μ.) και μόλις 50 την κορυφή Batian (5.199 μ.).

Η κορυφή Lenana (4.985 μ.) είναι η τρίτη ψηλότερη κορυφή του βουνού και η πιο δημοφιλής

Η κορυφή Nelion (5188 μ.), η δεύτερη ψηλότερη κορυφή του Όρους Κένυα

Η κορυφή Midget (4.700 μ.)

Οι κορυφές Terere (4.714 μ.) και Sendeyo (4.704 μ.), δυο απόκρημνες και απομονωμένες κορυφές του Όρους Κένυα

Το Όρος Κένυα διαθέτει πολλές ενδιαφέρουσες διαδρομές παγοαναρρίχησης, όπως η Diamond Couloir και η Ice Window.

Όμως, τα τελευταία χρόνια τα επίπεδα και η ποιότητα χιονιού και πάγου έχουν υποχωρήσει με αλματώδη ρυθμό, καθιστώντας αυτές τις διαδρομές πιο δύσκολες και επικίνδυνες.

Πεζοπορικές διαδρομές

Υπάρχουν οκτώ πεζοπορικές διαδρομές που οδηγούν στις ψηλότερες κορυφές του βουνού. Δείτε τον παρακάτω χάρτη:

Χάρτης με τις πεζοπορικές διαδρομές στο Όρος Κένυα

Οι πιο δημοφιλείς από αυτές είναι η Naro Moru και η Sirimon. Οι υπόλοιπες διαδρομές απαιτούν ειδική άδεια εισόδου από την Υπηρεσία Άγριας Ζωής της Κένυας (Kenya Wildlife Service).

Το Gorges Valley (κοιλαδοφάραγγο) είναι το πιο χαρακτηριστικό σημείο της διαδρομής Chogoria

Κοιτώντας προς τις κορυφές πάνω από την Mackinder Valley στη διαδρομή Sirimon

Διαμονή – Καταφύγια

Η διαμονή στο Όρος Κένυα περιλαμβάνει από πολυτελή ξενοδοχεία μέχρι απλά καταφύγια ανάγκης.

Οι πιο πολυτελείς ξενώνες βρίσκονται στις χαμηλότερες πλαγιές, μέσα και γύρω από το δάσος. Αυτοί οι ξενώνες διαθέτουν ξενοδοχειακές ανέσεις, συχνά με τζάκια και ζεστό τρεχούμενο νερό.

Τα καταφύγια ψηλά στο βουνό είναι πιο απλά. Τα περισσότερα έχουν δωμάτια με κουκέτες και κουζίνα. ορισμένα διαθέτουν και τρεχούμενο νερό.

1. Το καταφύγιο Austrian βρίσκεται κοντά στον παγετώνα Lewis, στις πλαγιές της κορυφής Lenana – 2. Η κατασκήνωση επιτρέπεται σε όλες τις περιοχές του Εθνικού Πάρκου

Υπάρχουν, επίσης, ορισμένα καταφύγια ανάγκης που προσφέρουν μόνο έναν χώρο για ύπνο και προστασία από τις άσχημες καιρικές συνθήκες.

Η κατασκήνωση επιτρέπεται σε όλους τους χώρους του Εθνικού Πάρκου, αλλά συστήνεται να προτιμώνται οι χώροι πέριξ των καταφυγίων, για τον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Χάρτης της περιοχής

Πηγή
wikipedia.org

Μπορεί επίσης να σας αρέσει...