Διάσχιση Πενταδάκτυλου: Το Ιερό Δισκοπότηρο της ελληνικής ορειβασίας (Μέρος Β)

Η λαμπρότητα και η ηρεμία της εμβληματικής κορυφογραμμής δεν μπορεί να φωτογραφηθεί. Τα συναισθήματα που γεννά στην ψυχή του ορειβάτη δεν περιγράφονται με λόγια.

Ταΰγετος ή Πενταδάκτυλος. Το ιερό δισκοπότηρο των ορειβατών. Μια διάσχιση που αντανακλά τα όνειρα, τους φόβους και τις ενδόμυχες επιθυμίες τους.

Στο πρώτο μέρος του αφιερώματος στη διάσχιση του Πενταδάκτυλου (μπορείτε να το διαβάσετε ΕΔΩ) είχαμε σταματήσει την περιγραφή στο σημείο που προσεγγίσαμε την κορυφογραμμή πάνω από τη θέση “Τσάρκος” στα 1.760 μέτρα υψόμετρο. Πάμε να δούμε τι ακολούθησε παρακάτω.

Μια γρήγορη ματιά στην επιβλητική νότια όψη της Νεραϊδοβούνας και στο υπόλοιπο σύμπλεγμα των κορυφών του Κεντρικού και Βόρειου Ταΰγετου και πιάνουμε τη ράχη, η οποία μετά από 1 ώρα μας βγάζει στο Σπανακάκι (8 χλμ. πορείας).

Από τον Τσάρκο και μετά δεν υπάρχει σήμανση, παρά μόνο στα 2 επικίνδυνα κι εκτεθειμένα περάσματα που θα δούμε παρακάτω, μιας και η πορεία πάνω στην κορυφογραμμή είναι προφανής.

Το Σπανακάκι έχει υψόμετρο 2.024 μέτρα και είναι η πρώτη από τις 5 κύριες κορυφές του Πενταδάκτυλου.

Από εδώ έχουμε την ευκαιρία ν’ ατενίσουμε το πλήρες ανάπτυγμα της κορυφογραμμής που έχουμε να διανύσουμε, ενώ δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη η απομονωμένη κορυφή του Χαλασμένου (2.204 μ.) λίγο πιο δυτικά.

Το ταξίδι μας στον ορειβατικό παράδεισο της κορυφογραμμής του Πενταδάκτυλου έχει μόλις ξεκινήσει.

Περπατώντας πάνω στην κορυφογραμμή έχοντας τη Λακωνία στ’ αριστερά και τη Μεσσηνία στα δεξιά σου μόνο δέος μπορείς να αισθανθείς. Κάθε βήμα είναι μια ανακάλυψη, μια πηγή έμπνευσης.

Παρόλο που στο μεγαλύτερο ανάπτυγμά της η κορυφογραμμή δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες (με εξαίρεση τα συνεχή ανεβοκατεβάσματα), υπάρχουν ορισμένα σημεία όπου ο ορειβάτης χρειάζεται να επιδείξει προσοχή κι αυτοσυγκέντρωση, μιας κι είναι εκτεθειμένα.

Αφού περάσουμε από δύο μικρότερες κορυφές φτάνουμε στις «Πόρτες» (στα 1.960 μ. υψόμετρο και 1,4 χλμ. πορείας από το Σπανακάκι), ένα διάσελο στο οποίο καταλήγει το μονοπάτι που ανηφορίζει από τη θέση «Λιβάδι» (που είδαμε στο πρώτο μέρος του αφιερώματος) και παρακάμπτει το Σπανακάκι και από το οποίο κατηφορίζουμε στο ρέμα της Βίντολης, που συναντάει το ρέμα του Ριντόμου , το οποίο καταλήγει στο φαράγγι της Κοσκάρακας.

Συνεχίζουμε στην κορυφογραμμή κι αφού περάσουμε μια ακόμη κορυφή με υψόμετρο περίπου 2.070 μέτρα, αρχίζουμε ν’ ανηφορίζουμε ομαλά προς το 1ο εκτεθειμένο πέρασμα.

Όσο πλησιάζουμε στο πέρασμα, το περπάτημα στην κορυφογραμμή γίνεται όλο και πιο προβληματικό. Υπάρχουν αρκετά εκτεθειμένα σημεία και η αδρεναλίνη αρχίζει να παίρνει την ανηφόρα.

1,5 ώρα μετά το Σπανακάκι βρισκόμαστε στη βάση του περάσματος, το οποίο παρακάμπτουμε από αριστερά, σκαρφαλώνοντας εύκολα μεν αλλά ακολουθώντας πιστά δε τα κόκκινα σημάδια στα βράχια.

