Οδοιπορικό στο Γράμμο: Από το Πληκάτι στη Γράμμουστα (Μέρος Β)

Η ορειβασία έχει συναισθηματική αξία για μένα. Η ιδέα του να βρίσκομαι πάνω στα βουνά και να εξερευνώ την άγνωστη και απόκοσμη ομορφιά των τοπίων τους είναι υπέροχη.

Πόσο μάλλον όταν αυτό το βουνό είναι συνδεδεμένο με την πρόσφατη ιστορία αυτού του τόπου.

Όρος Γράμμος. Στιγματισμένος από το έντονο ιστορικό παρελθόν του, συνεχίζει ακόμη να γοητεύει τους επισκέπτες του με τις σπάνιες μορφολογικές εναλλαγές και αντιθέσεις του.

Γράμμος. Το βουνό των αντιθέσεων, τόσο από άποψη χλωρίδας, όσο και από μορφολογία του εδάφους (ομαλά οροπέδια, όμορφες κοιλάδες, σεληνιακά τοπία, βαθιά φαράγγια κ.λπ.).

Φορτισμένος από τις μνήμες του Εμφυλίου Πολέμου παρέμενε τα τελευταία 50 χρόνια ξεχασμένος και ερημωμένος.

Αυτό δεν επέτρεψε να αναδειχθούν οι φυσικές ιδιαιτερότητές του. Εκτεταμένα φυσικά ώριμα δάση, σημαντικοί τύποι οικοτόπων, δάση εντελώς ανεπηρέαστα, ανεκμετάλλευτα για πολλές δεκαετίες, λόγω του φόβου των ναρκών.

Σήμερα, με τις καταγραφές που έχουν πραγματοποιηθεί αναγνωρίστηκε η αξία του και συμπεριλήφθηκε στις σημαντικότερες περιοχές για τα πουλιά στην Ελλάδα.

Πρόσφατα εντάχθηκε στο δίκτυο «Natura 2000» ως μία από τις σημαντικότερες περιοχές για την αρκούδα και το αγριόγιδο. Αρπακτικά πουλιά, όπως ο χρυσαετός, ο πετρίτης, ο ασπροπάρης συμπληρώνουν την πανίδα.

Στα πραγματικά σπάνια αλπικά λιβάδια του Γράμμου, από τα ελάχιστα αγροτικά τοπία που έχουν απομείνει στην Ελλάδα, συναντώνται 416 είδη χλωρίδας. Και θα συναντήσουμε πολλά στη συνέχεια της πορείας μας.

Βουτηγμένοι μέσα στο σύννεφο, εκεί πάνω στα 2.521 μέτρα. Αναπλήρωση δυνάμεων και ανασυγκρότηση σκέψης. Βουβά και σιωπηλά. Μυστηριακά. Θες από σεβασμό, θες από δέος. Τα είπαμε και στο πρώτο μέρος του οδοιπορικού, το οποίο μπορείτε να βρείτε στον παρακάτω σύνδεσμο.

Διαβάστε ακόμη:
Οδοιπορικό στο Γράμμο: Από το Πληκάτι στη Γράμμουστα (Μέρος Α)

«Όποιος προσπαθήσει να περιγράψει μια διάσχιση στον Γράμμο με την κοινή λογική, σίγουρα θα σπάσει τα μούτρα του».

Το φως του ήλιου που όρμησε δυνατό με το απότομο άνοιγμα του σύννεφου, μας αφύπνισε. Αλλά εις μάτην. Όπως αστραπιαία εμφανίστηκε έτσι και χάθηκε.

Η αλπική λίμνη Γκιστόβα

Κυνηγώντας το άγνωστο κατηφορίσαμε στη διασταύρωση των μονοπατιών στα 2.400 μέτρα υψόμετρο. Θα εισβάλλουμε για λίγο σε Αλβανικό έδαφος πριν πιάσουμε ξανά την κορυφογραμμή που οριοθετεί τα σύνορα των δύο γειτονικών χωρών.

Ο αέρας, αν και αγριεμένος δεν μας προβληματίζει. Αλλά η πυκνή νέφωση μας αποτρέπει ν’ απολαύσουμε το αλπικό μεγαλείο του βουνού σε όλες του τις διαστάσεις.

Ακόμα κι έτσι όμως, την ένιωθες τη δύναμη του βουνού. Όπου κι αν γυρίσεις το μάτι. Αρκεί να έχεις μάθει να βλέπεις, να ακούς, να μυρίζεις, να γεύεσαι. Οι εμπειρίες που μένουν χαραγμένες στο νου είναι αυτές που απολαμβάνουμε με όλες τις αισθήσεις.

Καθώς στροβιλίζουμε σε λεπτή ισορροπία μέσα στο πυκνό νέφος, μια γαλαζοπράσινη οπτασία φανερώνεται μπροστά μας. Έτσι ξαφνικά. Όπως όλα τα ωραία πράγματα στη ζωή.

