Ελικώνας: Από Βουνό των Μουσών σε Βουνό των Ανεμογεννητριών

Φωτογραφική παρουσίαση μιας μαγευτικής χειμερινής διάσχισης της κορυφογραμμής της Μεγάλης Λούτσας, παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

Είδα ένα κόσμο να γκρεμίζεται μπροστά μου. Είδα να γίνεται γιαπί η γειτονιά μου. Για το καλό μου.

Είδα τα δέντρα που σκαρφάλωνα κομμένα. Σε φορτηγό τα όνειρά μου φορτωμένα. Για το καλό μου.

Κάπως έτσι ξεκινάει το υπέροχο τραγούδι του Γιάννη Μηλιώκα. Ένα τραγούδι από τη μακρινή δεκαετία του ’80, αφιερωμένο σε όλους εσάς που αντιδράτε στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών στις κορυφογραμμές και τις πλαγιές των βουνών της πατρίδας μας.

Ε, ναι λοιπόν. Για το καλό σας γίνονται όλα αυτά βρε αχάριστα πλάσματα. Ο κόσμος προχωράει μπροστά. Δε ζούμε στη δεκαετία του Ογδόντα. Ή μήπως θέλετε να γυρίσουμε στις σπηλιές;

Το τρένο της ανάπτυξης θέλει καύσιμα για να λειτουργήσει, a.k.a. ενέργεια. Ενέργεια, όμως, καθαρή. Από την πράσινη που λένε. Γιατί έχουμε και οικολογική συνείδηση, μη χέσω.

Τι σας φταίνε οι καημένες οι ανεμογεννητριούλες; Αφήστε τες εκεί να γυρίζουν χαρούμενα. Ψωμί σας ζητάνε; Ίσα-ίσα, το ρεύμα που παράγουν είναι πάμφθηνο. Για να έχουμε ενέργεια καθαρή, πράσινη και φθηνή.

Τώρα, βέβαια, αν αυτή η παραγόμενη ενέργεια διαπραγματεύεται ως εμπόρευμα στο χρηματιστήριο και ενίοτε αυξάνεται «λιγάκι» η τιμή της, δεν θα αφήσουμε μια «μικρή» λεπτομέρεια να χαλάσει το αφήγημά μας.

Τι θέλετε δηλαδή; Να αντιμετωπίζουμε την ενέργεια ως κοινωνικό αγαθό και όχι ως ένα μέσο παραγωγής κέρδους; Αυτά είναι αναχρονιστικά πράγματα.

Εντάξει. Θα πέσουν και μερικοί τόνοι μπετόν και χάλυβα πάνω σε ισοπεδωμένες βουνοκορφές, αφού πρώτα ισωπεδωθούν δάση και πλαγιές για ν’ ανοιχθούν δρόμοι για τη μεταφορά των ανεμογεννητριών και την τοποθέτηση χιλιάδων μέτρων καλωδίων υψηλής τάσης. Πώς κάνετε έτσι!

Διαβάστε ακόμα:
Ελικώνας, το Βουνό των Μουσών

Και μην ακούτε τους άσχετους που λένε ότι όσες ανεμογεννήτριες κι αν τοποθετηθούν, η ηλεκτροδότηση θα συνεχίσει να στηρίζεται στα υδροηλεκτρικά και την καύση ορυκτών καυσίμων γιατί τάχα το ρεύμα που παράγουν δεν μπορεί να αποθηκευτεί ή ότι δεν είναι αξιόπιστες πηγές ενέργειας γιατί στηρίζονται στις ορέξεις του Αιόλου. Αισχρή προπαγάνδα από τους μόνιμους αρνητές της προόδου.

