Η πρώτη χειμερινή ανάβαση στο Gasherbrum II
Για τους τρεις κορυφαίους αλπινιστές, η πραγματοποίηση μιας από τις πιο δύσκολες αναβάσεις στην ιστορία της ορειβασίας απαιτούσε ταχύτητα και τόλμη. Για να κατέβουν, όμως, ζωντανοί χρειάστηκε ένα θαύμα.
Ο μαέστρος των χειμερινών αναβάσεων, ο Ιταλός Simone Moro στάθηκε στην κορυφή του Gasherbrum II των 8.035 μέτρων στο Πακιστάν, σήκωσε τα χέρια του ψηλά και στη συνέχεια κατέρρευσε, μπήγοντας το πιολέ του στην παγωμένη κορυφή. Ήταν 11:38 π.μ. στις 2 Φεβρουαρίου 2011.
Μαζί με τον Ιταλό ήταν ο υπολοχαγός του Καζάκικου Στρατού, ο φοβερός και τρομερός Denis Urubko και ο Αμερικανός φωτογράφος ορεινών τοπίων Cory Richards.
Οι τρεις σχοινοσύντροφοι συγχάρηκαν ο ένας τον άλλο, ενώ ο Urubko, ο φιλόσοφος της ομάδας, δεν μπορούσε να χαρεί τη στιγμή. «Δεν μπορούσα να σκεφτώ καθαρά», θυμάται. «Οποιαδήποτε επιπλέον λεπτά εκεί πάνω, θα μπορούσαν να ‘ναι ολόκληρη η ζωή κάποιου».
Παρά την ψυχοσωματική κόπωση εξαιτίας της αναρρίχησης στη Ζώνη του Θανάτου χωρίς συμπληρωματικό οξυγόνο, και οι τρεις ορειβάτες είχαν συναίσθηση τόσο του μεγέθους του κατορθώματός τους όσο και της επικίνδυνης κατάβασης που θ’ ακολουθούσε.
Είχαν προηγηθεί 16 αποτυχημένες χειμερινές αποστολές στα βουνά K2, Broad Peak και Nanga Parbat του Πακιστάν. Κανείς δεν είχε επιχειρήσει ποτέ ν’ ανέβει στο Gasherbrum II τον χειμώνα.
Ο Moro και οι συνορειβάτες του είχαν καταφέρει ένα εξαιρετικό επίτευγμα, μια χειμερινή ανάβαση στο Karakoram. Tώρα έπρεπε να επιστρέψουν στην κατασκήνωση βάσης ζωντανοί.
Η κατάβαση εν μέσω μιας επερχόμενης καταιγίδας δεν θα ήταν εύκολη. Όπως όλες οι κορυφές στην οροσειρά Karakoram, το Gasherbrum II, είναι πιο απότομο και ψυχρότερο σε σχέση με τις οκτάρες κορυφές του Νεπάλ, οι οποίες όλες είχαν κατακτηθεί τον χειμώνα.
Η αναρρίχηση στο Gasherbrum II το καλοκαίρι είναι αρκετά δύσκολη, καθώς ο ορειβάτης έρχεται αντιμέτωπος με κρεβάς, χιονοστιβάδες και λιθοπτώσεις.
Τον χειμώνα οι κίνδυνοι αυξάνονται εκθετικά. Εκτός από το δριμύ κρύο (συνηθισμένο φαινόμενο οι θερμοκρασίες κάτω των -40ο C), οι ορειβάτες έχουν ν’ αντιμετωπίσουν τις άσχημες καιρικές συνθήκες.
Το μενού του χειμώνα στο Karakoram περιλαμβάνει μια ατέλειωτη αλληλουχία τρομακτικών χιονοκαταιγίδων, με ανέμους που συχνά ξεπερνούν τα 160 χιλιόμετρα την ώρα.
Το ασταθές χιόνι που συσσωρεύεται ψηλά στις απότομες πλαγιές, εκτός από τις θανάσιμες παγίδες που κρύβει από κάτω του, είναι υπεύθυνο και για πολλές χιονοστιβάδες.
Κι όταν, επιτέλους, εμφανιστούν τα πολυπόθητα παράθυρα καιρού, τότε απαιτείται ταχύτητα και ακριβής τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων προκειμένου οι επίδοξοι κατακτητές της κορυφής να έχουν πιθανότητες επιτυχίας, αν και σ’ αυτά τα βουνά όλες οι χειμερινές συνθήκες συνωμοτούν εναντίον τους.
