Το τηλεσκόπιο “Αρίσταρχος” στον Χελμό
Το Αστεροσκοπείο Χελμού ή «Αστεροσκοπείο Αιμίλιος Χαρλαύτης»* βρίσκεται στην Αχαΐα, στη δεύτερη ψηλότερη κορυφή του Χελμού, τη Νεραϊδοράχη, σε υψόμετρο 2.340 μέτρων, επάνω από το χιονοδρομικό κέντρο Καλαβρύτων.
Η τοποθεσία αυτή επιλέχθηκε γιατί είναι από τα σημεία της Ευρώπης με τη χαμηλότερη φωτορύπανση και το τηλεσκόπιο είναι συνήθως πάνω από τα σύννεφα. Οι πρώτες ενέργειες και τα πρώτα σχέδια έγιναν το 1997.
Η κατασκευή του ξεκίνησε το 2001 και οι κτιριακές του εγκαταστάσεις στοίχισαν 10 εκατομμύρια ευρώ.
Το 2007 έγιναν τα τελευταία έργα, η ηλεκτροδότηση και η οδική πρόσβαση. Στις 20 Αυγούστου 2007 έγιναν τα εγκαίνια και παραδόθηκε επίσημα στην επιστημονική κοινότητα.
Ο “Αρίσταρχος” και η εποχική αλπική λίμνη “Μαυρόλιμνη”
Ανηφορίζοντας προς την Ψηλή Κορφή του Χελμού
Το κατοπτρικό τηλεσκόπιο Αρίσταρχος στοίχισε 4 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία προήλθαν από ευρωπαϊκά κονδύλια του Υπουργείου Ανάπτυξης και κατασκευάστηκε από τη γερμανική εταιρία Zeiss.
Η εγκατάστασή του έγινε το 2004 και από τότε μέχρι το 2007, που παραδόθηκε επίσημα, πραγματοποιήθηκε σειρά δοκιμών.
Θεωρείται ένα από τα πιο προηγμένα τεχνολογικά τηλεσκόπια της Ευρώπης. Έχει διάμετρο 2,3 μέτρα και μεγάλη ακρίβεια στόχευσης και παρακολούθησης ουράνιων αντικειμένων.
Με χρηματοδότηση των πανεπιστημίων της Πάτρας και του Μάντσεστερ, καθώς και του Ευγενιδείου Ιδρύματος, έχουν τοποθετηθεί στο τηλεσκόπιο κάμερες και ειδικά επιστημονικά όργανα.
Το εσωτερικό του τηλεσκοπίου
Έχει πάρει το όνομά του από τον Αρίσταρχο τον Σάμιο, αστρονόμο της αρχαιότητας, ο οποίος πρώτος διατύπωσε την άποψη ότι το κέντρο του τότε γνωστού “σύμπαντος” ήταν ο ήλιος και όχι η Γη, κατά την τότε επικρατούσα άποψη.
Το τηλεσκόπιο ανήκει στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, και είναι το μεγαλύτερο των Βαλκανίων και το δεύτερο μεγαλύτερο της Ηπειρωτικής Ευρώπης.
Το τηλεσκόπιο υπολειτουργεί, καθώς δεν παρασχέθηκαν τα απαραίτητα κονδύλια από το ελληνικό κράτος για την υποστήριξή του με τεχνικό προσωπικό.
Ο “Αρίσταρχος” από την Ψηλή Κορφή του Χελμού
* Ο Αιμίλιος Χαρλαύτης ήταν Έλληνας αστροφυσικός, προς τιμή του οποίου ονομάσθηκε το Αστεροσκοπείο Χελμού κατά τα εγκαίνιά του. Ο Χαρλαύτης ήταν επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας που εγκατέστησε το τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος» αλλά δεν πρόλαβε να το δει ολοκληρωμένο, αφού έχασε τη ζωή του το 2005, μαζί με τέσσερις άλλους ορειβάτες, από πτώση χιονοστιβάδας στο τραγικό ορειβατικό δυστύχημα στο Μαίναλο.