Ακροβατώντας μεταξύ μύθου και ιστορίας πάνω στην εμβληματική κορυφογραμμή του αρσενικού βουνού, μισή ώρα περίπου μετά το 1ο πέρασμα περνάμε από την Ανώνυμη κορυφή των 2.229 μέτρων.

Αφού χάσουμε πάλι υψόμετρο και μετά από 800 μέτρα φτάνουμε στο Σιδηρόκαστρο με υψόμετρο 2.228 μέτρα.

Μπροστά μας πλέον ξεδιπλώνεται μια σχετικά ομαλή ράχη, η οποία μετά από 1,2 χλμ. καταλήγει στο πιο αμφιλεγόμενο σημείο της κορυφογραμμής.

Είναι το περιβόητο 2ο πέρασμα του Σιδηρόκαστρου, ένας κάθετος τοίχος ύψους 30 μέτρων που απαιτεί αναρρίχηση 2ου βαθμού, με πολλά μεν αλλά μικρά σε μέγεθος πατήματα και λίγα σαθρά και χορταριασμένα σημεία που χρίζουν ιδιαίτερης προσοχής, μιας και το run out κάτω από τα πόδια είναι αμέτρητο (είναι όπως λέμε χαίρε βάθος αμέτρητο).

Πλησιάζοντας στο πέρασμα κάνουν την εμφάνισή τους κόκκινα σημάδια στα βράχια, τα οποία μας δείχνουν τη σωστή πορεία που πρέπει ν’ ακολουθήσουμε για να φτάσουμε στη βάση του περάσματος.

Έχουν περάσει 9 ώρες από το ξεκίνημα της πορείας μας από την Αναβρυτή και χρειάστηκε να διανύσουμε 13,5 χλμ. για να έρθουμε αντιμέτωποι με την πρόκληση του Σιδηρόκαστρου.

Το πέρασμα του Σιδηρόκαστρου είναι το σημείο εκείνο της κορυφογραμμής (στη βάση της Αθάνατης Ράχης) που στενεύει και ορθώνεται, δημιουργώντας έναν τοίχο ύψους 30 μέτρων περίπου με κάθετες χαοτικές απροσπέραστες πλαγιές και στις δύο πλευρές του.

Με μεγάλη προσοχή (γιατί εδώ τα λάθη δε συγχωρούνται) και μελετημένες κινήσεις σκαρφαλώνουμε στον τοίχο από τη δεξιά πλευρά του. Οδηγός μας πάλι τα κόκκινα σημάδια, τα οποία για μια ακόμη φορά ακολουθούμε ευλαβικά.

Σημείωση:
Λίγο πριν ξεκινήσουμε την τελική ανάβαση για τη βάση του 2ου περάσματος, σ’ ένα άνοιγμα ανάμεσα στα βράχια (υπάρχει ένα ξεθωριασμένο κόκκινο βέλος πάνω στο βράχο) φεύγει ένα κατηφορικό μονοπάτι που παρακάμπτει το πέρασμα του Σιδηρόκαστρου και έρχεται να συναντήσει το κλασικό μονοπάτι που ανηφορίζει στον Προφήτη Ηλία από το καταφύγιο, σε υψόμετρο περίπου 2.000 μέτρων, στο σημείο όπου το μονοπάτι ερχόμενο από τις «Γούβες» με κατεύθυνση Β, στρίβει αριστερά σε πορεία ΝΔ για να συναντήσει τις «Πλάκες» του Ταϋγέτου.

Στο πάνω μέρος του τοίχου συναντάμε τρία ρελέ (σε πολύ καλή κατάσταση – καλοκαίρι 2018).

Η προσπέλαση του περάσματος μας βγάζει στην Αθάνατη Ράχη στα 2.340 μ. υψόμετρο.

Από εκεί ρίχνουμε μια τελευταία νοσταλγική ματιά πίσω μας για ν’ αποχαιρετίσουμε την κορυφογραμμή που τόσες συγκινήσεις μας πρόσφερε.

Τα δύσκολα πια τ’ αφήσαμε πίσω μας. Εύκολη η κατάβαση στο διάσελο «Πόρτες» στα 2.235 μ. κι από εκεί πιάνουμε το μονοπάτι που ανηφορίζει τον πυραμοειδή όγκο του Προφήτη Ηλία.

Είναι τα τελευταία 170 μέτρα υψομετρικής διαφοράς που πρέπει να καλύψουμε για να ολοκληρωθεί η διάσχιση του Πενταδάκτυλου.

