Μονοπάτια νοτίου Ολύμπου: Χειμερινή ανάβαση στο Σκολιό

Ο Όλυμπος, γνωστός ανά την υφήλιο τόσο για το μυθολογικό του υπόβαθρο όσο και για το ανεπανάληπτο αλπικό του μεγαλείο, αποτελεί εδώ και δεκάδες χρόνια πόλο έλξης για χιλιάδες ορειβάτες, πεζοπόρους και φυσιολάτρες.

Ο συμπαγής ορεινός του όγκος δεσπόζει επιβλητικά στα όρια Μακεδονίας και Θεσσαλίας, με μια σειρά από ψηλές κορυφές και βαθιές χαράδρες, γύρω από τις οποίες εκτείνεται μια περιοχή ιδιαίτερης βιοποικιλότητας.

Από το 1938 μάλιστα, ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός και το 1981 χαρακτηρίστηκε από την UNESCO «Διατηρητέο Οικοσύστημα της Παγκόσμιας Βιόσφαιρας».

Ο Όλυμπος ανήκει στην κατηγορία εκείνη των βουνών που μοιάζουν να δημιουργήθηκαν απλώς και μόνο για να τ’ ανακαλύψουμε.

Τυλιγμένος με το μυστηριώδες μυθολογικό πέπλο του και φορτωμένος με τους θρύλους και τις παραδόσεις του τόπου μας, εξάπτει το φαντασιακό του ορειβάτη καλώντας τον ν’ ανακαλύψει την μαγευτική και ακατέργαστη γοητεία του.

Εκστασιαστήκαμε από την άγρια ομορφιά των βόρειων πλαγιών του βουνού, διασχίζοντας την «Κόψη του Μπαρμπαλά» και το «Ρέμα Ναούμ».

Γεμίσαμε την ψυχή μας με ποικίλα και έντονα συναισθήματα περπατώντας στα δημοφιλή μονοπάτια της ανατολικής πλευράς του «Μυθικού Βουνού».

Ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να πάρουμε μια μικρή μεν αλλά χειμερινή δε γεύση της λιτής, δωρικής θα έλεγα, ομορφιάς των νότιων αλπικών πλαγιών του Ολύμπου που φιλοξενούνται στο νομό Λάρισας.

Μετά τα χωριά Ολυμπιάδα και Σπαρμός του Νομού Λάρισας και με κατεύθυνση τη Κρυόβρυση, ξεκινάει ασφαλτοστρωμένος δασικός δρόμος μήκους 17 χιλιομέτρων ο οποίος καταλήγει στην τοποθεσία «Βρυσοπούλες».

Εκεί, σε υψόμετρο 1.800 μέτρων, στη θέση «Νίκη» βρίσκεται το στρατόπεδο του Κέντρου Εκπαίδευσης Ορεινού Αγώνα Χιονοδρομιών (Κ.Ε.Ο.Α.Χ.).

Οι εγκαταστάσεις του ΚΕΟΑΧ, συνολικής εκτάσεως 100 στρεμμάτων ανήκουν στο Ταμείο Εθνικής Άμυνας (ΤΕΘΑ). Η έκταση αγοράσθηκε από το Ταμείο το 1973 από τον Οργανισμό Διοικήσεως και Διαχειρίσεως Εκκλησιαστικής Περιουσίας (ΟΔΔΕΠ). Η όλη περιοχή είναι χαρακτηρισμένη ως Εθνικός Δρυμός.

Το ΚΕΟΑΧ λειτουργούσε από το χειμώνα του 1950 – 1951 στο Σέλι του Βερμίου μέχρι και το 1960 με τον τίτλο Κέντρο Εκπαίδευσης Χιονοδρόμων (ΚΕΧ).

Το 1960 εγκαταστάθηκε στο σημερινό στρατόπεδο το οποίο ονομάστηκε Στρδο «Τχη(ΠΒ) Παπαρόδου Ιωάννη». Η ονομασία αυτή αποτελεί ελάχιστη ένδειξη τιμής προς τον ανδρείο ιδρυτή του 1ου Τάγματος Χιονοδρόμων, ο οποίος κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του (1940 – 1941), έπεσε ηρωικά μαχόμενος την 15 Απριλίου 1941, ως Δκτης Μοίρας Πυροβολικού στα υψώματα Δισπηλιού, νότια της λίμνης Καστοριάς, κατά τον επιβραδυντικό αγώνα στη Γερμανική προέλαση και χωρίς να υποχωρήσει παρά τη σχετική διαταγή.

Στο ΚΕΟΑΧ γίνεται η εκπαίδευση στελεχών των Ειδικών Δυνάμεων καθώς και των λοιπών Όπλων του Στρατού Ξηράς και των κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων. Διεξάγονται επίσης συνεκπαιδεύσεις με στελέχη ξένων κρατών.

Τα σχολεία τα οποία διεξάγονται στο ΚΕΟΑΧ είναι:

(1) Σχολείο Επιβιώσεως σε Ορεινές – Χιονοσκεπείς Περιοχές (ΣΕΟΧΠ).
(2) Εκπαίδευση Στρατιωτικών Σχολών (ΣΣΕ –ΣΜΥ).
(3) Εκπαίδευση Μονάδων.

