Ξεροβούνι Ευβοίας: Ανάβαση στο άγριο κι απόκοσμο λούκι του Πορτάρη
Άνοιξε το παράθυρο να μπει, δροσιά να μπει του Μάη, εμείς γι’ αλλού κινήσαμε γι’ αλλού, κι αλλού η… ορειβατική τρέλα μας πάει.
Κι αν ήθελα να το κάνω πιο δραματικό: Μέρα Μαγιού μου μίσεψες, μέρα Μαγιού σε χάνω, άνοιξη γιε που αγάπαγες, κι ανέβαινες απάνω.
Τι θέλει να πει ο ποιητής με τους παραπάνω στίχους;
Εκείνη την όμορφη ανοιξιάτικη μέρα, κινήσαμε άνετοι κι ωραίοι για μια ολιγόωρη αναζωογονητική βόλτα στο Ξεροβούνι της Εύβοιας. Λάθος πρώτο.
Το Ξεροβούνι δεν ενδείκνυται για χαλαρές βόλτες
Το Ξεροβούνι είναι ένας ασβεστολιθικός ορεινός όγκος στην Κεντρική Εύβοια και αποτελεί στην ουσία συνέχεια του ορεινού συγκροτήματος της Δίρφης (προς τα νότια).
Η ψηλότερη κορυφή του, ο Πορτάρης, έχει υψόμετρο 1.453 μέτρα. Έχει και μια δεύτερη κορυφή, αγνώστου ταυτότητας, με υψόμετρο 1.412 μέτρα, την οποία θα «τιμήσουμε» κατά τη διάρκεια της διαδρομής μας.
Η πρόσβαση στο βουνό γίνεται οδικώς από τον ασφαλτόδρομο Στενής – Στροπώνων. Αφού περάσουμε μια διασταύρωση με χωματόδρομο στα αριστερά μας, που οδηγεί στο καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. Χαλκίδας στη Δίρφη, φθάνουμε στη θέση Ράχη Συκά, στο διάσελο Δίρφης-Ξεροβουνίου.
Εκεί, καθώς ετοιμαζόμασταν, έπεσε τυχαία το μάτι μου στο περίφημο λούκι του Πορτάρη. Δεν ξέρω, αλλά αμέσως η ψυχή μου ρίγησε από ενθουσιασμό.
Μπορεί η πληροφόρηση που είχα για το λούκι να ήταν ελλειπής, αλλά αυτό δεν μ’ απέτρεψε από το να ρίξω την ιδέα στην ομήγυρη. Λάθος δεύτερο.
Δεν κάνουμε άγνωστες διαδρομές με πιθανό μεγάλο βαθμό δυσκολίας και επικινδυνότητας χωρίς προετοιμασία
Δυστυχώς, το συναίσθημα (η τρέλα δηλαδή) υπερίσχυσε της λογικής, και η ιδέα μου έγινε ομοφώνως δεκτή, μετ’ επαίνων μάλιστα. Μια μικρή μελέτη στο χάρτη και… βγήκε η διαδρομή.
Ανάβαση στον Πορτάρη από το λούκι, διάσχιση της κορυφογραμμής μέχρι τη δεύτερη κορυφή, κατάβαση και επιστροφή στη Ράχη Συκά. Σιγά τα σύκα δηλαδή.
Κι έτσι, ξεκινήσαμε το περπάτημα…
Στην αρχή πεζοπορούμε σε χωματόδρομο για περίπου 800 μέτρα, όπου και κατηφορίζουμε ελαφρώς στα αριστέρα μας σε μονοπάτι (υπάρχει ταμπέλα που γράφει «Ξηροβούνι-Κόνισμα») με κατεύθυνση την κορυφογραμμή του Ξεροβουνίου που φαίνεται στο βάθος.
Λίγο πιο κάτω, το μονοπάτι χωρίζεται σε δυο κλάδους (που ενώνονται πάλι παρακάτω). Στα δεξιά είναι η πιο πρόσφατη χάραξη, την οποία αγνοήσαμε (θα την περπατήσουμε στην επιστροφή) και κινηθήκαμε στον αριστερό κλάδο του μονοπατιού που ανηφορίζει ελαφρά πάνω σε ράχη με υπέροχη θέα προς τα βόρεια (Στρόπωνες, Αιγαίο κ.λπ.). Στον χάρτη εμφανίζεται ως μια ανώνυμη κορυφή με υψόμετρο 1.095 μέτρα.
