Στο Άσκιο για πρώτη και τελευταία φορά

Το όρος Άσκιο ή Σινιάτσικο είναι βουνό του νομού Κοζάνης στην Δυτική Μακεδονία, με βασικό χαρακτηριστικό την εντυπωσιακή απουσία ψηλής βλάστησης. Σε αυτό το λόγο πιθανό οφείλει και την ονομασία του.

Στην πραγματικότητα όμως υπάρχουν και απομονωμένα τμήματα με ιδιαίτερη δασοκάλυψη, που αποτελούν τυπικό ενδιαίτημα των καφέ αρκούδων που ζουν εδώ.

Παρατηρείται μεγάλη αντίθεση ανάμεσα στις γυμνές και στις δασωμένες περιοχές. Στο γυμνό τοπίο η ψηλή βλάστηση απουσιάζει ολοκληρωτικά, ενώ όπου υπάρχουν δάση αυτά είναι πολύ πυκνά και ξεκινούν απότομα.

Το φαινόμενο οφείλεται αφενός στα πετρώματα της περιοχής και αφετέρου στην υπερβόσκηση των περασμένων χρόνων από τα πολλά και τεράστια σε μέγεθος κοπάδια που υπήρχαν.

Είναι νότια συνέχεια του όρους Βίτσι και μεσαίος κρίκος της ορεινής αλυσίδας, που σχηματίζει με το Βίτσι προς βορρά και τον Βούρινο προς νότο.

Αρχίζει από τα στενά της Κλεισούρας στην περιοχή που ενώνονται τα σύνορα των νομών Φλωρίνης – Καστοριάς – Κοζάνης, προχωρεί με νότια νοτιοανατολική κατεύθυνση στο νομό Κοζάνης και απολήγει νότια της Σιάτιστας, στη διάβαση που περνά ο δρόμος που συνδέει την Κοζάνη με τα Γρεβενά και αρχίζει ο Βούρινος. Το μήκος του βουνού φθάνει τα 33 χιλιόμετρα.

Βρίσκεται στο κέντρο της Δυτικής Μακεδονίας και για το λόγο αυτό η θέα που προσφέρει ακόμη και από τις χαμηλές κορυφές του είναι εκπληκτική.

Το κεντρικό τμήμα του βουνού, που είναι και το πιο επιβλητικό, φιλοξενεί την ψηλότερη κορυφή του, το Σινιάτσικο με υψόμετρο που φθάνει τα 2.107 μέτρα, και είναι χαρακτηρισμένο στο μεγαλύτερο τμήμα του ως περιοχή Natura 2000. Εδώ γελάμε και… θα καταλάβετε παρακάτω γιατί.

Άλλες ψηλές κορυφές είναι ο Μαέστρος (1.844 μ.), η Κορυφή Σαΐνι (1.831 μ.), η Κουμπούλα (1.772 μ.), η Σκόρπα Πύργος (1.624 μ.), η Μαγούλα (1.608 μ.), η Κορυφή Βλάση (1.581 μ.), η Μακρυγιάννη (1.538 μ.), ο Πύργος (1.507 μ.), κ.α.

Στο Βόρειο τμήμα του, το οποίο είναι κατάφυτο με δάση οξιάς, βρίσκονται τα ορειβατικά καταφύγια του Χιονοδρομικού Ορειβατικού Συλλόγου Πτολεμαΐδας και της Ορειβατικής Λέσχης Εορδαίας.

Ιδιαίτερο τοπίο αποτελεί επίσης το αλπικό οροπέδιο των 1.900 μέτρων που σχηματίζεται στη Δυτική πλευρά κάτω από την κορυφή, στη θέση “Δρακολίβαδο”, όπου υπάρχει και μια μικρή καταβόθρα, η επονομαζόμενη “Δρακότρυπα”, όπου ο λαϊκός μύθος αναφέρει ότι στη σπηλιά ζούσε ένας δράκος που κρατούσε τα νερά και ανάγκαζε τους κατοίκους να θυσιάζουν ένα ζωντανό για να κατευνάσουν το θυμό του.

