Τρεις φίλοι, δύο κορυφές, ένα βουνό: Χειμερινή κυκλική διάσχιση στην Πάρνηθα (Μέρος Β)
Στο προηγούμενο επεισόδιο (το οποίο μπορείτε να δείτε πατώντας στον παρακάτω σύνδεσμο), μάθαμε τα βασικά χαρακτηριστικά της Πάρνηθας, το ψηλότερου και μεγαλύτερου βουνού της Αθήνας.
Διαβάστε ακόμα:
Τρεις φίλοι, δύο κορυφές, ένα βουνό: Χειμερινή κυκλική διάσχιση στην Πάρνηθα (Μέρος Α)
Είχαμε, ωστόσο, αφήσει τους τρεις φίλους ορειβάτες να στέκονται αμίλητοι στην είσοδο του μονοπατιού που διασχίζει την περιβόητη κόψη Φλαμπουρίου, απολαμβάνοντας την ασυνήθιστη για αστικό περιβάλλον γαλήνια ηρεμία.
Τρεις φίλοι, τρεις διαφορετικοί χαρακτήρες, που όμως τους ενώνει η κοινή τους αγάπη για τα βουνά και την ορειβασία.
Συνορειβάτες και σχοινοσύντροφοι που μάθανε να μιλάνε με τα μάτια, να επικοινωνούν με τη γλώσσα της ψυχής.
Οι πρώτες ηλιαχτίδες άγγιζαν τις σκεπές των τελευταίων σπιτιών του οικισμού των Θρακομακεδόνων, όταν οι ορειβάτες μας έκαναν τα πρώτα τους βήματα στο μονοπάτι.
Η κόψη Φλαμπουρίου
Η κόψη Φλαμπουρίου είναι μια αέρινη ράχη που βρίσκεται στη νότια πλευρά της Πάρνηθας, αυτήν δηλαδή που κοιτάζει προς το λεκανοπέδιο, και είναι ορατή με το μάτι σχεδόν από κάθε γωνιά του.
Η είσοδος στο μονοπάτι της κόψης είναι στη συμβολή των οδών Βεροίας και Ημαθίας στους Θρακομακεδόνες, σε χαρακτηριστική δεξιόστροφη φουρκέτα του δρόμου στα 530 μέτρα υψόμετρο. Κάποτε υπήρχε και ξύλινη ταμπέλα σε στύλο της ΔΕΗ.
Πρόκειται για μια απότομη γραμμή ανάβασης σε βράχινο, κακοτράχαλο πεδίο, συνολικού μήκους 1,6 χιλιομέτρων περίπου, η οποία καταλήγει στην κορυφή Φλαμπουράκι, στα 1.074 μέτρα υψόμετρο.
Όλα αυτά της έχουν προσδώσει τον τίτλο της πιο «ορειβατικής» και εντυπωσιακότερης διαδρομής της Πάρνηθας.
Από την αρχή το μονοπάτι δείχνει τα δόντια του, όμως οι τρεις φίλοι δεν πτοούνται μιας και είναι μαθημένοι στα δύσκολα.
Ακολουθώντας τα μπλε σημάδια στα βράχια, παίρνουν γρήγορα υψόμετρο, έχοντας ν’ αντιμετωπίσουν – εκτός από τον δυνατό παγωμένο αέρα – ορισμένα απαιτητικά περάσματα, που τα κάνει ακόμη δυσκολότερα η παρουσία της εκνευριστικής (για τους γνωρίζοντες) πασπάλας χιονιού.
Οι συνθήκες του πεδίου δεν επιτρέπουν απερίσκεπτες ενέργειες. Ως εκ τούτου, θα αγνοήσουν τα μικρά αναρριχητικά περάσματα, ακολουθώντας πλέον την γραμμή ανάβασης με την κόκκινη σήμανση, η οποία είναι πιο βατή.
Με βήματα προσεκτικά και υπολογισμένα θα πατήσουν στο ψηλότερο σημείο της κόψης, την κορυφή Φλαμπουράκι.
Πρώτης τάξεως ευκαιρία για μια σύντομη στάση, όσο βέβαια το επιτρέπει ο λυσσασμένος βοριάς, που τους μαστιγώνει ανελέητα.
Εντυπωσιακή και ανεμπόδιστη η θέα προς το λεκανοπέδιο που «ζει» στους ρυθμούς της πανδημίας.
Δυστυχώς, κάποια κομμάτια της κόψης παραδόθηκαν στις φλόγες της καταστροφικής πυρκαγιάς του 2021 που κατέκαψε σημαντικό κομμάτι της ανατολικής πλευράς του βουνού.