Είναι τα νερά της λίμνης. Της θρυλικής αλπικής λίμνης Γκιστόβα. Η ψηλότερη και μεγαλύτερη σε έκταση αλπική λίμνη στην Ελλάδα, με υψόμετρο 2.350 μέτρα.

Η λίμνη έχει μέγιστο βάθος από 3,5 μέχρι 5 μέτρα ανάλογα την εποχή και μέγιστη έκταση περίπου 7.000 τ.μ. Εδώ ζει ένα υδρόβιο είδος αλπικού τρίτωνα (οι ντόπιοι το αποκαλούν «ψάρι με πόδια»).

Ευλογημένη στιγμή που ο μανιασμένος αέρας προσπαθεί να μου χαλάσει. Αλλά δε σφάξανε. Για τέτοιες στιγμές ζω. Αυτές οι στιγμές είναι το οξυγόνο μου.

Και αν θέλεις και συ να ζήσεις αληθινά, σταμάτα να ταΐζεις το μυαλό με φόβο και αμφιβολία. Η πραγματική ζωή δεν είναι κλεισμένη σε τέσσερις τοίχους, ούτε στα social media.

Δε σου λέω να κάνεις κάτι ηρωικό ή ριψοκίνδυνο. Σου λέω απλά, σταμάτα να παρακολουθείς τις ζωές των άλλων και ζήσε επιτέλους τη δική σου.

Εκεί που γεννιέται ο Αλιάκμονας

Ο χρόνος όμως είναι αμείλικτος και χωρίς ενσυναίσθηση. Πρέπει να συνεχίσουμε. Η κατάβαση τώρα ξεκινάει κι η Γράμμουστα απέχει ακόμα πολύ.

Το μονοπάτι κατηφορίζει διατρέχοντας τις ανατολικές πλαγιές της κορυφής Σακούλι (2.414 μ.), την οποία έχουμε στ’ αριστερά μας.

Καθώς χαμηλώνουμε, αποκαλύπτονται σταδιακά τα μεγαλειώδη αλπικά λιβάδια της αχανούς κοιλάδας της Γράμμουστας.

Τι πανδαισία είναι αυτή! Τι χρώματα! Τι λουλούδια! Που βρίσκομαι Θεέ μου! Μη με ξυπνάτε. Όνειρο ζω. Πόση ομορφιά μπορούν ν’ αντέξουν ακόμα τα μάτια μου;

Από αυτές τις πλαγιές κατηφορίζουν σαν φλέβες μικρά και μεγάλα ρέματα που συναντιούνται χαμηλά στη Γράμμουστα, ρίχνοντας τις πρώτες σταγόνες στο μεγαλύτερο ποτάμι της Ελλάδας.

Από εδώ ξεκινάει το μακρύ του ταξίδι ο Αλιάκμονας, που αφού μαζέψει τα νερά των ορεινών όγκων της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας, εκβάλει μετά από ένα ταξίδι 300 χιλιομέτρων στο Θερμαϊκό Κόλπο.

Γράμμουστα Καστοριάς

Ο προορισμός φαινόταν άπιαστο όνειρο. Η ανυπομονησία μάκραινε τις ώρες και η κούραση είχε πια παγιωθεί στα πρόσωπά μας καθώς τα μέτρα έφευγαν το ένα μετά το άλλο και συμπλήρωναν χιλιόμετρα.

Ατέλειωτος ο κατήφορος αλλά απολαυστικός. Περπατάς πάνω σ’ ένα απέραντο καταπράσινο χαλί, αγνοώντας τον κακοτράχαλο κτηνοτροφικό δρόμο στ’ αριστερά μας.

Από μακριά διακρίνονται οι στάνες και τα κοπάδια που βόσκουν ανελέητα στις χορταριασμένες πλαγιές. Εικόνες βουκολικές, μιας ζωής που κοντεύουμε να ξεχάσουμε ότι υπάρχει.

Λίγο πιο χαμηλά ο οικισμός. Τα πρώτα σπίτια. Η πρώτη μου φορά εδώ. Πάντα μένει αλησμόνητη η πρώτη φορά.

Γράμμουστα ή Γράμμοστα στα βλάχικα, Γράμμος ή Γράμος. Όπως κι αν τον προφέρετε, δεν παύει να ανήκει στο νομό Καστοριάς, να είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.380 μέτρων και να αποτελεί έναν από τους ορεινότερους οικισμούς της Ελλάδας.

Ο περίβολος της εκκλησίας Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι το ιδανικό μέρος που θα φιλοξενήσει τα ταλαιπωρημένα κορμιά και τις χορτάτες από το ορεινό μεγαλείο του βουνού ψυχές μας.

Η συνέχεια στο επόμενο και τελευταίο επεισόδιο του οδοιπορικού μας στο Γράμμο.

Πηγές
greeknewsonline.com
pyrsogianni.gr
gokastoria.gr
kastoria.topodigos.gr
plikati.gr