Μετά από 11 ώρες γεμάτες εμπειρίες και έντονα συναισθήματα, το ορειβατικό όνειρο εκπληρώθηκε.

Στεκόμαστε στα 2.405 μέτρα υψόμετρο απολαμβάνοντας τη μεγευτική θέα που προσφέρει ο Προφήτης Ηλίας προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, ενώ συγχρόνως περνούν μπροστά από τα μάτια σαν κινηματογραφική ταινία όλες οι εικόνες που αντικρύσαμε διασχίζοντας την εμβληματική κορυφογραμμή.

Όλα τα ωραία, όμως, κρατούν λίγο. Ήρθε η ώρα της υποχρεωτικής κατάβασης. Με βαρύ βηματισμό παίρνουμε το γνωστό μονοπάτι που μετά από τόσες και τόσες φορές, με κλειστά μάτια μας κατεβάζει στο καταφύγιο στα 1.550 μέτρα στη θέση «Βαρβάρα».

Χρήσιμες πληροφορίες

Αν αποφασίσετε να κάνετε τη διάσχιση του Πενταδάκτυλου τους καλοκαιρινούς μήνες, θα χρειαστεί να κουβαλήσετε μεγάλες ποσότητες νερού (τουλάχιστον 4 λίτρα), μιας και στη διαδρομή δεν υπάρχουν πηγές.

Επίσης, προς τα τέλη του καλοκαιριού, η πηγή «Βαρβάρα» που βρίσκεται κοντά στο καταφύγιο στερεύει.

Γι’ αυτό θα συνιστούσα πριν ξεκινήσετε τη διάσχιση να έχετε ενημερωθεί για το αν το καταφύγιο θα είναι ανοικτό (για παν ενδεχόμενο).

Αν και η πορεία στην κορυφογραμμή στο μεγαλύτερο κομμάτι δεν παρουσιάζει δυσκολίες, υπάρχουν κάποια σημεία εκτεθειμένα και χρειάζονται αυξημένη συγκέντρωση και προσοχή, ενώ στα δύο αναρριχητικά περάσματα θα πρέπει να επιστρατεύσουμε κάθε ικμάδα αυτοσυγκέντρωσης.

Ειδικά στο 2ο πέρασμα, όπου μόνο έμπειροι και εξοικιωμένοι σε τέτοια πεδία ορειβάτες μπορούν να περάσουν χωρίς σχοινί.

Αν στην ομάδα υπάρχουν άπειροι ορειβάτες, τότε κρίνεται υποχρεωτική η παρουσία έμπειρων ορειβατών, οι οποίοι θα προπορευτούν για ν’ ασφαλίσουν τους υπόλοιπους.

Επίσης, μην ξεχνάτε ότι το καλοκαίρι στα βουνά ο καιρός είναι ευμετάβλητος και μπορεί εύκολα να «κλείσει», ειδικά τις μεσημβρινές ώρες.

Επειδή η διάσχιση διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα και κινείται σε υψόμετρα άνω των 2.000 μέτρων, θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο, όπως π.χ. της αναγκαστικής διανυκτέρευσης πάνω στην κορυφογραμμή.

Γι’ αυτό θα πρέπει και ο εξοπλισμός που κουβαλάμε να είναι ανάλογος. Μη σας ξεγελάσει λοιπόν η καλοκαιρινή ζέστη στα χαμηλά υψόμετρα. Ο καιρός στα ψηλά είναι τελείως διαφορετικός κι εμείς πρέπει να είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι.

Η διάσχιση του Πενταδάκτυλου είναι, πράγματι, μια από τις εμβληματικότερες ορειβατικές διαδρομές στον ελλαδικό χώρο, και ασφαλώς δεν είναι μια βόλτα στην Πάρνηθα.

Είναι μια εξόρμηση που απαιτεί μεγάλη ορειβατική εμπειρία, πρέπει να είναι σωστά οργανωμένη και λεπτομερώς μελετημένη, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες να θέσουμε σε κίνδυνο τη ζωή μας.

Κλείνοντας το αφιέρωμα στη διάσχιση του Πενταδάκτυλου, θα ήθελα να πω κάτι που το λέω συχνά:

Η ορειβασία πηγάζει από την ψυχή. Δεν μαθαίνεται. Δεν γράφονται στο χαρτί τα συναισθήματα του ορειβάτη για να τ’ αποστηθίσεις. Δεν μπορεί κάποιος ν’ ανέβει στην κορυφή ενός βουνού χωρίς ψυχή.

Η διάσχιση του Πενταδάκτυλου είναι μια κατάθεση ψυχής.