Ο Άνθρωπος, ο Μύθος, το Βουνό ή αλλιώς Γομαρόσταλος

Είναι στιγμές που οι άνθρωποι έχουμε μέσα μας κάποιες ανάγκες ανικανοποίητες. Ζούμε στιγμές δύσκολες στην καθημερινότητά μας κι αυτό είναι αβάστακτο, όταν στοιβάζονται τόσα γύρω μας.

Έχουμε ανάγκη να τα ξεπεράσουμε όπως μπορούμε. Έχουμε ανάγκη να βρούμε μια ισορροπία, μια διέξοδο… μια μαγική συνταγή.

Για μένα αυτή η συνταγή έχει όνομα: «ΒΟΥΝΟ». Είναι η καταφυγή μου στις δύσκολες στιγμές. Όταν αισθάνομαι το άγχος να με πνίγει, τότε η μόνη διέξοδος είναι η ορειβασία.

Η ορειβασία έχει συναισθηματική αξία για μένα. Η ιδέα του να βρίσκομαι πάνω στα βουνά και ν’ αντικρίζω καταπληκτικά τοπία είναι υπέροχη. Πόσο μάλλον όταν αυτό το βουνό είναι συνδεδεμένο με τον μύθο και την ιστορία αυτού του τόπου.

Φυσικά αναφέρομαι στον Όλυμπο. Τον μυθικό, επιβλητικό, άγριο και πανέμορφο Όλυμπο. Το ψηλότερο βουνό της χώρας μας που συνεχίζει ακόμη να εξάπτει την φαντασία του ανθρώπου.

Αναζητώντας, λοιπόν, μια λυτρωτική απόδραση από την πνιγηρή, λόγω καύσωνα, ατμόσφαιρα της απρόσωπης και χαοτικής πρωτεύουσας, τα βήματά μου μ’ έστρωξαν (μάλλον οι τέσσερις ρόδες του αυτοκινήτου μου) μέχρι τους πρόποδες του θρυλικού βουνού.

Και πιο συγκεκριμένα, στη γνωστή θέση «Πριόνια» στα 1.100 μέτρα υψόμετρο, αφετηρία της πιο δημοφιλούς διαδρομής προς τις ψηλές κορυφές του βουνού.

Εμείς, όμως, είχαμε «άγριες» διαθέσεις. Αψηφώντας τη ζέστη του καταμεσήμερου και τα πολυφορτωμένα σακίδια που κουβαλούσαμε στις πλάτες, αποφασίσαμε ν’ ανεβούμε στο Οροπέδιο των Μουσών από την πιο σύντομη διαδρομή, που δεν είναι άλλη από την περιβόητη ράχη του Γομαρόσταλου.

Ο Γομαρόσταλος ή Γομαροστάλι είναι μια χαρακτηριστική ράχη (ορατή ακόμη κι απ’ το Λιτόχωρο) που ανηφορίζει απότομα με κατεύθυνση Δ-ΒΔ στο Οροπέδιο των Μουσών. Γεωγραφικά οριοθετείται μεταξύ του Λαιμού και της Χονδρομεσοράχης στις ΝΑ πλαγιές του Ολύμπου.

Η περιγραφή της ανάβασης που ακολουθεί είναι δανεισμένη από το olympus-climbing.gr – την ιστοσελίδα του καταφυγίου «Χρήστος Κάκκαλος» που διαχειρίζεται ο σπουδαίος ορειβάτης Μιχάλης Στύλλας.

Σε παρένθεση θα παραθέτω κάποιες δικές μου σημειώσεις. Οι εικόνες είναι από δύο διαφορετικές αναβάσεις.

Κοιτώντας τον Όλυμπο από το Λιτόχωρο κάποιος εύκολα ξεχωρίζει μία χαρακτηριστική ράχη που οδηγεί κατευθείαν στην καρδιά του Οροπεδίου των Μουσών.

Η συγκεκριμένη ράχη αποτελεί το τελευταίο τμήμα του μονοπατιού Γουμαροστάλι, εάν και ο συγκεκριμένος όρος έχει αποδοθεί λόγω της διέλευσης της εν λόγω διαδρομής από τα τρία λιβάδια (γουμαροστάλια) πριν βγει στη ράχη η οποία οδηγεί τελικά στο Οροπέδιο των Μουσών.

Το μονοπάτι που ξεκινούσε τόσο από τα Πριόνια, όσο και από την τοποθεσία Μαγαλιάς 1,5 χλμ. περίπου πριν το καταφύγιο «Σπήλιος Αγαπητός», χρησιμοποιούνταν ευρύτατα για την μετακίνηση των ξυλοκόπων προς τη μεγάλη ρεματιά του Γκαβού για τη συγκομιδή ξυλείας.

