Άγναντα Άρτας
Τα Άγναντα είναι ένα χωριό του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων με 283 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2011) και βρίσκεται στον ορεινό όγκο των Τζουμέρκων, σε υψόμετρο 642 μέτρων.
Ο οικισμός απέχει από την πόλη της Άρτας περίπου 53 χιλιόμετρα ενώ ίδια είναι κι η απόστασή σου από τα Ιωάννινα.
Ετυμολογία
Η λέξη Άγναντα παράγεται από το επίθετο «Άγναντος,-η,-ο», που σημαίνει «ανοιχτό μέρος», από το οποίο μπορούμε να παρατηρούμε τι συμβαίνει, όχι μόνο γύρω μας, αλλά και μακριά μας.
Παλαιότερα το χωριό αποτελούταν από μικροσυνοικίες με σπιτοκάλυβα, τα οποία όμως βρισκόταν σε περίοπτη θέση: Κονάκια, Πλάκες, Ζίφκος, Βίλλια, Κερασιά.
Από τις θέσεις αυτές οι κάτοικοι αγνάντευαν το απέναντι βουνό (Ξεροβούνι) προκειμένου να δουν ποιος «πάει κι έρχεται από τα Γιάννενα» κι έτσι προέκυψε το όνομα.
Αργότερα το χωριό μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση, όμως διατήρησε τη σημερινή του ονομασία.
Ιστορία
Άν και στη σημερινή περιοχή των Τζουμέρκων έζησε και αναπτύχθηκε η φυλή των Αθαμάνων ήδη πριν από τον 4ο αιώνα π.Χ., για το πρώτο χωριό, στη θέση που βρίσκεται σήμερα η Άγναντα, μπορούμε να μιλήσουμε με στοιχεία μόνο από το 1729 μ.Χ.
Κάποια από τα ιστορικά γεγονότα που περιγράφονται από τότε σχετικά με το χωριό είναι: η εγκατάσταση Σουλιωτών στο χωριό το 1803-05 μετά από την εκδίωξή τους από τον Αλή Πασά, το κάψιμο του χωριού από τουρκικά στρατεύματα του Τοπάλ Πασά στις 31 Ιουλίου 1827 (καταδίωκαν τον Γ. Μπακόλα), το Κοινό Στρατηγείο Ηπείρου ΕΑΜ ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ και η κοινή ομιλία του Ναπολέοντα Ζέρβα με τον Άρη Βελουχιώτη στις 16 Αυγούστου 1943 στα συγκεντρωμένα πλήθη, η πυρπόληση 86 σπιτιών και εκτέλεση 5 χωριανών από τους Γερμανούς Ναζί στις 25-26-27 Οκτωβρίου 1943.
Τοποθεσία και πρόσβαση
Απλώνεται στη λεκάνη που σχηματίζεται από τα βουνά Τζουμέρκα και Ξηροβούνι, έχοντας το ψηλότερο σημείο της στο φύτρωμα του βουνού και το χαμηλότερο να βρέχεται σχεδόν από τον Άραχθο ποταμό.
Γύρω της βρίσκονται άλλα χωριά (Τζουμερκοχώρια), όπως η Πράμαντα, οι Κτιστάδες, οι Ραφταναίοι, τα Κουκούλια, το Γραικικό, ο Καταρράκτης.
Από το κέντρο του χωριού περνά ο Αγναντίτικος (χείμαρρος, που εκβάλλει στον Άραχθο), ο οποίος χωρίζει το χωριό σε δύο συνοικίες (μαχαλάδες): τον πάνω και τον κάτω μαχαλά.
Τα Άγναντα, είναι χωριό συγκεντρωμένο με πυκνή δόμηση και σε αμφιθεατρική διάταξη.
Τα σπίτια του χωριού σε αρχιτεκτονική παραδοσιακού τοπίου παρουσιάζουν μία ωραία σύνθεση. Οι αυλές των σπιτιών ευρύχωρες, πλακοστρωμένες, με λουλούδια φυτεμένες στις άκρες και από πάνω τους απλώνονται οι κληματαριές.
Στα δρομάκια περνά αυλάκι με νερό από το βουνό για πότισμα των κήπων. Τα περισσότερα από τα σπίτια είναι λιθόκτιστα από σκούρα πελεκητή πέτρα, μονώροφα, διώροφα μερικά και τριώροφα, ανάλογα με το μέρος που έχουν χτιστεί και την κλίση που έχει το έδαφος. Οι στέγες των σπιτιών τετράκλινες σκεπασμένες με σκούρες πλάκες ή κεραμίδια.
Φυσικά Αξιοθέατα
Έχει πολλά πηγαία νερά (πηγές: Κρύας Βρύσης, Καρούλας, Χαλασμένου, Βρυσμούρας, Γκούρας κ.λπ.) και πυκνότατα δάση με ποικιλία δέντρων, μεταξύ των οποίων κυριαρχούν τα ελάτια, τα πλατάνια, τα πεύκα, αλλά και οι κουμαριές, οι ρείκες και οι τσιρμιντζέλες.
Κύριο χαρακτηριστικό των Αγνάντων είναι η πλουσιότατη βλάστηση. Αυτή συνθέτει ένα απέραντο φυσικό τοπίο με θαυμαστή αρμονία και πλούσια ποικιλία αποχρώσεων, φωτισμού και ανταύγειας, που βαθμιαία μεταλλάσσονται, αναπροσαρμόζονται κατάλληλα και εναρμονίζονται πλήρως προς τον εποχικό κύκλο της φύσης.
Οι λόφοι που περιβάλλουν το Χωριό είναι κατάφυτοι. Από αυτούς, εκείνοι του Αϊ – Λια και του Αγίου Χριστοφόρου, σχεδόν μέσα στο Χωριό, καλύπτονται από πυκνότατα και πανύψηλα πεύκα σχηματίζοντας τους υπέροχους ομώνυμους πευκώνες, και οι υπόλοιποι, μεταξύ των οποίων και οι πλησιέστεροι προς το Χωριό, της Γωνιάς, της Μεντζερίστρας, του Καμποδούκα, του Αετού, του Κρόκου και των Θεοδουλίων, αποτελούν πανέμορφους ελατιώνες.
Τέλος, πάνω από το χωριό, προς τα ανατολικά, ορθώνεται επιβλητικά η κορυφογραμμή των Τζουμέρκων και η εμβληματική κορυφή της, η Ρόκα, μια από τις ωραιότερες κορυφές των ελληνικών βουνών, όπως και αυτή της Στρογγούλας βορειότερα.