Το καταφύγιο Φλαμπούρι
Μετά τις απαραίτητες φωτογραφίες, οι τρεις φίλοι θα συνεχίσουν την πορεία τους με βόρεια κατεύθυνση.
Ο δυνατός αέρας πια έχει κοπάσει, επιτρέποντας στο χιόνι να συσσωρευτεί ανεμπόδιστα στην ελατοσκέπαστη πλαγιά.
Αφού περάσουν τη διασταύρωση με το μονοπάτι που κατηφορίζει προς τη σπηλιά Κιούση και τους Θρακομακεδόνες (η πλαγιά αυτή είναι πλέον καμένη), θα ανηφορίσουν προς το καταφύγιο Φλαμπούρι.
Το καταφύγιο είναι χτισμένο στη θέση «Φλαμπούρι» σε υψόμετρο 1.158 μέτρων. Γλιτώνοντας από τα τραγικά γεγονότα των πυρκαγιών του 2007 και του 2021, βρίσκεται πνιγμένο στα έλατα, με θέα μαγευτική, προς τις κορφές της Εύβοιας και της Πελοποννήσου, αλλά και του λεκανοπεδίου της Αττικής.
Πρόκειται για μια ανακατασκευή ενός μικρού εγκαταλειμμένου στρατιωτικού κτίσματος, η οποία πραγματοποιήθηκε το 1981 από τον Ε.Ο.Σ. Αχαρνών, με πολύ προσωπική εργασία και δωρεές, καθώς και με οικονομική ενίσχυση από την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού. Το 1986 κατασκευάστηκε το διπλανό μικρότερο κτίσμα.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του καταφυγίου ΕΔΩ.
Οι πετρόχτιστες πηγές της Πάρνηθας
Αφού προηγήθηκε ένας θερμός χαιρετισμός με μια φιλική παρέα που συνάντησαν τυχαία στο παγωμένο προαύλιο χώρο του κλειστού καταφυγίου, οι ορειβάτες μας συνεχίζουν την περιπλάνησή τους, κατηφορίζοντας σε δασικό δρόμο, που ενώνει τον περιφερειακό ασφαλτόδρομο της Πάρνηθας με το καταφύγιο.
Σε μεγάλη αριστερή στροφή του δασικού δρόμου, στον μικρό αυχένα της κορυφής Αυγό, οι τρεις φίλοι στρίβουν δεξιά σε μονοπάτι που κατηφορίζει σταδιακά προς την πηγή Κορομηλιά.
Λόγω της ύπαρξης παράλληλων στρωμάτων ασβεστόλιθου και σχιστόλιθου, η Πάρνηθα διαθέτει πολλές πηγές.
Παλαιότερα υπήρχαν πάνω από 70 πηγές σε υψόμετρο άνω των 600 μέτρων και πάνω από 120 πηγές, βρύσες και πηγάδια σε όλο το βουνό αλλά σήμερα έχουν στερέψει αρκετά.
Μερικές από τις πιο γνωστές πηγές είναι η Σκίπιζα, η Κορομηλιά, το Μεσιανό Νερό, η Μόλα, η Κιθάρα (η οποία σχηματίζει τη λίμνη Μπελέτσι) στην Ανατολική Πάρνηθα και της Γκούρας στη Δυτική Πάρνηθα.
Διασχίζοντας ένα πυκνό χιονισμένο δάσος κεφαλληνιακής ελάτης, οι ορειβάτες μας φτάνουν στην «Κορομηλιά» (1.046 μ.), την πρώτη από τις τρεις πετρόχτιστες πηγές που θα συναντήσουν στο διάβα τους.
Συνεχίζουν την πορεία τους προς «Μόλα», περπατώντας σε υψηλής αισθητικής αξίας μονοπάτι, που ελίσσεται παράλληλα με δασικό δρόμο.
Μετά από 1,2 χιλιόμετρα περίπου, φτάνουν στην πηγή του «Μεσιανού Νερού» (1.092 μ.) και κατηφορίζουν στον δασικό δρόμο.
Μετά από μια σύντομη σύσκεψη, αποφασίζουν να προσεγγίσουν τη «Μόλα» από ένα μονοπάτι που λίγοι το τιμούν.
Ένα μονοπάτι μήκους 3 χιλιομέτρων που διατρέχει τις ανατολικές πλαγιές της Πάρνηθας, με πολλές και ποικίλες εναλλαγές εικόνων.