Για να φτάσουν στην κορυφή εκείνο το πρωί ο Simone Moro και η παρέα του, βασίστηκαν στον Karl Gabl, έναν 64χρονο Αυστριακό ορειβάτη που εργάζεται στο Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Γεωδυναμικής του Ίνσμπρουκ.
Εκτός από τα κλασικά παγκόσμια μετεωρολογικά προγνωστικά μοντέλα, ο Gabl (ο οποίος έχει συμβουλεύσει τον Moro σε αρκετές αναβάσεις του) είχε πρόσβαση σε δεδομένα της ατμόσφαιρας που συλλέγουν δύο φορές την ημέρα ειδικά μετεωρολογικά μπαλόνια, με τη μέθοδο της ραδιοβόλισης, από κοντινές στο Gasherbrum II περιοχές, όπως το Σριναγκάρ, την Ινδία και τη Λάσα του Θιβέτ.
Η ραδιοβολίδα είναι μια συσκευή που μετρά διάφορες ατμοσφαιρικές παραμέτρους και τις αποστέλλει σ’ ένα σταθερό επίγειο δέκτη (ηλεκτρονικό υπολογιστή). Η συσκευή προσδένεται σ’ ένα μεγάλο μπαλόνι, που γεμίζεται είτε με ήλιο είτε με υδρογόνο και το οποίο την ανεβάζει δια μέσου της ατμόσφαιρας.
Η ραδιοβολίδα μεταδίδει ένα ακριβές προφίλ της ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας, της υγρασίας και της πίεσης του αέρα, μαζί με την κατεύθυνση και την ταχύτητα του ανέμου. Στη συνέχεια, τα δεδομένα αυτά στέλνονται προς ανάλυση στα παγκόσμια μετεωρολογικά μοντέλα.
Τα μετεωρολογικά μπαλόνια φτάνουν σε υψόμετρο μέχρι τα 30.000 μέτρα περίπου, με το μέγιστο ύψος να εξαρτάται από το μέγεθός τους. Κάποια στιγμή σκάνε λόγω της πολύ μικρής ατμοσφαιρικής πίεσης που επικρατεί.
Τέσσερις ημέρες πριν από την ημέρα κορυφής, ο Moro πήρε τηλέφωνο τον Gabl από την κατασκήνωση βάσης.
Ο Gabl του είπε ότι ένα σπάνιο παράθυρο καλοκαιρίας, ένα ήπιο σύστημα μερικώς συννεφιασμένου καιρού, κατευθυνόταν προς το μέρος τους.
«Ξέρω τι μπορεί να κάνει ο Simone στα βουνά, γι’ αυτό του έδωσα την πρόγνωση», λέει ο Gabl. «Αν ήταν κάποιος άλλος, θα ήμουν πολύ επιφυλακτικός».
Το άγχος του ήταν δικαιολογημένο. Υπήρχαν μεγάλες καταιγίδες και στις δύο πλευρές του συστήματος, και η ομάδα, που μόλις είχε επιστρέψει στην κατασκήνωση βάσης από τα 6.400 μέτρα, δεν είχε εγκλιματιστεί σωστά.
Επιπλέον, υπήρχαν μόνο τέσσερις ημέρες πριν εμφανιστεί το παράθυρο. «Μετρήσαμε αντίστροφα και συνειδητοποιήσαμε ότι αν επρόκειτο να το εκμεταλλευτούμε, έπρεπε να φύγουμε την επόμενη μέρα», λέει ο Richards.
Χωρίς σωστό εγκλιματισμό, θα έπρεπε να προωθούνται πιο αργά, ενώ θα ήταν περισσότερο εκτεθειμένοι στις ασθένειες του υψομέτρου, συμπεριλαμβανομένου του οιδήματος, της πιθανούς θανατηφόρας συσσώρευσης υγρού στους πνεύμονες και στον εγκέφαλό τους.
Παρά το βιαστικό ξεκίνημα, είχαν σημειώσει καλή πρόοδο. Αφού διέσχισαν τα ποτάμια πάγων που καταλήγουν στον παγετώνα Godwin-Austen και τα σεράκς στους πρόποδες του γειτονικού Gasherbrum V των 7.321 μέτρων, έστησαν την πρώτη τους κατασκήνωση στα 5.900 μέτρα.
Από εκεί, σκαρφαλώνοντας μια σειρά από κόψεις, κατασκήνωσαν στα 6.400 και 6.800 μέτρα, και την τέταρτη μέρα πραγματοποίησαν μια επική ανάβαση 1.200 μέτρων υψομετρικής προς την πυραμιδοειδή κορυφή κλήσης 60 μοιρών.
