Ένα ρέκβιεμ για το Θεογέφυρο του ποταμού Καλαμά

Το Θεογέφυρο του Καλαμά δεν υπάρχει πια, κατέρρευσε το πρωί της Πέμπτης 8 Φλεβάρη 2018.

Ενα σπάνιο φυσικό μνημείο που εντυπωσίαζε χιλιάδες ανθρώπους που το επισκέπτονταν κάθε χρόνο χάθηκε στα νερά του ποταμού, πιθανόν λόγω των πολυήμερων βροχοπτώσεων εκείνου του διαστήματος.

Ο Θύαμις ή Καλαμάς είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Ηπείρου και ο έβδομος μεγαλύτερος στην Ελλάδα.

Θύαμις είναι το αρχαίο όνομά του, ενώ Καλαμάς αποκαλούνταν στο παρελθόν ο μεγαλύτερος παραπόταμός του, αλλά με το πέρασμα του χρόνου οι δύο ονομασίες ταυτίστηκαν.

Το μήκος του είναι 115 χιλιόμετρα. Οι πηγές του βρίσκονται στο όρος Δούσκο, κοντά στα σύνορα του νομού Ιωαννίνων με την Αλβανία.

Η λεκάνη απορροής του έχει έκταση 1.800 τετραγωνικά χιλιόμετρα και περιλαμβάνει πλήθος παραποτάμων και πηγών. Εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος, βόρεια της Ηγουμενίτσας, σχηματίζοντας Δέλτα.

Η λέξη «θύαμις» προέρχεται από το ρήμα «θύω» που σημαίνει κινούμαι άγρια.

Η αρχή του σύντομου μονοπατιού που κατηφορίζει στην κοίτη του ποταμού Καλαμά

Πρώτη οπτική επαφή με το θαύμα της φύσης

Σε κάποιο σημείο του μακρόσυρτο ρου του, κάπου κοντά στο χωριό Λίθινο, ο Θύαμις περνούσε μέσα από έναν τεράστιο διαβρωμένο βράχο, ο οποίος είχει πάρει το σχήμα τοξωτής γέφυρας.

Το φυσικό αυτό φαινόμενο ονομάστηκε “Θεογέφυρο”. Γεφύρι φτιαγμένο από τον Θεό.

Έτσι το αποκαλούσαν ανέκαθεν οι κάτοικοι της περιοχής. Αλλά και οι ιστορικοί έτσι το μνημονεύουν. Ήταν δημιούργημα των ορμητικών νερών του ποταμού.

Είχε μήκος 45 μέτρα και πλάτος 3-4 μέτρα και βρισκόταν 20 περίπου μέτρα πιο ψηλά από τα νερά του ποταμού.

Το σχήμα του όμοιο με αυτό που το ανθρώπινο χέρι έχει δώσει στα διάφορα πέτρινα γεφύρια. Τοξωτό.

Με την διαφορά ότι η φύση, που πήρε την θέση του ανθρώπινου παράγοντα στην προκειμένη περίπτωση, δεν ήταν τόσο λεπτομερειακή. Τόσο τελειομανής.

Περιορίστηκε στο να δώσει ένα βασικό σχήμα στο γεφύρι και απέφυγε τις λεπτομέρειες.

Συνηθίζεται κάθε τι μεγάλο, αξιοθαύμαστο ή και δύσκολα ερμηνευόμενο, να αγκαλιάζεται από παραδόσεις και θρύλους. Έτσι και για το Θεογέφυρο.

Μια παράδοση λοιπόν λέει για την κατασκευή του: Μια γυναίκα λεχώνα από το Λίθινο μια μέρα πήγε στο Μοναστήρι για ν΄ ανάψει τα καντήλια του, αφήνοντας πίσω το παιδί της να κοιμάται.

Το πέρασμα του ποταμού πρώτα γινόταν με μια λιάσα. Με μια πρόχειρη ξύλινη γέφυρα.

Καθώς έφθασε στο μοναστήρι άρχισε να πέφτει δυνατή βροχή. Το ποτάμι θέριεψε. Τα νερά του ανέβηκαν πολύ και παρέσυραν την ξύλινη γέφυρα.

Στο γύρισμά της η λεχώνα γυναίκα βλέπει την γέφυρα να λείπει και γεμάτη αγωνία για το πως θα περάσει απέναντι σκύβει, γονατίζει και προσεύχεται:

“Θεέ μου τι θα κάνω τώρα που είμαι λεχώνα και θα πρέπει να βυζάξω το παιδί μου. Θα ξυπνήσει και θα κλαίει” είπε στην προσευχή της.

