Nanga Parbat: Θρίαμβος και Τραγωδία
Η κορυφογραμμή είναι στενή στα ψηλότερα βουνά του κόσμου, εκεί που ο ορειβάτης ακροβατεί ανάμεσα στην τύχη και τον κίνδυνο, ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο.
Την Πέμπτη 25 Ιανουαρίου 2018, η Elisabeth Revol και ο Tomek Mackiewicz πάτησαν το πόδι τους στην ψηλότερη κορυφή του Nanga Parbat στα 8.125 μέτρα.
Η Elisabeth έγινε η πρώτη γυναίκα που κατάφερε μια χειμερινή ανάβαση σε κορυφή άνω των οχτώ χιλιάδων μέτρων, ο Tomek, ο πρώτος Πολωνός που πάτησε στο ψηλότερο σημείο του Nanga Parbat κατά την χειμερινή περίοδο.
Στην έβδομη προσπάθεια ο Mackiewicz είχε τελικά εκπληρώσει το μεγάλο του όνειρο. Για την Revol, ήταν η τρίτη προσπάθεια μαζί με τον Tomek.
Οι δύο ορειβάτες δεν είχαν χρόνο να απολαύσουν τη δεύτερη χειμερινή ανάβαση του Nanga Parbat στην κορυφή.
Ήταν αργά, ήταν ήδη 6 μ.μ. τοπική ώρα και είχε αρχίσει να σκοτεινιάζει. Αυτό, όμως, ήταν το μικρότερο πρόβλημα που είχαν ν’ αντιμετωπίσουν τώρα.
«Ο Tomek μου είπε ότι δεν βλέπει τίποτα πια», λέει η Elisabeth από ένα γαλλικό νοσοκομείο όπου νοσηλεύεται με σοβαρά κρυοπαγήματα στα χέρια και στα πόδια.
«Δεν είχε χρησιμοποιήσει τη μάσκα επειδή ήταν λίγο θολή κατά τη διάρκεια της ημέρας και το βράδυ είχε πάθει οφθαλμίαμα (φλεγμονή του ματιού). Δεν μείναμε ούτε δευτερόλεπτο στην κορυφή. Έπρεπε να βιαστούμε να κατεβούμε».
Η κατάσταση του Tomek επιδεινώθηκε γρήγορα
Η Revol ηγήθηκε της κατάβασης με τον Mackiewicz ν’ ακολουθεί ασθμαίνοντας. Ο 43χρονος Πολωνός υπέφερε από προβλήματα αναπνοής και κρυοπαγήματα. Δεν ήταν πλέον σε θέση να φτάσει στην τελευταία προωθημένη κατασκήνωση.
Οι δύο ορειβάτες βρήκαν καταφύγιο σε μια κρεβάς στα 7.200 μέτρα περίπου. Το ξημέρωμα, «το αίμα έτρεχε» από το στόμα του Tomek – ένα σημάδι οξέος πνευμονικού οιδήματος συνεπεία της νόσου του υψομέτρου.
Η Elisabeth, τότε, έκανε μερικές κλήσεις έκτακτης ανάγκης, ώσπου κατάφερε να ειδοποιήσει για την κρισιμότητα της κατάστασης.
«Μου είπαν: Αν κατέβεις στα 6.000 μέτρα, μπορούμε να σε παραλάβουμε και μετά μπορούμε να φτάσουμε στον Tomek στα 7.200 μέτρα», λέει η Revol.
«Δεν ήταν απόφαση δική μου, μου επιβλήθηκε». Για τον Mackiewicz, θυμάται απλά να του λέει: «Άκουσε, το ελικόπτερο θα φτάσει αργά το απόγευμα. Πρέπει να πάω κάτω, θα έρθουν σε πάρουν».
Ψευδαισθήσεις με συνέπειες
Ωστόσο, ο κακός καιρός καθυστέρησε την επιχείρηση διάσωσης. Η Elisabeth έπρεπε να περάσει και την επόμενη νύχτα σε μια κρεβάς στα 6.800 μέτρα. Δεν είχε τίποτα μαζί της. Τα είχε αφήσει όλα πίσω στον Tomek. Υπνόσακο, σκηνή, φαγητό, ακόμη και το νερό.
