Γαρδίκι Τρικάλων
Το Γαρδίκι του Ασπροποτάμου, είναι χτισμένο στην αγκαλιά του ορεινού όγκου της Κακαρδίτσας, για την ακρίβεια στην νοτιανατολική πλαγιά της κορυφής Λάκκος (1.988 μ.) και σε υψόμετρο 1.050 μέτρων.
Απέχει 80,5 χιλιόμετρα από τα Τρίκαλα μέσω Πύλης – Ελάτης – Περτουλίου, 52 χιλιόμετρα από το Μέτσοβο μέσω Χαλικίου, 47,5 χιλιόμετρα από την Ελάτη, και 62 από την πόλη της Πύλης.
Ονομασία
Το όνομά του -Γκαρντίστι στα βλάχικα- αποτελεί παραφθορά της λέξης “γκάρντου” που σημαίνει οχυρό, ταμπούρο, καθώς το Γαρδίκι δεν φαίνεται παρά μόνο στην τελευταία στροφή του δρόμου ακόμη και σήμερα.
Ιστορία
Ιστορικά, στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το Γαρδίκι μνημονεύεται αρχαίος οικισμός με την πρωτεύουσα του στη θέση “Βρύσες”, κάπου 250 μέτρα ψηλότερα από τον συνοικισμό Παλαιοχώρι Γαρδικίου.
Ακόμα και σήμερα σώζονται ερείπια και κομμάτια από κεραμίδια. Προπολεμικά είχαν γίνει ανασκαφές και βρέθηκαν αρχαία νομίσματα με τη λέξη «Αθαμάνων». Πρώτος βασιλιάς της Αθαμανίας ήταν ο Αθάμας.
Στα νεότερα χρόνια, την πρώτη καταγραφή του χωριού την βρίσκουμε το 1454 στην πρώτη επίσημη απογραφή των Τούρκων μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και την οριστική πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας αναφέρεται από Τουρκικές πηγές ως Gardik, Γαρδίκι, Βλαχογαρδίκι.
Στο Γαρδίκι μετοίκησαν οι κάτοικοι του οικισμού Λιάσοβο που βρισκόταν στη δυτική πλευρά του βουνού Νεράϊδα (Καπ Γκρας = Χοντρό Κεφάλι, στη βλάχικη διάλεκτο) και διαλύθηκε στο διάστημα μεταξύ 1592 – 1593 και 1858, αλλά και του οικισμού Κεράσοβο που βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού οικισμού Παλαιοχώρι Γαρδικίου και διαλύθηκε μεταξύ των ετών 1868 και 1881.
Κατά την περίοδο αυτή πλήθος δημοτικών τραγουδιών μιλούν για το Γαρδίκι, τους οπλαρχηγούς, τα ασκέρια του και τη συμβολή του στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 (π.χ. Παιδιά απ’ τον Ασπροπόταμο, Εσείς βουνά του Ασπροπόταμου, του Καταραχιά, του Χριστόδουλου Χατζηπέτρου, του Νάσιου Σγούρου, του Καντάρα και του Γεωργαλή κ.λπ.).
Το φυσικό περιβάλλον στο Γαρδίκι
Απο γεο-περιβαλλοντικής άποψης η ευρύτερη περιοχή του Γαρδικίου διακρίνεται για την πλούσια βλάστησή της, τις απότομες πλαγιές, την μεγάλη ποσότητα υδάτων και την πλούσια πανίδα.
Η περιοχή έχει ενταχθεί στον κατάλογο με τους βιότοπους CORINE, δηλαδή σε αυτούς που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την διατήρηση της φύσης στην Κοινότητα.
Βόρεια και δυτικά του χωριού και μέχρι τα όριά της, η κοινότητα εντάσσεται στο Ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο ”Natura 2000”.
Το Γαρδίκι σήμερα
Σήμερα, μετά τη τελευταία μεταβολή του 2010 (πρόγραμμα Καλλικράτης), το Γαρδίκι μαζί με το Παλαιοχώριο αποτελούν την τοπική κοινότητα Γαρδικίου, η οποία υπάγεται στη δημοτική ενότητα Αιθήκων του δήμου Πύλης, της περιφερειακής ενότητας Τρικάλων.
Σήμερα στο Γαρδίκι υπάρχουν 850 σπίτια τα οποία είναι ακατοίκητα τους χειμερινούς μήνες, ενώ ζωντανεύουν από την άνοιξη έως το φθινόπωρο.
Την περίοδο αυτή σημαντικές στιγμές για το χωριό είναι η εορτή των Αγ. Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού (1/7), η εορτή του Προφήτη Ηλία -Αη Λιός- (20/7), η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (6/8).
Αποκορύφωμα των καλοκαιρινών πανηγύρεων αποτελέι ο εορτασμός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου το Δεκαπενταύγουστο, κορυφαίο ετήσιο γεγονός μείζονος κοινωνικής, ιστορικής αλλά και πολιτιστικής σημασίας για το Γαρδίκι.
Επισφραγίζεται δε, η εορτή αυτή, με την απόδοσή της, τα «εννιάμερα» της Παναγίας κατά τη λαϊκή θυμοσοφία (24/8).