Η ξύλευση κατά παλαιότερους χρόνους γινόταν με άμεση εκμετάλλευση της δράσης των χιονοστιβάδων οι οποίες την άνοιξη με την ορμή τους κατέβαζαν τους κομμένους κορμούς προς χαμηλότερα σημεία με ηπιότερη κλίση, τα οποία μπορούσαν να προσεγγίσουν τα γομάρια (μουλάρια) για να μεταφέρουν τους φορτωμένους κορμούς προς την τοποθεσία Πριόνια, όπου βρισκόταν τα νεροπρίονα.

Με την πάροδο των χρόνων η ξύλευση του Ολύμπου έπαψε να υφίσταται τουλάχιστον από την ανατολική πλευρά αυτού τόσο λόγω της επέκτασης του Εθνικού Δρυμού, όσο και λόγω της ταυτόχρονης αύξησης του ορεινού τουρισμού.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση η ανάπτυξη των ορειβατικών μονοπατιών σήμαινε τη διέλευση των ορειβατών από δύο κύρια μονοπάτια «Πριόνια-Μαυρόλογγος-Καταφύγιο Σπήλιος Αγαπητός-Χονδρομεσοράχη-Κορυφές» και «Γκορτσιά-Μπάρμπα-Πετρόστρουγκα-Σκούρτα-Οροπέδιο Μουσών-Κορυφές», πηγάζοντας κατά βάση από πολιτικά κριτήρια.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να κλείσουν όλα αυτά τα μονοπάτια που προΰπήρχαν των κερδοσκόπων των καιρών.

Για καλή τύχη όλων μας υπάρχουν και κάποιοι δραστήριοι ορειβάτες/αναρριχητές οι οποίοι βλέπουν τον Όλυμπο ως μέσο ανάδειξης της φυσικής του κληρονομιάς και όχι σαν τουριστική βιομηχανία.

Η διάνοιξη της διαδρομής έλαβε χώρα τον Μάιο του 2007 από ορειβάτες και αναρριχητές της Θεσσαλονίκης με πρωτεργάτη το Σάκη Σπανούδη ο οποίος εκτός από λαμπρές αναρριχητικές διαδρομές έχει συμβάλει τα μέγιστα στη διάνοιξη παλιών μονοπατιών του Ολύμπου.

Ξεκίνημα, λοιπόν, από τα Πριόνια και συγκεκριμένα από την δεξιά πλευρά του parking όπως ανηφορίζουμε στα Πριόνια. (Από τα πρώτα, κιόλας, μέτρα το Γομαροστάλι μάς δείχνει τα δόντια του).

Το μονοπάτι ανηφορίζει με σχετικά μεγάλη κλίση (35º) και κινείται άλλοτε μέσα σε δάσος οξιάς και άλλοτε μέσα σε όμορφο πευκόδασος, (προφυλάσσοντάς μας από τις ζεστές ακτίνες του μεσημεριανού ήλιου).

Η σήμανση του μονοπατιού είναι χρώματος μπλε και σε κάποιον μπορεί να φανεί υπερβολική ιδιαίτερα στο πρώτο τμήμα αυτής, αλλά επειδή η διαδρομή χρησιμοποιείται πλέον και χειμώνα η σήμανση είναι ικανοποιητική για όλο το χρόνο.

(Ο ιδρώτας τρέχει ποτάμι, οι ανάσες γίνονται όλο και πιο βαριές, η καρδιά χτυπά όλο και πιο δυνατά και κάπου εκεί αρχίζεις να καταριέσαι την ώρα και τη στιγμή που ζαλώθηκες το σακίδιο και ξεκίνησες το περπάτημα).

Συνεχίζοντας την ανηφορική της πορεία η διαδρομή περνάει κάτω από τον χαρακτηριστικό βράχο που φαίνεται και από τα Πριόνια ενώ η χάραξη της είναι εμφανέστατη.

Άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι η έλλειψη ίσιων τμημάτων (αναφορικά υπάρχουν μόνο δύο σε όλο το μήκος της διαδρομής!).

Μετά από απότομο τμήμα όπου το μονοπάτι ανεβαίνει υπό μορφή zig zag, η διαδρομή τραβερσάρει δεξιά προς το σημείο όπου υπάρχει η διασταύρωση με το μονοπάτι που έρχεται από Στράγγο και συνεχίζει μέχρι την τοποθεσία «Μαγαλιά».