Ήταν τόσο εξαντλημένη που άρχισε να έχει παραισθήσεις. Ήταν πεπεισμένη ότι κάποιος θα της έφερνε ζεστό τσάι αν του έδινε ένα παπούτσι σε αντάλλαγμα.
Πέντε ώρες μέσα στο παγωμένο «καταφύγιο» χωρίς παπούτσι είχαν ως αποτέλεσμα βαριά κρυοπαγήματα.
Όταν η Revol διαπίστωσε ότι το ελικόπτερο που είχε καταφτάσει για την διάσωσή της δεν μπορούσε να προσγειωθεί λόγω του ισχυρού ανέμου, αποφάσισε να συνεχίσει την κατάβαση με υγρά γάντια και κρυοπαγήματα στα πόδια της.
Δεν γνώριζε τότε ότι ο Denis Urubko και ο Adam Bielecki ανέβαιναν προς την κατεύθυνσή της. Στις 3 π.μ. το πρωί έφτασε σε μια σκηνή που είχαν στήσει πάνω στη διαδρομή Kinshofer.
«Και τότε είδα δύο φακούς κεφαλής που ανέβαιναν προς εμένα. Έτσι άρχισα να φωνάζω. Και είπα στον εαυτό μου: Εντάξει, όλα θα πάνε καλά», θυμάται η 37χρονη Γαλλίδα.
Απόφαση για τη ζωή και το θάνατο
Εξακολουθεί να συμβαίνει, ακόμα και σήμερα. Υπάρχουν ακόμα εκείνοι που δεν διστάζουν να βοηθήσουν άλλους που έχουν ανάγκη. Αυτό συμβαίνει κάθε μέρα στα βουνά μας.
Και μερικές φορές συμβαίνει ακόμη και στα μεγάλα υψόμετρα, εκεί που οι συνθήκες είναι εξ ορισμού αδύνατες.
Γιατί μόνο ως «αδύνατη» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί –εκ προοιμίου- μια επιχείρηση διάσωσης στον σκληρό Ιμαλαϊκό χειμώνα, σ’ ένα βουνό τόσο δύσκολο όσο το Nanga Parbat.
Ωστόσο συνέβη. Διότι -όπως θέλουμε να πιστεύουμε- εξακολουθούν να υπάρχουν άνθρωποι που χωρίς δεύτερη σκέψη ξεκινούν να βοηθήσουν τους άλλους, ανεξάρτητα από το ποιοι είναι και πού είναι.
Εκεί ψηλά στο Nanga Parbat, ο θρυλικός Denis Urubko, μαζί με τους Πολωνούς Adam Bielecki, Jarek Botor και Piotr Tomala έγραψαν μια χρυσή σελίδα στην ιστορία του Ιμαλαϊσμού.
Αφήνοντας στη μέση την προσπάθεια για την πρώτη χειμερινή ανάβαση στο Κ2 –το τελευταίο απόρθητο κάστρο των Ιμαλαΐων- επιβιβάστηκαν στο ελικόπτερο του Πακιστανικού Στρατού, που τους μετέφερε στις παγωμένες πλαγιές του Nanga Parbat, κοντά στα 5.000 μέτρα υψόμετρο.
Ο Urubko μαζί με τον Bielecki (που έχει στο παλμαρέ του την πρώτη χειμερινή ανάβαση του Gashebrum I), πραγματοποιώντας μια «μυθική» ανάβαση-αστραπή στην φοβερή και τρομερή διαδρομή Kinshofer, κατάφεραν να προσεγγίσουν την Revol.
Πέταξαν στην κυριολεξία, καθώς κάλυψαν 1.250 μέτρα υψομετρικής σε μόλις 7,5 ώρες. Ένα εκπληκτικό επίτευγμα, αν αναλογιστούμε τις τεχνικές δυσκολίες της διαδρομής και το γεγονός ότι ανέβαιναν νύχτα.
