Ο Doug Scott στην τελευταία ανάβαση της ζωής του

Ο Doug Scott, ένας από τους πιο θρυλικούς και πρωτοπόρους ορειβάτες του εικοστού αιώνα (ο πρώτος Βρετανός που ανέβηκε στο Everest), πέθανε την Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2020 σε ηλικία 79 ετών, μετά από ολιγόμηνη μάχη με τον καρκίνο.

Ο Scott γεννήθηκε στις 29 Μαΐου 1941 στο Nottingham της Αγγλίας και ξεκίνησε να σκαρφαλώνει στα κοντινά Black Rocks του Derbyshire το 1953.

Μέσα σε πέντε χρόνια είχε σημειώσει τέτοια πρόοδο που το Νησί πλέον δεν μπορούσε να ικανοποιήσει τις ορειβατικές του φιλοδοξίες.

Στην πλούσια σταδιοδρομία του κατάφερε να συμμετάσχει σε 45 αποστολές στα βουνά της Ασίας, κατά τη διάρκεια των οποίων πραγματοποίησε 30 πρώτες αναβάσεις.

Δύο από τις αναβάσεις του έμελλαν να μείνουν ιστορικές: η πρώτη ανάβαση της Νοτιοδυτικής Όψης του Everest με τον Dougal Haston το 1975 και η πρώτη ανάβαση του Baintha Brakk (The Ogre) το 1977 με τον Chris Bonington.

Everest 1975

Ο Scott και ο Σκωτσέζος σχοινοσύντροφός του, Dougal Haston, ήταν μέλη της αποστολής του Chris Bonington το 1975 στο Everest, που θ’ ανέβαινε από την «σκληρή διαδρομή» μέσω της Νοτιοδυτικής Όψης.

Ξεκίνησαν την τελική ανάβαση από την προωθημένη κατασκήνωσή τους λίγο μετά την αυγή, με μεγάλη καθυστέρηση καθώς ο εξοπλισμός οξυγόνου του Haston πάγωσε, γεγονός που επιβράδυνε την πρόοδό τους.

Ήταν ήδη 15:30 όταν τελικά έφτασαν στη Νότια Κορυφή όπου οι δύο ορειβάτες σταμάτησαν να λιώσουν χιόνι για να πιούν νερό.

Έπρεπε να συνεχίσουν; Ο Haston πρότεινε να σταματήσουν γιατί ο χρόνος δεν επαρκούσε, αλλά ο Scott θεώρησε ότι ήταν καλύτερο να συνεχίσουν, όπως κι έγινε. Δύο ώρες αργότερα, περίπου στις 18:00, ήταν στην κορυφή.

Ο Scott ήταν τόσο ενθουσιασμένος που δεν σταματούσε να θαυμάζει τη θέα, παρά το γεγονός ότι βρίσκονταν προ πολλού εκτός χρονικών ορίων.

Στην κατάβαση, φτάνοντας στη Νότια Κορυφή, οι φακοί κεφαλής τους χάλασαν, με συνέπεια να μη μπορούν να συνεχίσουν στο σκοτάδι.

Χωρίς υπνόσακους και τις φιάλες οξυγόνου άδειες, υποχρεώθηκαν σε ένα αδιανόητο μπιβουάκ στα 8.760 μέτρα υψόμετρο. Κανείς δεν είχε διανυκτερεύσει πότε σε τέτοιο υψόμετρο. Και το καλύτερο;

Ο Scott είχε αφήσει πίσω την πουπουλένια στολή του επειδή τον δυσκόλευε στην αναρρίχηση.

Πέρασαν μια εφιαλτική νύχτα πολεμώντας την υποξία και το κρύο, αλλά και οι δύο επέζησαν χωρίς κρυοπαγήματα και κατάφεραν να συνεχίσουν την κατάβαση με το πρώτο φως της μέρας.

Baintha Brakk (The Ogre) 1977

Η φήμη του Scott για την τεράστια σωματική και πνευματική αντοχή του ενισχύθηκε δύο χρόνια αργότερα μετά την πρώτη ανάβαση, αυτή τη φορά με τον Chris Bonington, του Baintha Brakk, μιας τρομακτικής κορυφής της οροσειράς Karakoram, γνωστή και ως Ogre.

Κατεβαίνοντας από την κορυφή, ο Scott γλίστρησε κι έπεσε σ’ ένα βράχο, σπάζοντας τα δύο του πόδια. Πιο χαμηλά, είχε κι ο Bonington μια πτώση που του προκάλεσε κατάγματα στα πλευρά.