Την ώρα, όμως, που οι τρεις άνδρες ολοκλήρωναν τους σύντομους πανηγυρισμούς τους, οι συνθήκες επιδεινώθηκαν γρήγορα.
Στο μικρό βίντεο που τράβηξαν στην κορυφή, μπορείτε να δείτε τον καιρό να στροβιλίζεται γύρω τους.
«Το σκηνικό άρχισε ν’ αλλάζει δραματικά. Κάτι περίεργο συνέβαινε», λέει ο Richards. «Ήταν σαν το βουνό να τσαντίστηκε που το ανεβήκαμε. Ήταν σα ν’ ανοίξανε ξαφνικά οι πύλες της κολάσεως».
Ξεκίνησαν να κατηφορίζουν από την κλασική διαδρομή της νοτιοδυτικής όψης. Όμως, ο θυελλώδης παγωμένος αέρας θόλωσε τα γυαλιά τους και η μόνη επιλογή που είχαν αν ήθελαν να συνεχίσουν ήταν να τα βγάλουν.
Πλήρωναν τώρα την επικίνδυνη ανάβασή τους, περιπλανώμενοι στα τυφλά για αρκετές ώρες στις ανώτερες πλαγιές του βουνού.
Η ορατότητα έπεσε κάτω από τα 5 μέτρα και οι άνεμοι έφτασαν τα 100 χιλιόμετρα την ώρα. Οι τρεις άνδρες με δυσκολία κάρφωναν τα κραμπόν τους στο παγωμένο χιόνι.
Ξαφνικά, ένα στιγμιαίο άνοιγμα στο σύννεφο επέτρεψε στον Moro να εντοπίσει την τελευταία τους κατασκήνωση, 50 μέτρα μακριά τους. «Είναι η σκηνή!», φώναξε με ανακούφιση.
Ο Urubko, παντελώς αποπροσανατολισμένος από την πολύωρη τυφλή κατάβαση, ήταν σίγουρος ότι ο Moro έκανε λάθος. «Δεν είναι η σκηνή μας», του είπε. O Moro αντάλλαξε με τον Richards μια απορημένη ματιά. Δεν υπήρχε κανένας άλλος εκεί πάνω.
Τελικά, οι τρεις ορειβάτες χώθηκαν στο μικρό τους καταφύγιο και σε λίγο μια αίσθηση ηρεμίας απλώθηκε στη σκηνή.
Στις 5 μ.μ. περίπου, ο Moro άρχισε να δίνει τηλεφωνικές συνεντεύξεις στον Ευρωπαϊκό τύπο. O Reinhold Messner έστειλε άμεσα με e-mail ένα συγχαρητήριο μήνυμα.
O Moro τηλεφώνησε και στον Gabl, ο οποίος ανησυχούσε πολύ που δεν είχαν κατέβει από την προωθημένη κατασκήνωσή τους.
«Τους είπα να κατέβουν όσο πιο γρήγορα μπορούσαν, γιατί άνεμοι ταχύτητας 130 χιλιομέτρων την ώρα ήταν καθ’ οδόν», είπε ο Gabl.
Αν είχαν πραγματοποιήσει την ανάβαση το καλοκαίρι, θα μπορούσαν να περιμένουν μερικές μέρες μέσα στη σκηνή μέχρι να ηρεμήσει ο καιρός. Όμως, τώρα δεν ήταν καλοκαίρι. Έπρεπε να ξεκινήσουν πάλι την κατάβαση το επόμενο πρωί.
Οι τρεις ορειβάτες ήταν μόνοι τους στο βουνό, περικυκλωμένοι από μια καταιγίδα που χειροτέρευε όσο περνούσε η ώρα.
Ο Urubko ξυπνούσε μέσα στη νύχτα. Οι σκέψεις δεν τον άφηναν να κοιμηθεί. Είχε συνέχεια στο μυαλό του το σχέδιο διαφυγής. «Όλη τη νύχτα έκανα υπολογισμούς», θυμάται. «Πώς θα κάνω το ένα. Πώς θα κάνω το άλλο».
Μέχρι το 1973 δεν υπήρχε χειμερινή ορειβασία στην Ασία. Εκείνη τη χρονιά ο Πολωνός Andrzej Zawada ανέβηκε στην ψηλότερη κορυφή του Αφγανιστάν, το Noshaq (7.492 μ.) τον Φεβρουάριο. Μέχρι τότε θεωρούνταν τρελό να προσπαθήσει κάποιος ν’ ανέβει σε τόσο ψηλά βουνά τον χειμώνα.