Στη Νότια πλευρά, η απουσία ψηλής βλάστησης είναι ολοκληρωτική, ενώ τα πετρώματα του ασβεστόλιθου έχουν δημιουργήσει εντυπωσιακά ανεξερεύνητα σπήλαια στην περιοχή της Εράτυρας.

Πλούσια είναι και η πανίδα της περιοχής. Συναντώνται ικανοί πληθυσμοί από λαγούς και αλεπούδες, ενώ σε μικρότερο αριθμό κατοικούν τσακάλια και λύκοι.

Στην ευρύτερη περιοχή σύμφωνα με τον Αρκτούρο υπάρχουν και αρκούδες οι οποίες μετακινούνται μεταξύ των βουνών Βόιο και Άσκιο.

Το βουνό δεν έχει σημαντικά υδάτινα ρεύματα, με τα περισσότερα από αυτά να καταλήγουν νότια του Ασκίου στον Αλιάκμονα, με σπουδαιότερο εξ αυτών το ρέμα του Μυρίχου.

Το Άσκιο είναι ένα βουνό που περιβάλλεται από πολλά παραδοσιακά χωριά, όπως π.χ. η Βλάστη, τα Νάματα, η Σισάνι κ.α., από τα οποία ξεκινούν ενδιαφέροντα μονοπάτια που μπαίνουν στα δάση και φτάνουν μέχρι τα ατέλειωτα υποαλπικά λιβάδια και τις κορυφές.

Η δική μας πορεία προς την κορυφή Σινιάτσικο του Άσκιου ξεκινάει από το κέντρο του γραφικού χωριού Βλάστη Κοζάνης, η οποία είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.180 μέτρων στις βόρειες απολήξεις του βουνού.

Τα πρώτα 2,3 χιλιόμετρα είναι ελαφρώς κατηφορικά (συνολικά θα χάσουμε 100 μέτρα σε υψόμετρο) και γίνονται σε χωματόδρομο.

Στην πορεία μας σ’ αυτόν τον χωματόδρομο:

α) Στα 1,2 χιλιόμετρα ακολουθούμε τον αριστερό κλάδο της διχάλας που συναντάμε.
β) Στα 1,8 χιλιόμετρα συναντάμε τον Υδρόμυλο “Γιαννιώτη”. Εκεί, από ένα χαρακτηριστικό κιόσκι φεύγει ένα υπέροχο (όπως διαβάζω) ιστορικό μονοπάτι που διασχίζει το ρέμα Μυρίχου για να καταλήξει στο χωριό Νάματα. Συνεχίζουμε την πορεία κινούμενοι παράλληλα με μικρή ρεματιά στα δεξιά μας.

Στα 2,3 χιλιόμετρα πορείας και αφού προσπεράσουμε μια εγκατάσταση που βρίσκεται μέσα στη ρεματιά (ένα κενό μνήμης δεν μου επιτρέπει να θυμηθώ τι είδους εγκατάσταση ήταν) κατηφορίζουμε δεξιά για να περάσουμε στην απέναντι πλευρά της ρεματιάς, βγαίνοντας πάλι σε δασικό δρόμο.

Στρίβουμε αριστερά και μερικά μέτρα πιο κάτω, τον εγκαταλείπουμε στα δεξιά μας ακολουθώντας ένα μονοπάτι που διασχίζοντας ένα υπέροχο δάσος οξιάς, καταλήγει στη Βασιλικιά Πηγή, έναν τόπο με άφθονο και πολύ καλής ποιότητας πόσιμο νερό (όπως διαβάζω στο hellaspath.gr).

Στην είσοδο του μονοπατιού υπάρχει χαρακτηριστικό σημάδι πάνω σε δέντρο. Έχει περάσει μισή ώρα, έχουμε διανύσει 2,4 χιλιόμετρα και βρισκόμαστε στα 1.070 μέτρα υψόμετρο.