Εξαιρετική η επιλογή των ορειβατών μας. Μια επιλογή, που τους έδωσε την ευκαιρία να διασχίσουν ρεματιές με τρεχούμενα νερά, μικρά οροπέδια, πυκνά ελατοδάση και εντυπωσιακά μπαλκόνια με υπέροχη θέα.
Όμως, η παρουσία του χιονιού, ήταν αυτή που πραγματικά απογείωσε τα συναισθήματά τους.
Περπατούν μέσα σε μια χειμερινή οπτασία, τα έλατα στέκουν σαν λευκοί γίγαντες γύρω τους, το κρύο είναι διαπεραστικό, αλλά η αίσθηση της ελευθερίας και της περιπέτειας τους κρατάει ζεστούς.
Νομίζουν ότι ο χρόνος έχει σταματήσει. Πώς αλλιώς θα μπορούσαν να χωρέσουν τόσες εικόνες, τόσα συναισθήματα σε τόσο σύντομο διάστημα.
Κι όμως. Μετά από μια σύντομη ανάβαση, ο χώρος αναψυχής της «Μόλας» είναι μπροστά τους.
Το μεταβυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Πέτρου, ένα από τα ομορφότερα αξιοθέατα της Πάρνηθας, τους υποδέχεται πνιγμένο στο χιόνι.
Βγαίνουν στον περιφερειακό ασφαλτόδρομο του βουνού, όπου τους περιμένει το παγωμένο νερό της πετρόχτιστης πηγής της «Μόλας» (1.066 μ.), την πιο συνεπή από πλευράς ποσιμότητας πηγή της Πάρνηθας.
Άλλες εποχές του χρόνου, ο χώρος αναψυχής της «Μόλας» θα έσφυζε από ζωή. Εκείνη τη μέρα, όμως, όπου «τ’ άσκιαζε η παγωνιά και τα πλάκωνε ο χιονιάς», ήταν έρημη, σιωπηλή, αυθεντική.
Την απόλυτη σιωπή διατάρασσε μόνο το τρίξιμο του χιονιού κάτω από τις μπότες τους. Όχι για πολύ.
Η ώρα περνάει κι έχουν έναν Γολγοθά ν’ ανέβουν μπροστά τους. Γολγοθάς, όνομα και πράμα η μεγάλη ρεματιά της Μόλας. Ειδικά τα πρώτα 500 μέτρα. Πολύ απότομη ανάβαση στο μονοπάτι, με μοβ σήμανση, που οδηγεί στην πηγή «Σκίπιζα».
Αργότερα η κλίση μαλακώνει, ώσπου κατηφορίζει ελαφρά μέχρι τη διασταύρωση για το καταφύγιο Μπάφι.
Η ομάδα στρίβει δεξιά και ανηφορίζει σε ρεματιά. Ακολουθώντας τα κόκκινα σημάδια του μονοπατιού (τμήμα του Εθνικού Μονοπατιού Ο22), βγαίνει στο διάσελο της Λυκοποριάς, εκεί που είναι η είσοδος του στρατοπέδου της αεροπορίας.
Εκεί, όμως, είναι και το εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου. Στο πλάι της εκκλησίας ξεκινάει μονοπάτι (χωρίς σήμανση) που σε οδηγεί στην κορυφή Όρνιο, με την μεγάλη κεραία τηλεπικοινωνιών και διάφορες άλλες στρατιωτικές και μη εγκαταστάσεις.
Οι φίλοι μας δεν μπορούν ν’ αντισταθούν και αποφασίζουν να καλύψουν τα 50 μέτρα υψομετρικής διαφοράς (και περίπου 500 μέτρα μήκος), για να βρεθούν στο ψηλότερο προσβάσιμο σημείο της Πάρνηθας.
Χωρίς δυσκολίες φτάνουν στο τσιμεντένιο πλάτωμα του Όρνιου, στα 1.350 μέτρα υψόμετρο, απ’ όπου η θέα προς το λεκανοπέδιο είναι εκπληκτική.
Από εκεί ψηλά, η πόλη τους έμοιαζε ήσυχη, σιωπηλή, εγκλωβισμένη στους ρυθμούς της πανδημίας, αλλά οι τρεις φίλοι ένιωθαν ελεύθεροι.
Παλαιότερα (1946-1955), λειτουργούσε καταφύγιο στην κορυφή αυτή, το οποίο είχε προέλθει από ανακαίνιση παρατηρητηρίου που είχαν κατασκευάσει οι Γερμανοί κατά την Κατοχή.
Το καταφύγιο Μπάφι
Γρήγορη επιστροφή στο διάσελο και κατάβαση προς το καταφύγιο Μπάφι. Από ένα σημείο και μετά, την κατάβαση μόνο εύκολη δεν την λες.