Άλλωστε, η τελευταία από τις κορυφές άνω των 8.000 μέτρων, το Shishapangma είχε κατακτηθεί μόλις 10 χρόνια πριν. Ο Zawada και οι συμπατριώτες του όμως είδαν την χειμερινή ορειβασία ως την απόλυτη πρόκληση.
Με επικεφαλής έναν φαινομενικά ατελείωτο κατάλογο θρυλικών ορειβατών, συμπεριλαμβανομένων των Zawada, Krzysztof Wielicki και Jerzy Kukuczka, οι Πολωνοί καθιερώθηκαν ως οι αδιαμφισβήτητοι βασιλείς της χειμερινής ορειβασίας στα Ιμαλάια.
Ξεκινώντας με το Everest στις 17 Φεβρουαρίου 1980, όπου στάθηκαν στην κορυφή του οι Krzysztof Wielicki και Leszek Cichy, οι Πολωνικές ομάδες σημείωσαν επτά πρώτες χειμερινές αναβάσεις σε κορυφές άνω των 8.000 μέτρων μέσα σε οκτώ χρόνια.
Το 1988, την ίδια χρονιά που ο Zawada ηγήθηκε της πρώτης χειμερινής ανάβασης του Lhotse, οι Πολωνοί έστρεψαν το βλέμμα τους στο Κ2 των 8.611 μέτρων, της δεύτερης ψηλότερης κορυφής στον κόσμο.
Ακόμα και με 14 τόνους εξοπλισμού και πλήρες βοηθητικό προσωπικό, ο Zawada και η ομάδα του κατάφερε να φτάσει μέχρι τα 7.300 μέτρα.
Ήταν η πρώτη από τις 16 αποτυχημένες (κυρίως Πολωνικές) χειμερινές αποστολές στο Πακιστάν. Για τα επόμενα 17 χρόνια, οι Πολωνοί δε γεύτηκαν τη δόξα της χειμερινής ανάβασης σε οκτάρα κορυφή.
Ο Simone Moro, που μεγάλωσε στις Ιταλικές Άλπεις, κοντά στο Μπέργκαμο, ήταν ο πρώτος μη Πολωνός ορειβάτης που έκανε καριέρα ανοίγοντας νέες διαδρομές τον χειμώνα.
Το 1993, πραγματοποίησε την πρώτη χειμερινή ανάβαση του Aconcagua (6.962 μ.) της Αργεντινής μέσω της ύπουλης νότιας όψης και στην συνέχεια ακολούθησε μια σειρά από πιο «παραδοσιακές» αναβάσεις στα Ιμαλάια.
Εντέλει, θα βοηθούσε τους Πολωνούς να σπάσουν την κακοτυχία τους, όταν το 2005 κατάφερε την πρώτη χειμερινή ανάβαση του Shishapangma μαζί με τον Piotr Morawski.
Αλλά ακόμα και σήμερα, ο Moro είναι ίσως πιο γνωστός για το ότι ήταν ο σχοινοσύντροφος του Anatoli Bourkeev, του θρυλικού ορειβάτη και οδηγού βουνού από το Καζακστάν, ο οποίος αρχικά δαιμονοποιήθηκε και αργότερα επαινέθηκε για τις ενέργειές του κατά τη διάρκεια της καταστροφής στο Everest το 1996.
Τον Δεκέμβριο του 1997, ο Moro, o Bourkeev και ο Καζάκος κινηματογραφιστής Dimitri Sobolev επιχειρούσαν μια χειμερινή ανάβαση στην Annapurna των 8.091 μέτρων, όταν ένα σεράκ αποκολλήθηκε από την κορυφογραμμή, δημιουργώντας μια θανάσιμη χιονοστιβάδα.
Ο Moro έγραψε αργότερα ότι καθώς η χιονοστιβάδα πλησίαζε, τον κοίταξε ο Bourkeev «με αποφασιστικότητα» και «άρχισε αμέσως να κινείται σα να ακολουθούσε ένα οικείο και καλοδουλεμένο σενάριο».
Ήταν όμως πολύ αργά. Ο Bourkeev και ο Sobolev χάθηκαν μέσα στο μανιασμένο ποτάμι χιονιού, πέτρας και πάγου.
Ο Moro, παρόλο που ήταν δεμένος σε σχοινοσυντροφιά με τους άλλους δύο ορειβάτες, γλίτωσε ως εκ θαύματος, έχοντας υποστεί σοβαρή διάσειση. Κατέβηκε μόνος του.
«Δεν συνάντησα ποτέ μου τόσο δυνατό, φιλικό και αυθεντικό άτομο σαν τον Bourkeev», είχε δηλώσει κάποια στιγμή.