Η πορεία στο βαθύσκιωτο δάσος της οξιάς ήταν μια ονειρική όαση δροσιάς εκείνη την καυτή καλοκαιρινή μέρα.

Έμελλε, όμως, να είναι και η τελευταία, μιας και μετά από 20 λεπτά βγήκαμε σε δασικό δρόμο, στα 1.300 μέτρα υψόμετρο, και μπροστά μας εμφανίστηκαν οι γυμνές βόρειες πλαγιές του ορεινού όγκου του Άσκιου.

Από εδώ κι ύστερα όλη η πορεία θα γινόταν κάτω από το ανελέητο μαστίγωμα του καυτού καλοκαιρινού ήλιου.

Στρίβουμε δεξιά στον χωματόδρομο και αφού ρίξουμε μια κλεφτή ματιά στο καταφύγιο της Ορειβατικής Λέσχης Εορδαίας, που είναι χτισμένο λίγο πιο πέρα, στη θέση “Καρατζιώνης”, ξεκινάμε την πορεία μας προς τις ψηλές κορυφές που βουνού με κατεύθυνση Νότια.

Στην αρχή, για περίπου 400-500 μέτρα, κινούμαστε σε χωματόδρομο κακής βατότητας και στη συνέχεια ανηφορίζουμε στα δεξιά μας στη ράχη της κορυφής Πύργος (1.507 μ.).

Μετά τον Πύργο θα κινηθούμε σε αυχένα (χωρίς να κερδίσουμε υψόμετρο) μέχρι τα ριζά του αλπικού τμήματος του βουνού, με την χαρακτηριστική συστάδα από οξιές.

Περνάμε μια σάρα και στη συνέχεια ανηφορίζουμε τραβερσάροντας τις απότομες βόρειες πλαγιές του Σινιάτσικου, ακολουθώντας τους μεταλλικούς στύλους του μονοπατιού.

Κάπου στα 1.800 μέτρα υψόμετρο αποφασίζουμε να ανεβούμε λίγο πιο direct στην κορυφή. Άλλωστε οι χορταριασμένες πλαγιές του βουνού, αν και αρκετά απότομες, είναι ιδιαίτερα “φιλόξενες” για τα πόδια του ορειβάτη (τουλάχιστον υπό τις συνθήκες εκείνης της ημέρας).

Λίγη προσπάθεια ακόμη και μετά από 4 ώρες και 8 χιλιόμετρα πορείας φτάνουμε στην ψηλότερη κορυφή στα 2.107 μέτρα υψόμετρο.

Η ανάβαση πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2019. Το θέαμα που αντικρίσαμε από την κορυφή ήταν εμετικό.

Παρόλο που είχαμε πάρει την πρώτη κρυάδα όταν, καθώς ανηφορίζαμε, διακρίναμε φορτηγά να σουλατσάρουν πάνω στη κορυφογραμμή, η εικόνα του βιασμένου βουνού που αντικρίσαμε, κυριολεκτικά μας έκοψε τα πόδια.

Άσκιο, ο γίγαντας της Δυτικής Μακεδονίας που έστεκε εκεί επιβλητικός κι αγέρωχος για χιλιάδες χρόνια, παραδόθηκε βορά στις εφήμερες αδηφάγες ορέξεις κάποιων τρωκτικών. Μια περιοχή χαρακτηρισμένη ως Natura 2000!!!

Επιτέλους, οι χρεοκοπημένοι σε όλα τα επίπεδα Νεοέλληνες, με το αλάνθαστο κριτήριο που πάντα δικαιώνεται στο μέλλον, αποκτούν τα βουνά και τη φύση που τους αξίζουν.

Δεν θέλω να πω περισσότερα. Όλη αυτή η ιστορία με θλίβει βαθύτατα. Άλλωστε ότι είχα να πω το είπα μερικές μέρες αργότερα στο Facebook.

Στο Άσκιο, λοιπόν, για πρώτη και σίγουρα τελευταία φορά.

Πηγές
naturagraeca.com
mountainsgreece.com
monopatia-pindos.uowm.gr