Τότε με μιας τα νερά του ποταμού υποχώρησαν και στο σημείο που ήταν η ξύλινη γέφυρα, χάθηκαν.

Είχαν χωνέψει κάτω από μια μεγάλη πέτρα για να βγουν και πάλι στην επιφάνεια λίγα μέτρα πιο κάτω.

Η λεχώνα μόλις διαπίστωσε ότι μπορεί να περάσει απέναντι έτρεξε στο σπίτι της και τάισε το παιδί της, που στο μεταξύ μόλις είχε ξυπνήσει. Αφού το τάισε τότε συνειδητοποίησε τι ακριβώς έγινε στο ποτάμι.

Τρέχει χτυπάει την καμπάνα του χωριού φωνάζοντας “Ελάτε χωριανοί έγινε θαύμα!! Ελάτε χωριανοί έγινε θαύμα!! Ο Θεός χάλασε την ξύλινη γέφυρα και έφτιαξε μια δική του”.

Μαζεύτηκαν οι χωριανοί και πήγαν στο σημείο της διάβασης, όπου διαπίστωσαν πραγματικά το ποτάμι να περνάει κάτω από έναν βράχο ο οποίος σχημάτιζε ένα φυσικό γεφύρι.

Έτσι λοιπόν η παράδοση λέει ότι σχηματίστηκε το γεφύρι. Ο Θεός άκουσε την προσευχή της γυναίκας και δημιούργησε ένα γεφύρι για να περάσει αυτή απέναντι να ταΐσει το μικρό της αγγελούδι.

Για τον λόγο αυτό οι κάτοικοι του χωριού έβγαλαν το γεφύρι ΘΕΟΓΕΦΥΡΟ, ονομασία η οποία είναι γνωστή ως τα σήμερα.

Σύμφωνα με έναν άλλο θρύλο, ένας βράχος αποκολλήθηκε ύστερα από σεισμό και σφήνωσε στο πιο στενό σημείο της χαράδρας, με αποτέλεσμα να σχηματιστεί το πέτρινο γεφύρι.

Πρόκειται για ένα υπέροχο φυσικό τοπίο με πλούσια βλάστηση δίπλα στα καθαρά νερά του ποταμού. Χαράδρες, καταρράκτες και βράχοι συνθέτουν την εικόνα του άγριου τοπίου.

Σύμφωνα με τον Ηπειρώτη ιστοριοδίφη, Παναγιώτη Αραβαντινό, από αυτή τη γέφυρα περνούσαν οι κάτοικοι της δυτικής όχθης για να πάνε στα Ιωάννινα, μέχρι το 1800, όταν ο Αλή Πασας έφτιαξε γέφυρα στο χωριό Ράικο.

Κατά πάσα πιθανότητα, εκείνη την περίοδο κατασκευάστηκαν κάποια υποστυλώματα ώστε να είναι ασφαλέστερη η διάβαση στο γεφύρι. Το «Θεογέφυρο» αποτελούσε ένα ακόμα αξιοθέατο της Ηπείρου και σπάνιο γεωλογικό φαινόμενο.

 

Η φύση πήρε πίσω το Θεογέφυρο

Το Θεογέφυρο και η ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίστηκε αρχαιολογικός χώρος με ΦΕΚ του 1991 και αποτελούσε έναν από τους πιο γνωστούς τουριστικούς προορισμούς της περιοχής.

Ο Δήμος Ζίτσας ενημέρωσε με σχετικό έγγραφό του τους βουλευτές Ιωαννίνων και το υπουργείο Εσωτερικών καθώς και τις αρμόδιες υπηρεσίες (Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων και ΙΓΜΕ) προκειμένου όλοι μαζί να συντονίσουν τις ενέργειές τους για την επόμενη μέρα. Πώς όμως μπορεί να γίνει κάτι για ένα δημιούργημα της φύσης;

Η σημερινή εικόνα του Θεογέφυρου πραγματικά αποκαρδιωτική
Πώς μπορεί να φθάσει εκεί κανείς

Στην παλιά εθνική Ιωαννίνων – Ηγουμενίτσας, στρίβουμε στη διασταύρωση για Δεσποτικό και Λίθινο.

Μόλις προσπεράσουμε και αφήσουμε στα αριστερά μας το χωριό Λίθινο συναντάμε μια στενή γέφυρα.

Ακολουθώντας ένα κατηφορικό μονοπάτι φτάνετε μετά από περπάτημα 2-3 μόλις λεπτών στο παραδείσιο αυτό τοπίο.

Θέση στο χάρτη

Μπορεί επίσης να σας αρέσει...