Την επόμενη χρονιά απείχε από οποιαδήποτε ορειβατική δραστηριότητα. Όταν πια ήταν έτοιμος ν’ ανέβει ξανά στα βουνά, ήξερε ότι υπήρχε μόνο ένα μέρος που θα μπορούσε να βρει έναν κατάλληλο σχοινοσύντροφο.
Το 1999, ταξίδεψε στο Αλμάτι του Καζακστάν, στη σκιά της οροσειράς του Παμίρ και επισκέφτηκε τον ίδιο στρατιωτικό αθλητικό σύλλογο όπου είχε εργαστεί κάποτε ο Bourkeev.
Ο Moro ζήτησε από τους επικεφαλής να του υποδείξουν τον καλύτερο ορειβάτη τους. «Διοργάνωσαν έναν εξάμηνο διαγωνισμό σε διάφορους κλάδους του αλπινισμού», λέει. «Ο νικητής αυτού του διαγωνισμού ήταν ο Denis Urubko». Οι δυο τους έγιναν αχώριστοι την επόμενη δεκαετία.
Μέχρι εκείνη τη βραδιά στη σκηνή που ο Urubko σχεδίαζε τη διαφυγή τους από το Gasherbrum II, είχε γίνει ο όγδοος ορειβάτης που ανέβηκε και τις 14 οκτάρες κορυφές του κόσμου χωρίς τη χρήση συμπληρωματικού οξυγόνου και είχε πραγματοποιήσει την πρώτη χειμερινή ανάβαση στο Makalu των 8.481 μέτρων, μαζί με τον Moro το 2009.
Σε σύγκριση με τον Urubko, ο Richards ήταν ένας πολλά υποσχόμενος αλλά σχετικά άγνωστος αλπινιστής και φωτογράφος.
Είχε μεγαλώσει κάνοντας αναρρίχηση μαζί με τον πατέρα του Court, ο οποίος υπήρξε σχοινοσύντροφος του πρωτοπόρου George Lowe.
Είχε συναντήσει τον Moro το 2010 κατά τη διάρκεια ενός επαγγελματικού του ταξιδιού, που περιλάμβανε την φωτογράφιση και τεκμηρίωση της υποχώρησης των παγετώνων γύρω από το Everest.
Ο Moro ανέβαινε στο Everest, ενώ ο Richards είχε μόλις ανέβει στο Lhotse. Η συνάντηση έγινε στην κοινή (για τα δύο βουνά) κατασκήνωση βάσης.
Το Lhotse ήταν η μοναδική οκτάρα κορυφή που είχε κάνει ο Richards, αλλά στον Moro άρεσαν αυτά που είδε.
«Ο Simone κι εγώ μιλούσαμε μια μέρα στη σκηνή του», θυμάται ο Richards. «Μου είπε ότι θα πήγαινε στο Gasherbrum II τον ερχόμενο χειμώνα και ίσως θα έπρεπε να πάω μαζί του».
Ο Moro χρειαζόταν έναν ταλαντούχο φωτογράφο όπως ο Richards, γνωρίζοντας ότι αν κατάφερναν ν’ ανέβουν θα ήταν μια από τις πιο δύσκολες αναβάσεις στην ιστορία της ορειβασίας.
Το ξημέρωμα, η πρόγνωση του Gabl αποδείχθηκε σωστή. Η σκηνή τους σειόταν από θυελλώδεις ανέμους ταχύτητας 130 χιλιομέτρων την ώρα, αλλά οι τρεις σύντροφοι ήταν αποφασισμένοι να ξεκινήσουν την κατάβαση.
Ο Moro έψαχνε στα τυφλά για τα κουρελιασμένα σταθερά σχοινιά προηγούμενων αποστολών προκειμένου να τους καθοδηγήσουν μέσα στη χιονοθύελλα. «Ήταν ένα θαύμα που κατάφερε να βρει ένα κομμάτι σχοινιού», λέει ο Urubko.
Οι τρεις άνδρες προσέγγισαν τη δεύτερη κατασκήνωσή τους σε χρόνο διπλάσιο απ’ όσο τους είχε πάρει ν’ ανέβουν. Τελικά, έφτασαν στην πρώτη κατασκήνωση στα 5.900 μέτρα, στις 3 μ.μ. στις 3 Φεβρουαρίου.
Ο Moro ξαναπήρε τηλέφωνο τον Gabl. Δυστυχώς, η ανανεωμένη πρόγνωσή του δεν ήταν ενθαρρυντική: «Ο καιρός θα παραμείνει ο ίδιος ή θα επιδεινωθεί».