Δήθεν νοιάζονται για την αισθητική και οικολογική καταστροφή των βουνών μέσω της εκβιομηχάνησης των ορεινών τόπων. Και που να πάνε να τις βάλουν τις ανεμογεννήτριες κύριοι; Σε ήδη υπάρχουσες βιομηχανικές περιοχές, όπου εκεί η οικολογική υποβάθμιση είναι ούτως ή άλλως υπαρκτή;

Εκεί τα ενοίκια της γης είναι πανάκριβα. Πώς θα επιβιώσουν οι φουκαράδες οι επενδυτές; Τα βουνά είναι τσάμπα!

Δυστυχώς, αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, ζούμε στην εποχή του παραλόγου. Έχουμε δεχθεί την ασχήμια ως κάτι φυσιολογικό.

Ασχήμια παντού. Στην καθημερινότητά μας, στο περιβάλλον, στο πολιτισμό, στις συμπεριφορές.

Ο μεγάλος Μάνος Χατζηδάκις έλεγε:

«Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει. Η πιθανή προέκταση του αξιώματος είναι, να συνηθίσουμε τη φρίκη, να μας τρομάζει η ομορφιά».

Σ’ αυτό το στάδιο βρίσκεται σήμερα ο κόσμος και δυσκολεύεται να κατανοήσει τα αυτονόητα.

Άνθρωποι αστικοποιημένοι, πλήρως αποξενομένοι από τη φύση, δε μπορούν ν’ αντιληφθούν την ανάγκη προστασίας της.

Ένας άνθρωπος που έχει περιστασιακή επαφή με τα βουνά, δύσκολα θα κατανοήσει το μεγαλείο τους.

Χρόνια τώρα προσπαθώ μέσα από τα κείμενα και τις φωτογραφίες μου να μεταδώσω την ιδιαίτερη αγάπη μου για τα βουνά και τη φύση και να προσφέρω μια πολύπλευρη και βιωματική γνωριμία με την ορεινή Ελλάδα.

Κάθε ανεμογεννήτρια που «φυτεύεται» σε μια κορυφογραμμή είναι και μια μαχαιριά στην καρδιά μου. Όμως, δεν θα σταματήσω να προπαγανδίζω την ανάγκη προστασίας των ορεινών τοπίων.

Πρόσφατα πληροφορήθηκα ότι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας με μια απόφαση που εξέδωσε τον περασμένο Σεπτέμβριο ολοκλήρωσε τη διαγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών για σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε.

Κοιτώντας τον σχετικό πίνακα, στάθηκα στο γεγονός ότι από τις 7 αιολικές εγκαταστάσεις που εγκρίθηκαν, οι 4 από αυτές βρίσκονται στον Ελικώνα.

Ναι, στον πολύπαθο Ελικώνα. Το πάλαι ποτέ Βουνό των Μουσών, που ήδη έχει μετατραπεί σε Βουνό των Ανεμογεννητριών (νομίζω ότι οι φωτογραφίες που ανέβασα παραπάνω είναι αδιάψευστος μάρτυρας).

Μία από αυτές τις αιολικές εγκαταστάσεις πρόκειται να κατασκευαστεί στην κορυφογραμμή της Μεγάλης Λούτσας.

Και τότε μου ήρθε στο νου μια χειμερινή ανάβαση από το μακρινό παρελθόν στη δύσμοιρη αυτή κορυφογραμμή, που το ζοφερό της μέλλον έχει πλέον προδιαγραφεί.

Αισθάνθηκα την ανάγκη ή την υποχρέωση καλύτερα να της αποτίσω έναν μικρό φόρο τιμής κι ευγνωμοσύνης, ανεβάζοντας στο διαδίκτυο αυτή την ανάρτηση ως μια σιωπηρή κραυγή ενάντια στο έγκλημα που συντελείται μπροστά στα μάτια μας.

Πώς να σωπάσω, όμως, μέσα μου την ομορφιά του κόσμου; Κι ήταν τεράστια η ομορφιά που αντίκρισαν τα μάτια μου εκείνη την ηλιόλουστη, μα παγωμένη συνάμα, χειμωνιάτικη μέρα, που το μπόι των λέξεων δε μπορεί να μετρηθεί μαζί της.

