Κιθαιρώνας – Τόσο κοντά, τόσο όμορφα

Ο Κιθαιρώνας είναι ένας μακρύς, πευκόφυτος και ασβεστολιθικός ορεινός όγκος μεταξύ του όρους Πατέρας, των Γερανείων και της Πάρνηθας, με την οποία συνδέεται μέσω της Πάστρας.

Ανάμεσα στον Κιθαιρώνα και την Πάστρα υπάρχει ο αυχένας της Κάζας, απ’ όπου διέρχεται η παλαιά εθνική οδός Αθηνών-Θηβών.

Το συνολικό μήκος της οροσειράς του Κιθαιρώνα είναι 32 χλμ. και το πλάτος της 6 χλμ. και αποτελεί φυσικό σύνορο μεταξύ των νομών Αττικής και Βοιωτίας.

Η ψηλότερη κορυφή του Κιθαιρώνα λέγεται Προφήτης Ηλίας ή Ελατιά, έχει υψόμετρο 1.409 μ. και απέχει μόλις 4 χλμ. από τη θάλασσα.

Η βλάστηση του Κιθαιρώνα είναι παρόμοια με τη βλάστηση της γειτονικής Πάρνηθας.

Διαθέτει αρκετά πευκοδάση σε χαμηλότερα υψόμετρα και ένα όμορφο ελατοδάσος γύρω από την κορυφή του.

Οι πυρκαγιές του 2009 και 2010 έκαψαν ένα μέρος του βουνού, ενώ το 2011 έγιναν διανοίξεις δρόμων για την τοποθέτηση ανεμογεννητριών.

Η αδειοδότηση για την τοποθέτησή τους στην κορυφογραμμή προοιωνίζει ένα ζοφερό μέλλον για το βουνό.

Η πανίδα του βουνού περιλαμβάνει τα συνήθη είδη που φιλοξενούνται στους ορεινούς όγκους της περιοχής, όπως αλεπούδες, λαγοί, κουνάβια, γεράκια κ.α.

Το αρχικό όνομα του βουνού ήταν Αστερίων, αλλά αργότερα πήρε την ονομασία Κιθαιρών από τον ομώνυμο βασιλιά των Πλαταιών.

Είναι συνδεδεμένος με πολλές θεότητες, αρχαίους ήρωες και πολλούς μύθους του θηβαϊκού κύκλου (Λάιος, Οιδίποδας).

Από τον Κιθαιρώνα διέρχονται σημαντικές διαβάσεις από την Αττική προς τη Βοιωτία, ο έλεγχος των οποίων ήταν στρατηγικής σημασίας στο παρελθόν.

Τις διαβάσεις αυτές προσπάθησε να ελέγξει ο Μαρδόνιος που είχε στρατοπεδεύσει στην περιοχή των Πλαταιών, το 479 π.Χ., όπου και διεξήχθη η ομώνυμη μάχη.

Οι διαβάσεις του Κιθαιρώνα προστατεύονταν από ισχυρά φρούρια, όπως τα φρούρια των Ελευθερών, το Πάνακτο, το φρούριο της Φυλής κ.α.

Στα νεότερα χρόνια στην περιοχή του Κιθαιρώνα εγκαταστάθηκαν πληθυσμοί Αρβανιτών που ίδρυσαν αρκετά χωριά, σημαντικότερο από τα οποία είναι σήμερα τα Βίλια.

Ο Κιθαιρώνας δεν αποτελεί, θα έλεγα, και τον δημοφιλέστερο προορισμό για τους Αθηναίους ορειβάτες και πεζοπόρους.

Τουλάχιστον δεν είναι τόσο δημοφιλής όσο η Πάρνηθα. Αν όμως αποφασίσει κάποιος να περπατήσει σ’ αυτό το βουνό είναι σίγουρο ότι θα αποζημιωθεί τόσο από το όμορφο δάσος του όσο και από την πολύ όμορφη θέα προς την πεδιάδα των Πλαταιών από τη μία πλευρά και του Κοριθνιακού κόλπου από την άλλη.

Η πιο κλασική ανάβαση στην κορυφή του Κιθαιρώνα έχει ως σημείο εκκίνησης τη βρύση της Τσιάς (620 μ.), η οποία βρίσκεται έξω από τα Βίλια, στο δρόμο προς Πόρτο Γερμενό, απέναντι από ένα εγκατελειμένο αναψυκτήριο.

Το σηματοδοτημένο από τον Ε.Ο.Σ. Ελευσίνας μονοπάτι (22) περνάει από τις θέσεις Πάνω Μπέλεζα (700 μ.) και Κιάφα Φίχθι (870 μ.). Στο σημείο αυτό συναντάει ένα άλλο μονοπάτι που έρχεται από τον αυχένα της Κάζας.

Στη συνέχεια ανεβαίνουμε δασωμένη πλαγιά, η οποία είναι εκτεθειμένη στα παγωμένα βορειοανατολικά ρεύματα του χειμώνα.

Συνεπώς στις χειμερινές αναβάσεις είναι πιθανόν στο σημείο αυτό να συναντήσουμε πάγο.

Από εδώ έχουμε πολύ ωραία θέα προς τον βοιωτικό κάμπο και την Εύβοια.

Το μονοπάτι καταλήγει στη θέση Πέταλο (1.090 μ.), όπου είναι χτισμένο το ένα εκ των δύο ορειβατικών καταφυγίων που φιλοξενεί το βουνό.

Το καταφύγιο ανήκει στη δικαιοδοσία του Ε.Ο.Σ. Ελευσίνας και διαθέτει 25 κρεβάτια.

Έχει την ονομασία “Β. Τσάκος” προς τιμήν του προέδρου του Ε.Ο.Σ. Ελευσίνας που απεβίωσε το 1978.

Το καταφύγιο διατίθεται για διανυκτέρευση μόνο σε ορειβατικούς συλλόγους.

Από εκεί το μονοπάτι εύκολα θα μας βγάλει στη δεύτερη ψηλότερη κορυφή του Κιθαιρώνα, τις Τρεις Κορυφές, με υψόμετρο 1.358 μ. Στη συνέχεια η πορεία για τον Προφήτη Ηλία είναι προφανής.

Αρκεί να ακολουθήσουμε τη βραχώδη κορυφογραμμή και σε μία ώρα περίπου προσεγγίζουμε την τραυματισμένη κορυφή του βουνού.

Οι παλιές στρατιωτικές εγκαταστάσεις και οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας έχουν αλλοιώσει σημαντικά το φυσικό περιβάλλον στην κορυφή.

Λίγο πιο κάτω από την κορυφή βρίσκεται το δεύτερο καταφύγιο του βουνού, που και αυτό ανήκει στη δικαιοδοσία του Ε.Ο.Σ. Ελευσίνας και διαθέτει 9 κρεβάτια.

Σημείωση: Η καταγεγραμμένη διαδρομή δεν περιλαμβάνει το κομμάτι από τις Τρεις Κορυφές προς τον Προφήτη Ηλία.