Ωστόσο, αντί να ρισκάρουν μια νυχτερινή κατάβαση, αποφάσισαν να παραμείνουν στη σκηνή και να φάνε τα τορτελίνια, την παρμεζάνα και την σάλτσα ντομάτας που είχε αγοράσει ο Moro από ένα σούπερ μάρκετ στην Ιταλία.
Οι υπνόσακοί τους είχαν πλέον αχρηστευτεί, μιας και είχαν καλυφθεί από ένα παχύ στρώμα πάγου. «Κοιμηθήκαμε αγκαλιάζοντας ο ένας τον άλλο», λέει ο Moro, «φορώντας μόνο τις πουπουλένιες στολές μας».
Όταν το επόμενο πρωί ξεκίνησαν για την κατασκήνωση βάσης, πίστευαν ότι τα χειρότερα τα είχαν αφήσει πίσω τους. «Ήταν η πρώτη φορά που ξέραμε με βεβαιότητα ποια διαδρομή θ’ ακολουθήσουμε», λέει ο Moro.
Αν και μπροστά τους απλωνόταν ένας ύπουλος παγετώνας με πολλές κρυμμένες κρεβάς, κατά την ανάβασή τους είχαν σημαδέψει μια ασφαλή διαδρομή, χρησιμοποιώντας ράβδους από μπαμπού.
Οι ράβδοι ήταν ακόμη ορατές, αλλά οι πατημασιές τους είχαν καλυφθεί από φρέσκο χιόνι. Η προώθηση στο παχύ στρώμα του φρέσκου χιονιού ήταν απελπιστικά αργή. Ακόμη χειρότερα, περπατούσαν ακριβώς κάτω από το Gasherbrum V.
«Είχα αυτό το περίεργο σφίξιμο στο στομάχι, όταν αντιλαμβάνεσαι τον κίνδυνο που καραδοκεί», λέει ο Richards.
«Περάσαμε πάρα πολύ χρόνο κάτω από το Gasherbrum V. Ήταν απ’ αυτές τις κλασικές παγίδες θανάτου. Ξαφνικά άκουσα τον εκκωφαντικό κρότο μιας μεγάλης ρωγμής κι ένας τεράστιος όγκος πάγου εμφανίστηκε μέσα απ’ το σύννεφο, ερχόμενος με ταχύτητα κατά πάνω μας. Δεν υπερβάλλω. Εκείνη τη στιγμή ήξερα μέσα μου -νομίζω όλοι το αντιληφθήκαμε- ότι θα πεθάνουμε».
Ένα σεράκ είχε αποκολληθεί περίπου 1.000 μέτρα από πάνω τους, δημιουργώντας μια χιονοστιβάδα που χρειάστηκαν μερικά μόνο δευτερόλεπτα για να τους φτάσει.
«Ο Denis μας άκουσε να ουρλιάζουμε και άρχισε να τρέχει», λέει ο Moro. «Αλλά πως μπορείς να τρέξεις όταν το χιόνι φτάνει μέχρι τη μέση σου; Είναι κωμικό». Μέσα σε μία στιγμή ο κόσμος τους μετατράπηκε σ’ ένα σκοτεινό φέρετρο από πάγο.
Η συγκεκριμένη χιονοστιβάδα που προκλήθηκε από την κατάρρευση του σεράκ περιείχε τεράστια κομμάτια πάγου που θα μπορούσαν να διαλύσουν ένα τρένο, μια μεγάλη νταλίκα ή πολλά κτίρια. Τέτοια ήταν η καταστροφική της δύναμη.
Η επιβίωση από το άμεσο χτύπημα μιας τέτοιας χιονοστιβάδας θα απαιτούσε τυφλή τύχη ή θεϊκή παρέμβαση κι εκείνο το πρωινό η ομάδα φάνηκε να έχει και τα δύο.
Μέχρι και σήμερα, οι τρεις ορειβάτες δεν μπορούν να δώσουν μια πειστική εξήγηση στο πως κατάφεραν και παρέμειναν στην επιφάνεια και δεν θάφτηκαν κάτω από τόνους χιονιού και πάγου.
Όταν ο Richards σταμάτησε να κατρακυλά, περίπου μετά από 30 δευτερόλεπτα και 150 μέτρα πιο χαμηλά, το πρώτο πράγμα που συνειδητοποίησε ήταν ότι μπορούσε να αναπνεύσει. Το δεύτερο ότι ήταν ο μοναδικός επιζών: «Γαμώτο πρέπει να διαφύγω από αυτόν τον χαμό και να κατέβω μόνος μου γιατί οι άλλοι είναι νεκροί», σκεφτόταν.