Ας πάρουμε, λοιπόν, τα πράγματα από την αρχή. Η Μεγάλη Λούτσα ή Λιβύθριον Όρος, όπως ήταν γνωστή στην αρχαιότητα, είναι μια μακρόσυρτη οροσειρά, τμήμα του ορεινού όγκου του Ελικώνα, με κατεύθυνση από ΒΔ προς ΝΑ, που οριοθετείται χονδρικά μεταξύ του οικισμού του Κυριακίου (δυτικά), της Αγίας Άννας (νοτιο-ανατολικά) και του Ελικώνα (βόρεια).

Η ψηλότερη κορυφή της οροσειράς φτάνει σε υψόμετρο 1.553 μέτρων, ενώ έχει και άλλες μικρότερες κορυφές (μια απ’ αυτές, η Καψάλα με υψόμετρο 1.547 μέτρα, με την οποία θα ασχοληθούμε σε μελλοντική ανάρτηση).

Νοέμβρης ήτανε θαρρώ, όμως εκείνη τη χρονιά ο χείμωνας έκανε την εμφάνισή του πρόωρα και δυναμικά.

Αφετηρία της διάσχισης το πανέμορφο οροπέδιο της Αρβανίτσας, μια μαγευτική τοποθεσία δασικής αναψυχής στην καρδιά του Ελικώνα.

Εκεί, τα τελευταία χρόνια διοργανώνεται στα μέσα του Ιούλη το Μουσικό Φεστιβάλ Δάσους Αρβανίτσας από τον Ε.Ο.Σ. Κυριακίου.

Με αφορμή τις μουσικές εκδηλώσεις του περασμένου καλοκαιριού το «Δίκτυο Βοιωτών Κόντρα στον Ενεργειακό Παροξυσμό» δημοσιοποίησε ένα ενημερωτικό κείμενο, με ιδιαίτερους αποδέκτες τους καλλιτέχνες που συμμετείχαν στο φεστιβάλ, στο οποίο περιγράφεται με γλαφυρό τρόπο το τοπίο του άμεσου μέλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αρβανίτσας.

Για την ακρίβεια, ότι θα έχει απομείνει από το τοπίο, στο βαθμό που θα ολοκληρωθούν όσα περιλαμβάνει η ενεργειακή «λαίλαπα», που σαρώνει τον Ελικώνα και τη Βοιωτία γενικότερα.

Το πλήρες κείμενο μπορείτε να το «κατεβάσετε» από ΕΔΩ

Για 1,5 χιλιόμετρο κινούμαστε κατά μήκος του εθνικού μονοπατιού Ο22 και συγκεκριμένα του τμήματος αυτού που ενώνει τα χωριά Ελικώνας (Ζερίκι) και Αγία Άννα (Κούκουρα).

Στο διάσελο Κιάφα Μέλισσα αφήνουμε το μονοπάτι για ν’ ανηφορίσουμε προς την κορυφογραμμή της Μεγάλης Λούτσας με τα πρώτα χιόνια να κάνουν την εμφάνισή τους.

Αρκετά βραχώδες το πεδίο, ενώ η παρουσία του χιονιού δυσκολεύει το περπάτημα. Με πείσμα κι ενθουσιασμό προσεγγίζουμε την πρώτη κορυφή της Μεγάλης Λούτσας, στα 1.532 μέτρα.

Μπροστά μας πλέον απλώνεται ένα απίθανο χειμωνιάτικο σκηνικό που μόνο η φύση μπορεί να σμιλέψει με τόση μαεστρία.

Τα παιχνιδίσματα του ακτινοβόλου ήλιου με τις σουρεαλιστικές δημιουργίες του παγωμένου χιονιού πάνω στα βράχια και τα έλατα, γεμίζουν την ψυχή του ορειβάτη με ένα και μόνο αίσθημα.