Περισσότερες πληροφορίες για το ΚΕΟΑΧ καθώς και για τη δυνατότητα επίσκεψης από ορειβατικούς συλλόγους και μεμονωμένες ομάδες ορειβατών μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ) army.gr

Πάνω από τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις, σε υψόμετρο 1.820 μέτρων είναι χτισμένο το Καταφύγιο Β’ ή «Βρυσοπούλες». Το καταφύγιο είναι χωρητικότητας 30 ατόμων, διαθέτει κουζίνα, νερό, ηλεκτρικό, κεντρική θέρμανση και τζάκι. Λειτουργεί όλο το χρόνο αλλά για τη διανυκτέρευση απαιτείται στρατιωτική άδεια από το ΓΕΣ.

Στην ίδια τοποθεσία λειτουργεί το ομώνυμο χιονοδρομικό κέντρο, στο διάστημα Δεκεμβρίου-Μαρτίου, με συρόμενο αναβατήρα για την χρήση του οποίου είναι απαραίτητη μια υπεύθυνη δήλωση ότι σε περίπτωση ατυχήματος δεν ευθύνεται ο Ελληνικός Στρατός. Το ανώτερο υψόμετρο της πίστας είναι 2.450 μ. και το κατώτερο 1.900 μ.

Η προσέγγιση των ψηλών κορυφών του Ολύμπου κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι εξαιρετικά δύσκολη και απαιτεί ιδιαίτερες γνώσεις και εμπειρία σε θέματα αναρρίχησης και κίνησης σε χιονισμένο/παγωμένο πεδίο.

Μια λιγότερο ριψοκίνδυνη ανάβαση προς τις κορυφές Άγιο Αντώνιο και Σκολιό ξεκινάει από το Καταφύγιο Β’ στις «Βρυσοπούλες».

Στην αρχή, το μονοπάτι ακολουθεί τους πυλώνες του χιονοδρομικού κέντρου και μετά από έντονη ανάβαση 2 ½ ωρών φτάνουμε μέχρι το καταφύγιο ανάγκης «Κώστας Μιγκοτζίδης», στα 2.340 μέτρα υψόμετρο, στη βάση του ορεινού όγκου του Αγίου Αντωνίου.

Το κτίριο κατασκευάστηκε το 1981 από το 735 ΔΣΕ 1ης Στρατιάς και μετονομάστηκε την 1η Απριλίου 2006 σε «ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΕΦ. ΛΟΧΙΑ (ΠΝ) ΜΠΙΓΚΟΤΖΙΔΗ ΚΩΝ/ΝΟΥ» στην μνήμη του άτυχου ορειβάτη και καταδρομέα που σκοτώθηκε στα Καζάνια του Ολύμπου στις 2 Φεβρουαρίου 2006.

Εννέα στρατιωτικά κρεβάτια, σόμπα πετρελαίου, ασύρματος, δυο μικροί πάγκοι, μερικά σκαμπό, αποτελούν τον εξοπλισμό του μικρού αυτού καταφυγίου ανάγκης.

Συνεχίζουμε την direct ανάβαση, με τον καιρό πλέον να έχει κλείσει και την ορατότητα να εκμηδενίζεται. Χωρίς η κλίση να μαλακώσει και την ένταση του αέρα να δυναμώνει, βγαίνουμε στην κορυφή του Αγίου Αντωνίου, στα 2.816 μέτρα υψόμετρο.

Λίγο πριν την κορυφή στέκεται ένα ακόμη καταφύγιο ανάγκης, το οποίο χτίστηκε το 1961 από τη Φυσικομαθηματική σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Επιστημονικό Κέντρο-Μετεωρολογικός Σταθμός για την μελέτη του κλίματος του Ολύμπου και για μετεωρολογικές παρατηρήσεις.

Κατά τις εκσκαφές για τη θεμελίωσή του, βρέθηκαν τυχαία κομμάτια μαρμάρινων αγαλμάτων και λίθινων πλακών, θραύσματα αγγείων, χάλκινα νομίσματα καθώς και ένα χρυσό.

Ο Σταθμός λειτούργησε για 18 χρόνια ενώ σήμερα χρησιμοποιείται ως καταφύγιο ανάγκης, με την κατάσταση στο εσωτερικό του να χρήζει βελτιώσεων.

Μετά τον Άγιο Αντώνιο, μέσα στην πυκνή ομίχλη και τον παγωμένο αέρα, κατηφορίζουμε από την αριστερή του ράχη και αφού χάσουμε περίπου 100 μέτρα υψόμετρο, ανηφορίζουμε προς το Σκολιό, τη δεύτερη ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου και της Ελλάδας, στα 2.912 μέτρα.

Οι άσχημες χειμερινές καιρικές συνθήκες και η ομίχλη δεν μας επέτρεψαν να θαυμάσουμε το χειμερινό μεγαλείο του «Πάνθεον», αν και ένα στιγμαίο άνοιγμα του σύννεφου μας έδωσε μια μικρή γεύση που ίσα που προλάβε ν’ απαθανατίσει ο φωτογραφικό μου φακός.

Η επιστροφή έγινε από τα ίδια, παρακάμπτοντας όμως από τα δεξιά την κορυφή του Αγίου Αντωνίου. Η διαδρομή αυτή θεωρείται (και είναι) η πιο εύκολη και γρήγορη προσέγγιση προς την κορυφή του Σκολιού κατά την χειμερινή περίοδο και γίνεται όλη σε γυμνό, άδενδρο, άνυδρο και αλπικό τοπίο.

Η διάρκεια αυτής της χειμερινή διαδρομής δεν είναι συγκεκριμένη, αλλά κάθε φορά εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες, την ορατότητα, την ποσότητα και την ποιότητα του χιονιού και φυσικά από τις δυνατότητες και την συνοχή της ομάδας.

Πηγές
Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου
olympos-kokkinoplos.gr