Αλλά ξάφνου μια φωνή ακούστηκε -του Moro- και μετά του Urubko να του απαντά.
«Ήμουν ο μόνος που είχα βρεθεί λίγο πολύ ελεύθερος πάνω στην επιφάνεια της χιονοστιβάδας», λέει ο Moro. «Έτρεξα στον Cory, ο οποίος ήταν εντελώς καλυμμένος. Είχα χάσει τα γάντια μου, κι έτσι έσκαβα με γυμνά τα χέρια».
Όταν κατάφερε να ξεθάψει το κεφάλι και το στήθος του Richards, στράφηκε στον Urubko. Ο Richards, εν τω μεταξύ, είχε βγάλει την κάμερά του και τραβούσε πλάνα, ενώ ήταν ακόμη εν μέρει θαμμένος. Καθώς έστρεψε την κάμερα στον εαυτό του, άρχισε να κλαίει με αναφιλητά.
Αφού μαζέψανε τα κομμάτια τους, ξεκίνησαν πάλι την κατάβαση, μακαρίζοντας την καλή τους τύχη. Τότε ήταν που ο Moro διαπίστωσε ότι με την ταχύτητα που τους παρέσυρε η χιονοστιβάδα, τους πέρασε πάνω από μια κρεβάς πλάτους 4 μέτρων!!! Αν η πτώση ήταν πιο αργή, θα τους είχε ρίξει μέσα και θα χάνονταν για πάντα.
Κάτω στον παγετώνα Godwin-Austen, ο υπεύθυνος της κατασκήνωσης βάσης, ο 65χρονος οδηγός βουνού Hassan Zhulan, με πολλαπλές επιτυχημένες αναβάσεις σε οκτάρες κορυφές, είχε ήδη αρχίσει να ανησυχεί για τους τρεις ορειβάτες.
Ήταν ακόμη πάνω στο βουνό, χωρίς υποστήριξη ή οξυγόνο για έξι ημέρες και η τελευταία φορά που είχε επικοινωνήσει μαζί τους ήταν όταν ετοιμάζονταν να κατέβουν από την κατασκήνωση 3 στα 6.800 μέτρα. Θα έπρεπε μέχρι τώρα να είχαν επιστρέψει.
Εν τω μεταξύ, εκείνη τη μέρα συνέβη κάτι παράξενο, που ο Zhulan το εξέλαβε ως κακό οιωνό. Το πρωί, λίγο μετά τις 10 π.μ., ένα κοράκι μπήκε στη σκηνή της κουζίνας. «Το ένιωσα στην καρδιά και στο μυαλό μου», θυμάται ο Zhulan. «Σήμερα κάτι άσχημο θα συμβεί».
Ο Zhulan, μαζί με τον μάγειρά του, τον Saeed Jan, ξεκίνησαν να βρουν την ομάδα. Φορτωμένοι με προμήθειες, κίνησαν προς τα πάνω.
Στο μεταξύ, ο Richards είχε μπει μπροστά κι άνοιγε βήματα, μακριά από το απειλητικό Gasherbrum V και την γραμμή ανάβασης που είχαν σημαδέψει.
«Αυτός που ανοίγει βήματα επιλέγει και την πορεία που θ’ ακολουθήσει πάνω στο χιονισμένο πεδίο», λέει ο Moro, «επειδή είναι αυτός που καταβάλει τη μεγαλύτερη προσπάθεια».
Αλλά ο Moro κι ο Urubko ήθελαν να μείνουν στη γραμμή που είχαν χαράξει με τις ράβδους από μπαμπού κατά την ανάβασή τους, παρόλο που οι πατημασιές τους είχαν καλυφθεί από φρέσκο χιόνι.
«Είπα, Cory… Cory… πρέπει να πλησιάσουμε το Gasherbrum V», θυμάται ο Urubko. «Αλλά αυτός φοβόταν πολύ λόγω της χιονοστιβάδας. Του φώναξα: Έλα εδώ!».
«Γύρισα προς τον Denis και σχεδόν ουρλιάζοντας του είπα: Δεν θα ξαναπάμε κάτω απ’ αυτήν την ορθοπλαγιά», λέει ο Richards και συνέχισε να περπατάει ανοίγοντας βήματα στο χιόνι.
Δεν πρόλαβε να κάνει πάνω δέκα μέτρα και ξαφνικά η γη τον κατάπιε. «Έπεσε στη μεγαλύτερη κρεβάς που έχω δει ποτέ», είπε ο Moro.
Ο Urubko, που ήταν δεμένος με τον Richards, έπεσε ακαριαία στο έδαφος, κλότσησε τα crampons στο χιόνι, μπήγοντας ταυτόχρονα και το πιολέ του.