Σε λίγο ξεδιπλώνεται επιβλητικά μπροστά στα μάτια μας το βόρειο τείχος του Ξεροβουνίου.
Εμείς κινούμαστε ανάμεσα σε φτέρες με κατεύθυνση προς την Δυτική κορυφή του βουνού.
Μετά από 40’-45’ πορείας πέφτουμε πάλι σε διασταύρωση μονοπατιών, πιο εμφανής αυτή τη φορά, καθώς υπάρχει και ταμπέλα.
Ευθεία πηγαίνει για «Ξεροβούνι», εννοώντας την Δυτική κορυφή, και αριστερά για «Πηγή Κόνισμα-Πορτάρης». (Στα 1,7 χλμ. πορείας και 1.020 μέτρα υψόμετρο).
Ακολουθούμε το μονοπάτι για «Κόνισμα-Πορτάρη». Πρόκειται για ένα όμορφο μονοπάτι που ελίσσεται μέσα σε ελατόδασος.
Είναι ευδιάκριτο, ενώ κι η σήμανση (κόκκινες ταμπέλες σε άσπρο φόντο) είναι ικανοποιητική.
10’ μετά τη διασταύρωση των μονοπατιών (και περίπου 50’-55’ από το ξεκίνημα της πορείας μας) φτάνουμε στην πηγή Τέμπλα, μια ειδυλλιακή τοποθεσία με έλατα και πλατάνια, όπου υπάρχει και μια ποτίστρα.
Από εδώ κι ύστερα, το μονοπάτι αρχίζει να κινείται παράλληλα με την κορυφογραμμή του Ξεροβουνίου, την οποία έχουμε στα δεξιά μας, ενώ σταδιακά η βλάστηση αρχίζει να αραιώνει.
Στο βάθος διακρίνεται το χαρακτηριστικό V που σχηματίζουν οι πύργοι του Πορτάρη.
Ακόμα 35’ πορείας και βρισκόμαστε στη βάση του λουκιού του Πορτάρη. Πρόκειται για μια στενή, ρεματιά με μεγάλη κλίση, η οποία ανηφορίζει direct κάτω από τους πύργους της κορυφής (στα 4,6 χλ. πορείας – 920 μέτρα υψόμετρο).
Αφήνουμε το μονοπάτι που συνεχίζει ευθεία για την πηγή Κόνισμα και κυκλώνει το βουνό, και αρχίζουμε να ανηφορίζουμε στην κάθετη ρεματιά που ορθώνεται μπροστά μας.
Το πεδίο είναι πετρώδες και σαθρό, ενώ λίγο πιο πάνω η ρεματιά στενεύει τόσο πολύ, όπου ένας μεγάλος βράχος έχει φράξει την κοίτη της, και θα χρειαστεί ένα μικρό σκαρφάλωμα (από τα αριστερά του καλύτερα) για να τον περάσουμε.
Η συνέχεια, όμως, είναι εξίσου δύσκολη. Η μεγάλη κλίση και το σαθρό πεδίο είναι μια πραγματική δοκιμασία.
Μετά από 900 μέτρα πορείας έχουμε καλύψει μια υψομετρική διαφορά 400 μέτρων!!! σε περίπου 1 ώρα και 15’.
Βρισκόμαστε κάτω από τις επιβλητικές ορθοπλαγιές του Ξεροβουνίου. Το πεδίο φαντάζει απόκοσμο και αφιλόξενο.
Κινούμαστε για λίγο παράλληλα κάτω από τους τεράστιους βράχους της κορυφογραμμής, που λες και θα ξεκολλήσουν και θα πέσουν πάνω σου.
Ώσπου φτάνουμε στα 1.404 μέτρα υψόμετρο, κι ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα βράχινο πέρασμα ΙΙΙ βαθμού.
Το σκαρφάλωμα αυτού του βράχου δεν έχει καλά πιασίματα ούτε για τα χέρια ούτε για τα πόδια, και θα πρέπει ουσιαστικά να βάλουμε πλάτη για να το ανέβουμε.