Απότομο, βραχώδες πεδίο, που γινόταν ακόμη πιο απαιτητικό με την παρουσία του χιονιού. Παρά τις δυσκολίες, η ομάδα καταφέρνει να χωθεί στη ζεστή αγκαλιά του καταφυγίου, που για καλή τους τύχη ήταν ανοικτό.
Το καταφύγιο Μπάφι είναι ιδιοκτησίας του Ε.Ο.Σ. Αθηνών και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.161 μέτρων, σ’ ένα μπαλκόνι με θέα προς τα νότια και τη χαράδρα της Χούνης.
Η τοποθέτηση του θεμελίου λίθου του καταφυγίου έγινε τον Απρίλιο του 1937. Το πρώτο μέρος της κατασκευής ολοκληρώθηκε το φθινόπωρο του 1939 με χρήματα που συγκεντρώθηκαν με έρανο κυρίως από τα μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου, αλλά και άλλων σωματείων.
Στις αρχές του 2009 ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά στο καταφύγιο καταστρέφοντας ολοσχερώς τη στέγη και όλα τα δωμάτια χωρητικότητας 80 κλινών, εκτός από ένα δωμάτιο µε 20 κλίνες που πρόλαβε να µη καεί τελείως.
Χρειάστηκαν 7 χρόνια για να αποκατασταθεί το καταφύγιο από την φωτιά. Τα µισά χρήματα προέρχονται από την ασφάλεια του Ε.Ο.Σ. Αθηνών και τα υπόλοιπα από τα έσοδα που προήλθαν από τους επισκέπτες του καταφυγίου.
Το καταφύγιο προσφέρει δυνατότητα διανυκτέρευσης, ενώ διαθέτει οργανωμένη κουζίνα όπου μπορεί κανείς να γευτεί σπιτικό μαγειρευτό φαγητό, χειροποίητες χωριάτικες πίτες, γλυκά ταψιού και ζεστά ροφήματα.
Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα για υπαίθριες δραστηριότητες τις οποίες επιμελείται η Trekking Hellas.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του καταφυγίου ΕΔΩ.
Η χαράδρα της Χούνης
Καλή, χρυσή και άγια η θαλπωρή του καταφυγίου, αλλά υπάρχουν ακόμη πέντε κατηφορικά χιλιόμετρα μέσα στη χαράδρα της Χούνης που χωρίζουν τους φίλους μας από την αφετηρία τους στους Θρακομακεδόνες, η ώρα είναι περασμένη και η διάρκεια της ημέρας μικρή.
Μουδιασμένα πάντα τα πρώτα βήματα, όταν αφήνεις τη ζεστασιά ενός καταφυγίου για να βουτήξεις πάλι στην παγωνιά του βουνού.
Κι όπως γίνεται συνήθως, οι δυσάρεστες εκπλήξεις συμβαίνουν πάντα στα «εύκολα» βουνά.
Ο ήλιος έχει χαθεί πίσω από την πλαγιά στα δυτικά και το πατημένο χιόνι πάνω στη γραμμή του μονοπατιού έχει παγώσει.
Το μονοπάτι που διατρέχει το ρέμα της Χούνης είναι το πιο πολυσύχναστο στο βουνό, ακόμη και τους χειμερινούς μήνες τα τελευταία χρόνια.
Πρόκειται για το Εθνικό Μονοπάτι «Ο22», που ξεκινάει από το χώρο στάθμευσης του τελεφερίκ της Πάρνηθας, ανηφορίζει στο καταφύγιο Μπάφι, περνάει από το διάσελο Λυκοποριά, κατηφορίζει στη βόρεια πλευρά του βουνού για να συναντήσει το μονοπάτι που πηγαίνει προς «Σκίπιζα» και από εκεί, με κατεύθυνση δυτική, μέσω Κιθαιρώνα, Ελικώνα και Κίρφης, καταλήγει στον Παρνασσό.
Οι τρεις φίλοι έχουν πελαγώσει. Δεν έχουν μαζί τους κραμπόν, οπότε κάθε βήμα απαιτεί προσοχή και υπομονή.
Επιστρατεύοντας όλες τις γνώσεις κίνησης σε χιονισμένο πεδίο, συνεχίζουν την αργή κατάβαση, ενώ δε λείπουν και κάποιες, ανώδυνες ευτυχώς, πτώσεις.
Το σκοτάδι όμως κινούνταν πιο γρήγορα απ’ αυτούς, οπότε θα χρειαστούν και τους φακούς κεφαλής, που ποτέ δε λείπουν από τα σακίδιά τους.