«Ήταν ένα θαύμα», λέει ο Denis Urubko σε συνέντευξή του στο desnivel.com. Το πρώτο πράγμα που έκαναν μόλις συνάντησαν τη Revol ήταν να στήσουν μια σκηνή, να μπουν μέσα και να την περιποιηθούν.
Έμειναν μέσα στη σκηνή μέχρι την αυγή, προκειμένου να πάρουν και κάποιες ανάσες μετά από την τόσο εξαντλητική ανάβασή τους.
Τώρα είχαν έρθει αντιμέτωποι με ένα μεγάλο δίλημμα. «Την στιγμή εκείνη έπρεπε ν’ αποφασίσουμε: είτε να βοηθήσουμε την Revol να επιβιώσει είτε να συνεχίσουμε την ανάβαση, κυνηγώντας τις λίγες ελπίδες να βρούμε τον Tomek ζωντανό».
Οι πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας του Tomek που τους έδωσεη Revol, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη επιδείνωση των καιρικών συνθηκών, τους οδήγησαν στην οδυνηρή απόφαση να μη συνεχίσουν την ανάβαση και να επικεντρωθούν στη διάσωση της Γαλλίδας.
Κατέβασαν την Revol μέχρι τα 4.800 μέτρα, σε σημείο όπου κατάφερε να προσγειωθεί το ελικόπτερο και να τους μαζέψει.
Έδωσαν όλο τους το είναι
Είναι αναμενόμενο το επόμενο διάστημα να ξεκινήσουν οι συζητήσεις. Πολλά ερωτήματα θα τεθούν, και κυρίως από ανθρώπους που δεν έχουν ανέβει σε ψηλά βουνά.
Μήπως η Elisabeth και ο Tomek έπρεπε να παρατήσουν την προσπάθεια για την κορυφή και να ξεκινήσουν την κατάβαση νωρίτερα;
Μήπως η επιχείρηση διάσωσης έπρεπε να ξεκινήσει κι αυτή νωρίτερα; Δεν υπήρχε έστω και μια πιθανότητα να βρουν τον Tomek ζωντανό;
Η Elisabeth Revol και ο Tomek Mackiewicz ήταν πολύπειροι ορειβάτες και όποιες αποφάσεις πήραν, τις πήραν μόνοι τους, εν γνώσει των συνεπειών και των κινδύνων που αντιμετώπιζαν.
Και έφτασαν στο σημείο να ζητήσουν βοήθεια μόνο όταν συνειδητοποίησαν ότι δεν μπορούσαν να σωθούν με τις δικές τους προσπάθειες.
Μια ολόκληρη επιχείρηση διάσωσης οργανώθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς γραφειοκρατικές καθυστερήσεις.
Οι πιλότοι του Πακιστανικού ελικοπτέρου και οι τέσσερις ορειβάτες που συμμετείχαν στην επιχείρηση διακινδύνευσαν πολλά και έδωσαν τα πάντα για να σώσουν την Revol και τον Mackiewicz.
Το γεγονός ότι ο Tomek έμεινε για πάντα στην αγκαλιά του βουνού που τόσο αγάπησε, είναι τραγικό αλλά, δυστυχώς, εξαιρετικά απίθανο να είχε αποφευχθεί.
Σήμερα η Revol νοσηλεύεται σε κλινική στη Γαλλία, με τους γιατρούς να προσπαθούν να σώσουν τα δάκτυλα των χεριών και των ποδιών της. Εκείνη, όμως, δηλώνει ευθαρσώς ότι θα ξανανέβει στα βουνά γιατί το έχει ανάγκη.
Η Revol τελειώνει την συνέντευξή της στο Agence France-Presse (AFP) με την θλιβερή αλήθεια του Ιμαλαϊσμού:
«Στο βουνό μπορεί ν’ ανεβαίνεις μαζί με τον σχοινοσύντοφό σου, αλλά ουσιαστικά είσαι μόνος σου. Και μερικές φορές δεν γυρίζουν κι οι δυο πίσω».