Δεν έχω φωτογραφία από το πέρασμα, γιατί εκείνη την ώρα είχα άλλα πράγματα κατά νου!!!
Το πέρασμα στο Google Maps
Πάνω από το πέρασμα υπάρχει πλακέτα σε καλή κατάσταση (στην οποία όμως είναι περασμένα δυο σκουριασμένα καραμπίνερ), όπου μπορούμε να βάλουμε σχοινί και να το ασφαλίσουμε.
Στη συνέχεια, ανηφορίζουμε εύκολα στο λούκι του Πορτάρη και βγαίνουμε στη βάση του χαρακτηριστικού V. Από κάτω μας είναι μια δολίνη.
Κάνοντας λίγο scrambling, ανηφορίζουμε στα αριστερά για να καλύψουμε τα τελευταία μέτρα για την κορυφή.
Η πρώτη κορυφή που πατάμε είναι αυτή με την κεραία. Η κορυφή με το κολωνάκι είναι λίγο πιο κάτω, αλλά είναι λίγο χαμηλότερη.
Μ’ αυτά και με κείνα, κάναμε 4 ώρες για να πατήσουμε στην κορυφή, έχοντας διανύσει 6 χιλιόμετρα.
Η συνέχεια, περιλαμβάνει διάσχιση της κακοτράχαλης κορυφογραμμής του Ξεροβουνίου που είναι διάσπαρτη με δολίνες.
Θα κυκλώσουμε από τα αριστερά, τη μεγάλη δολίνη που βρίσκεται κάτω από τον Πορτάρη και θα συνεχίσουμε την πορεία μας με κατεύθυνση ΝΔ, παράλληλα με την κορυφογραμμή.
Θα χρειαστούμε 2 ώρες και 15’ για να καλύψουμε τα 3,7 χλμ. της δαιδαλώδους πορείας πάνω στην κορυφογραμμή του βουνού, και να πατήσουμε στην δυτική κορυφή (1.412 μέτρα).
Η κατάβαση θα γίνει από το κλασικό μονοπάτι, που θα μας κατεβάσει με ασφάλεια στη βάση της κορυφογραμμής μετά από 20’-30’.
Υπάρχει σήμανση με κόκκινα σημάδια στα βράχια, την οποία πρέπει να ακολουθήσουμε πιστά αν δεν θέλουμε να μπλέξουμε σε περιπέτειες (όχι άλλο κάρβουνο).
Κατόπιν, αφήνουμε στα αριστερά μας το μονοπάτι που κατηφορίζει για Καμπιά και συνεχίζουμε ευθεία, με κατεύθυνση Β-ΒΔ, ακολουθώντας τα σημάδια που θα μας καθοδηγήσουν πίσω στην αφετηρία μας.
Πρόκειται για μια απαιτητική κυκλική διάσχιση διάρκειας 8 ωρών, μήκους 13,7 χλμ. και υψομετρικής διαφοράς 870 μέτρων.
Μπορεί τα παραπάνω νούμερα να μην τρομάζουν, όμως θα πρέπει να λάβετε υπόψιν σας ότι η ανάβαση του λουκιού του Πορτάρη είναι εξαιρετικά επίπονη και επικίνδυνη (κρίνω απαραίτητη τη χρήση κράνους και μέσων ασφάλισης).
Αναλογιστείτε μόνο ότι θα πρέπει να καλύψετε μια συνολική υψομετρική διαφορά 520 μέτρων μέσα σε μόλις 1,4 χλμ., δηλ. μέση κλίση πάνω από 35%, και σε ένα πεδίο σαθρό και πετρώδες. Μια μικρογραφία, δηλαδή, του μονοπατιού του Καραγιάννη στη Γκιώνα!
Όσο για την κορυφογραμμή του Ξεροβουνίου, όσοι την έχουν περπατήσει βλαστημούν.
Δύσκολο πεδίο, γεμάτο δολίνες και κοφτερά βράχια, που δυσκολεύουν το περπάτημα.
Ακόμα και η κατάβαση από την Δυτική κορυφή θέλει την προσοχή της, ειδικά αν είστε πολυμελής ομάδα (πτώσεις πετρών, βράχων).
Τελικό συμπέρασμα;
Η τρέλα πάει στα βουνά