Βαθιάς ευγνωμοσύνης για τη μοίρα που τον ευλόγισε να είναι αυτόπτης μάρτυρας σ’ αυτό ρεσιτάλ δημιουργικότητας της φύσης.

Όμως, κάποιοι φροντίζουν ώστε οι επόμενες γενιές να στερηθούν αυτές τις εικόνες και αυτά τα συναισθήματα.

Με μικρά σκαμπανεβάσματα θα προσεγγίσουμε το ψηλότερο σημείο της κορυφογραμμής στα 1.553 μέτρα.

Από εκεί, αρχίζουμε να κατηφορίζουμε ώσπου να συναντήσουμε το μονοπάτι Ο20, το οποίο θα μας οδηγήσει γλυκά στο χωριό Ελικώνας ή Ζερίκι, όπως λεγόταν παλιότερα.

Ελικώνας Βοιωτίας

Ο Ελικώνας (ή Ζερίκια και Ζερίκι) είναι ορεινό χωριό του νομού Βοιωτίας, χτισμένο σε υψόμετρο 850 μέτρων σε ένα μικρό οροπέδιο του Ελικώνα. Πρόκειται για το ορεινότερο χωριό του Ελικώνα.

Είναι ένα από τα χωριά που δημιούργησαν Αρβανίτες έποικοι στην περιοχή, περίπου στα μέσα του 14ου αιώνα.

Διοικητικά ανήκει στο Δήμο Λεβαδέων και έχει μόνιμο πληθυσμό, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, 31 κατοίκους. Ο Ελικώνας μέχρι το 1953 ονομαζόταν Ζερίκια οπότε και μετονομάστηκε σε Ελικώνα.

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950 διατηρούσε πληθυσμό περισσότερο από 1.000 κατοίκους.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 όμως ο πληθυσμός μειώθηκε κατακόρυφα και η μείωση συνεχίστηκε και την επόμενη δεκαετία, με αποτέλεσμα στις αρχές της δεκαετίας του 1980 το χωριό είχε σχεδόν ερημώσει.

Ο κύριος λόγος της εγκατάλειψης του οικισμού ήταν η αστυφιλία, η φτώχεια του τοπικού πληθυσμού και η απομόνωση καθώς μέχρι την δεκαετία του 1980 δεν υπήρχε δρόμος που να συνδέει το χωριό απευθείας με τη Λιβαδειά.

Μεγάλο μέρος των κατοίκων του χωριού που το εγκατέλειψαν εγκαταστάθηκαν στη Λιβαδειά σε μία συνοικία κοντά στο κάστρο της πόλης που ονομάζεται Ζαγαράς.

Περπατώ νωχελικά στην πλακόστρωτη πλατεία του χωριού. Βαρύς ο αναστεναγμός καθώς σηκώνω το βλέμμα για τελευταία φορά στην παγωμένη ελατοσκέπαστη πλαγιά λίγο πριν παραδοθεί στην αγκαλιά της νύχτας.

Θεέ μου πόση ομορφιά ξοδεύεις τελικά για να νιώσουμε την παρουσία σου; Όμως εμείς μάθαμε να τρομάζουμε στη θέα της.

Αφήνω αυτή την ανάρτηση εδώ γιατί φοβάμαι ότι αυτή την ομορφιά δε θα τη χαιρόμαστε για πολύ ακόμη. Κι ίσως οι μελλοντικές γενιές να τη γνωρίσουν μόνο μέσα από φωτογραφίες, καθώς θα μας καταριούνται που επιτρέψαμε στις μέρες μας αυτό το έγκλημα.

Αφήνω αυτή την ανάρτηση εδώ για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι ότι κάποτε σ’ αυτόν τον τόπο τα βουνά και οι οροσειρές του υπήρξαν σύμβολα υπερηφάνειας και παλικαριάς, φάροι ελευθερίας που σκορπούσαν την αρχέγονη και άγρια γοητεία τους στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.

Καληνύχτα Κεμάλ.