Παρά τις τρικλοποδιές και τα προβλήματα που τους βάζει το βουνό, το ηθικό της ομάδας παραμένει υψηλό.
Ξαφνικά ακούν πίσω τους φωνές απόγνωσης. Υποψιασμένοι γυρίζουν πίσω να δουν τι συμβαίνει. Είναι ένα νεαρό ζευγάρι που έχει κολλήσει και δεν μπορεί να συνεχίσει την κατάβαση.
Με ακατάλληλα παπούτσια και χωρίς φακό είναι θαύμα που είχαν κατέβει μέχρι εκεί χωρίς να πάθουν ζημιά.
Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια είναι συνηθισμένο το φαινόμενο να συναντάς στα μονοπάτια της Πάρνηθας κόσμο που περπατάει με ακατάλληλο ή/και ανύπαρκτο ακόμα εξοπλισμό. Αλλά ακόμα και με χιόνια; Δυστυχώς, ναι.
Χωρίς δεύτερη σκέψη, θα βοηθήσουν τα παιδιά, που ανακουφισμένα ακολούθησαν τα βήματα της ομάδας.
Η νύχτα πια είχε πέσει βαριά, όμως οι φακοί κεφαλής έκαναν καλή δουλειά, ρίχνοντας δέσμες φωτός στο χιονισμένο μονοπάτι.
Κι όταν επιτέλους έφτασαν στα πρώτα σπίτια του οικισμού, ένιωσαν μια τεράστια ανακούφιση.
Η κούραση είχε πλέον γίνει έντονη, αλλά το χαμόγελο στα πρόσωπά τους μαρτυρούσε πολλά γι’ αυτά που ένιωθαν μέσα τους.
Για λίγες ώρες, είχαν ξεφύγει από την καταπίεση της καραντίνας. Είχαν βρει τη δική τους διέξοδο, αναπνέοντας λίγες στιγμές απόλυτης ελευθερίας.
Τελειώνω με την υπενθύμιση ότι η Πάρνηθα είναι Εθνικός Δρυμός, μια προστατευόμενη περιοχή δηλαδή και δεν μπορεί ο καθένας να κάνει ό,τι του γουστάρει εντός των ορίων του.
Γι’ αυτό, παραθέτω τους βασικούς κανόνες λειτουργίας του, τους οποίους όλοι οι επισκέπτες του βουνού θα πρέπει να σέβονται και να τους εφαρμόζουν.
Κανονισμός Λειτουργίας Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας
Όλοι οι επισκέπτες της Πάρνηθας πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν επιτρέπεται:
- Το άναμμα φωτιάς όλο το έτος.
- Η κοπή δέντρων, κλαδιών το ξερίζωμα και η συλλογή λουλουδιών ή άλλων φυτών και γενικά κάθε φθορά της βλάστησης.
- Η συλλογή και η μεταφορά φυτοχώματος.
- Η ρύπανση του χώρου γενικά.
- Η κυκλοφορία κάθε είδους τροχοφόρων στους δασικούς δρόμους, όπου υπάρχουν εμπόδια και απαγορευτικά σήματα.
- Η χρησιμοποίηση του δικτύου δρόμων για κάθε είδους δοκιμές και αγώνες αυτοκινήτων και δικύκλων, καθώς και η ανάπτυξη υπερβολικής ταχύτητας και εκκωφαντικών θορύβων σ’ όλους τους δρόμους.
- Το κυνήγι και η σύλληψη κάθε ζώου με οποιοδήποτε μέσο, σ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
- Η διακίνηση κάθε είδους όπλων έστω και λυμένων σε θήκη, τσεκουριών, πριονιών ή άλλων κοπτικών εργαλείων.
- Η βοσκή κάθε ζώου.
- Η διακίνηση σκύλων, έστω και δεμένων, ή άλλων κατοικίδιων ζώων και η εγκατάλειψή τους στο χώρο του Δρυμού.
- Η διανυκτέρευση σε σκηνές ή τροχόσπιτα.
- Η εγκατάσταση κυψελών μελισσοσμηνών.
- Οι διαφημίσεις (σε βράχους, δέντρα, περιφράξεις κ.λπ.) και η αναγραφή συνθημάτων.
- Η διακίνηση καντινών και μικροπωλητών.
- Η καταστροφή πινακίδων, περιφράξεων και γενικά έργων και υλικών που είναι περιουσία του Δημοσίου.
Για τους παραβάτες του κανονισμού αυτού εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ν.Δ. 86/1969 , του Ν.Δ. 996/1971 και του Ν.998/1979.