Ένα δευτερόλεπτο αργότερα, το σχοινί τεντώθηκε και ο Urubko κατάφερε να σταματήσει την ελεύθερη πτώση του Richards, αφήνοντάς τον να αιωρείται στο κενό της κρεβάς από ύψος πέντε μέτρων.
«Άκουγα τον Denis να γκρινιάζει», λέει ο Richards. «Αισθανόμουν ανήμπορος και παραδομένος. Είχα στερέψει από αποθέματα αδρεναλίνης μετά την χιονοστιβάδα».
Επιστρατεύοντας όση δύναμη του είχε απομείνει, κατάφερε να σκαρφαλώσει και να βγει στην επιφάνεια, καρφώνοντας το πιολέ του στο χείλος της κρεβάς. Σε διάστημα 15 λεπτών, είχε επιβιώσει από τους δύο πιο θανατηφόρους κινδύνους στο βουνό.
«Όταν βγήκε πάνω», λέει ο Moro, «Είπαμε: Εντάξει Cory, σταμάτα, θα πάμε από το σημαδεμένο μονοπάτι. Δεν έβγαλε άχνα».
Λίγο πριν νυχτώσει, η ομάδα συνάντησε τον Zhulan και τον Jan. «Επιτέλους, είμασταν ασφαλείς», λέει ο Moro.
Οι τρεις τους αγκαλιάστηκαν, ενώ ο Zhulan τους καλωσόρισε με ζεστό τσάι και διάφορες λιχουδιές από τον «πολιτισμό».
Το πιο σημαντικό, επίσης, ήταν ότι οι Πακιστανοί συνεργάτες τους ανεβαίνοντας να τους συναντήσουν, άνοιξαν και το μονοπάτι μέχρι την κατασκήνωση βάσης, την οποία προσέγγισαν στις 6 μ.μ.
Το βράδυ, μετά από ένα ζεστό δείπνο, σύρθηκαν κυριολεκτικά στους φρέσκους υπνόσακούς τους. Λίγο πριν πέσουν κατάκοποι στην αγκαλιά του Μορφέα, είχαν επιτέλους την ευκαιρία να συνειδητοποιήσουν με ηρεμία το μέγεθος του επιτεύγματός τους και ν’ απολαύσουν την επιτυχία τους.
Ο Cory Richards έγινε ο πρώτος Αμερικανός που ανέβηκε σε οκτάρα κορυφή τον χειμώνα, ενώ οι Denis Urubko και Simone Moro πρόσθεσαν ένα ακόμη ιστορικό κατόρθωμα στο παλμαρέ τους.
Για να το πετύχουν, όμως, αυτό χρειάστηκε να περάσουν διά πυρός και σιδήρου, επιβιώνοντας μέσω πολλαπλών θαυμάτων, που δύσκολα θα μπορούσαν να επαναληφθούν σε παρόμοιες καταστάσεις.
Ήταν εξαντλημένοι, αλλά κανένας τους δεν μπορούσε να κοιμηθεί. Ο Urubko άκουσε τον Moro να του φωνάζει από τη σκηνή του.
- Simone: Denis, γιατί δεν κοιμάσαι;
- Denis: Συγνώμη Simone, δεν ξέρω. Ξυπνάω. Εσύ γιατί δεν κοιμάσαι;
- Simone: Απολαμβάνω τη στιγμή.
- Denis: Κι εγώ απολαμβάνω τη ζωή.
Λιγότερο από ένα μήνα μετά, σα να μην είχαν υποφέρει ή διακινδυνέψει αρκετά, οι τρεις άνδρες άρχισαν να προγραμματίζουν την επόμενη χειμερινή ανάβαση στο Karakoram για τον Ιανουάριο του 2012, είτε στο Broad Peak είτε στο Nanga Parbat.
«COLD» του Cory Richards
Τα τελευταία 26 χρόνια, 16 αποστολές προσπάθησαν και απέτυχαν ν’ αναρριχηθούν στις οκτάρες κορυφές του Πακιστάν τον χειμώνα.
Τον Φεβρουάριο του 2011, οι Simone Moro, Denis Urubko και Cory Richards έγιναν οι πρώτοι που πέτυχαν αυτόν τον ορειβατικό άθλο, ανεβαίνοντας στην κορυφή του Gasherbrum II, επιβιώνοντας από μια τεράστια χιονοστιβάδα και από θερμοκρασίες άνω των – 50οC.
Ο Cory Richards απαθανάτισε την δόξα και τον πόνο της περιπέτειάς τους στο παρακάτω συγκινητικό video.