Στο σημείο αυτό απαιτείται προσοχή. Υπάρχει χαρακτηριστική σάρα και η διαδρομή κάνει στροφή 180º προς τα αριστερά. Η σάρα έχει συντεταγμένες Ν 40º 05΄ 07.0΄΄, Ε022º 23΄35.2΄΄ και βρίσκεται σε υψόμετρο 1.765 μ.

Από το σημείο της σάρας η διαδρομή τραβερσάρει προς τα ΝΔ, δηλαδή προς το καταφύγιο «Σπήλιος Αγαπητός» για ένα περίπου χιλιόμετρο μέχρι να συναντήσει το χαρακτηριστικό πρώτο λιβάδι.

Στο σημείο αυτό υπάρχει και δεύτερη διασταύρωση στην οποία αυτή τη φορά στρίβουμε δεξιά μέσα στο λιβάδι. Εάν ακολουθήσει κάποιος το μονοπάτι που κινείται αριστερά από το πρώτο λιβάδι θα καταλήξει στο μονοπάτι που οδηγεί στο καταφύγιο Σπήλιος Αγαπητός.

Η διασταύρωση του πρώτου λιβαδιού έχει συντεταγμένες Ν 40º 05΄07.1΄΄ Ε 022º 23΄34.8΄΄ και υψόμετρο 1.776 μ.

Τους καλοκαιρινούς μήνες οπότε και η διέλευση ορειβατών από τη διαδρομή είναι αρκετά συχνή το μονοπάτι είναι ευδιάκριτο μέσα από τα λιβάδια.

Με τις πρώτες βροχές του φθινοπώρου η βλάστηση αρχίζει να μεγαλώνει και η διέλευση είναι αραιότερη με αποτέλεσμα να απαιτείται λίγο ψάξιμο μέσα στα λιβάδια. Υπάρχουν όμως κούκοι οι οποίοι φαίνονται και σε περίπτωση χαμηλής ορατότητας.

Από το σημείο αυτό και στη συνέχεια η διαδρομή κινείται ελαφρώς δεξιά για να περάσει τελικά κάτω από βράχια ύψους 7-10 μέτρων και να καταλήξει στο τρίτο λιβάδι το οποίο σηματοδοτεί την έναρξη της κόψης.

Από το σημείο που έχει συντεταγμένες Ν 40º 05΄34.3΄΄ Ε 022º 21΄59.6΄΄ η διαδρομή κινείται πάνω στην κόψη. Στα δεξιά φαίνεται πλέον το Ρέμα Γκαβού και στα αριστερά το Ρέμα Μαυρόλογγος.

Η θέα προς τις κορυφές του Καλόγερου αλλά και της Σκούρτας αρχίζει να γίνεται όλο και πιο όμορφή (αν το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες) καθώς κερδίζονται μέτρα υψομετρικής.

Η κόψη στο πρώτο τμήμα της είναι δασωμένη ενώ πάνω από το μέσον αυτής τα δέντρα μειώνονται σε μέγεθος και ύψος και τα αγριοκάτσικα ή τα ίχνη τους κάνουν την εμφάνιση τους.

Η κόψη ακολουθείται μέχρι το ανώτερο τμήμα της διαδρομής όπου ξεκινάει το πιο τεχνικό τμήμα αυτής χαρακτηριζόμενο από μία μικρή ορθοπλαγιά ύψους 100 περίπου μέτρων.

(Στο σημείο αυτό έχουν τοποθετηθεί σταθερά σχοινιά ώστε να διευκολύνουν την ανάβαση ανάμεσα στα σαθρά βράχια. Λίγες χορευτικές κινήσεις ακόμη και ξάφνου μπροστά μας απλώνεται το Οροπέδιο των Μουσών. Έχουμε βγει στη ΝΑ πλευρά του Οροπεδίου, στην κορυφή Καλάγια, κοντά στο καταφύγιο «Χρήστος Κάκκαλος»).

Κάπου εδώ τελειώνει το αφιέρωμα στην πορεία μας πάνω στη ράχη του Γομαρόσταλου. Μιας κοπιαστικής και ασταμάτητης ανάβασης, μήκους 5 χιλιομέτρων, διάρκειας 4,5 ωρών και συνολικής υψομετρικής διαφοράς 1.600 μέτρων, συντροφιά με πυκνά δάση, αλπικά λιβάδια, βραχώδεις ρεματιές, βαθιές χαράδρες και απόκρημνες ορθοπλαγιές.

Κερασάκι στην τούρτα, οι υψηλής αισθητικής αξίας γωνίες θέασης του Μύτικα και του Στεφανιού από το τελευταίο κομμάτι της κόψης.