Διαλυμένοι κι οι δύο σε υψόμετρο 7.200 μέτρων, χωρίς δυνατότητα διάσωσης, σε ένα βουνό με μεγάλη τεχνική δυσκολία, κατάφεραν να πραγματοποιήσουν μια από τις πιο επικές καταβάσεις στην ιστορία της ορειβασίας.

Είναι σαφές ότι τέτοιες διάσημες ιστορίες θριάμβου της ανθρώπινης θέλησης και αντοχής επισκιάζουν μερικές φορές την πολυσχιδή προσωπικότητα ενός ανθρώπου.

Ο Doug Scott υπήρξε ένας τέτοιος άνθρωπος, που είδε την πορεία του στα βουνά ως μέρος ενός πνευματικού ταξιδιού, σπούδασε Βουδισμό και αφιέρωσε την υπόλοιπη ζωή του στο να βοηθήσει τους ανθρώπους του Νεπάλ.

Στις αποστολές του στα βουνά της Ασίας, ο Scott υπήρξε σταθερός οπαδός του ελαφρού, αλπικού στιλ ορειβασίας, δίνοντας βάρος στον «τρόπο αναρρίχησης» παρά στον «στόχο της κορυφής».

Με αυτόν τον τρόπο, άνοιξε νέα μονοπάτια στις βρετανικές ορειβατικές αποστολές στα Ιμαλάια, που μέχρι τότε ήταν προσηλωμένες στον στρατιωτικού τύπου βαρύ εξοπλισμό και την πλήρη εξάρτηση από το συμπληρωματικό οξυγόνο.

Μια πολύ σημαντική πτυχή της ζωής του τα τελευταία 30 χρόνια, υπήρξε η σύνδεσή του με τον ντόπιο ορεινό πληθυσμό.

Αυτή η βαθιά σύνδεση οδήγησε στην ίδρυση του Community Action Nepal, μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης που στοχεύει στη βελτίωση της ζωής της κοινότητας των Sherpas του Νεπάλ.

Τον περασμένο Μάρτιο, διαγνώστηκε με εγκεφαλικό λέμφωμα -ένα είδος καρκίνου του εγκεφάλου- και λίγο μετά το lockdown πραγματοποίησε μια τελευταία δράση, μια «εικονική» ανάβαση στο Everest ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια της εσωτερικής σκάλας του σπιτιού του, για να συγκεντρώσει κεφάλαια για την σκληρά δοκιμαζόμενη από την πανδημία κοινότητα των Sherpas.

Ο Doug Scott υπήρξε ένας από τους πιο ταλαντούχους ορειβάτες της γενιάς του. Οι ορειβατικές του περιπέτειες στα Ιμαλάια είναι θρυλικές, αλλά ο ίδιος ήταν κάτι περισσότερο.

Έδειξε σ’ όλους πως είναι δυνατό να σκαρφαλώσεις στα ψηλότερα βουνά του κόσμου έχοντας μαζί σου μερικούς μόνο φίλους και το περιεχόμενο του σακιδίου σου.

Ήταν ένας παθιασμένος θιασώτης του αλπικού στίλ και ένας ακούραστος υποστηρικτής των ορεινών κοινοτήτων του Νεπάλ.

Αξιοσημείωτες αναβάσεις

• 1967: Νότια Όψη του Koh-i-Bandaka (6.812 μ.), οροσειρά Hindu Kush στο Αφγανιστάν, με τον Ray Gillies
• 1974: Changabang (6.864 μ.) στα Ινδικά Ιμαλάια, πρώτη ανάβαση, με τους Chris Bonington και Dougal Haston
• 1975: Νοτιοδυτική Όψη του Everest, με τον Dougal Haston
• 1976: Νότια Όψη του Denali στην Alaska, με τον Dougal Haston
• 1977: Baintha Brakk ή Ogre (7.285 μ.) στην οροσειρά Karakoram του Πακιστάν, με τον Chris Bonington
• 1979: Βόρεια Κόψη του Kangchenjunga, με τους Peter Boardman και Joe Tasker
• 1979: Βόρεια Όψη του Nuptse στο Νεπάλ με τους Georges Bettembourg, Brian Hall και Alan Rouse
• 1981: Shivling (6.543 μ.) στην Ινδία, με τους Georges Bettembourg, Greg Child και Rick White
• 1982: Νότια Όψη του Shishapangma στο Θιβέτ, με τους Alex MacIntyre και Roger Baxter-Jones
• 1992: Nanga Parbat, Central Mazeno Peaks στο Πακιστάν, με τους Sergey Efimov, Alan Hinkes, Ang Phurba και Nga Temba