Νίκος Τόδουλος: Ο Έλληνας των πάγων
Μέσα από τα συγκλονιστικά ταξίδια του πέρα από τον 66ο παράλληλο, ο εμπνευστής του «Project 66ο North» δείχνει -με ενάργεια- πόσο εύθραυστο και άκρως ζωτικό για την αρμονία του πλανήτη και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας είναι το οικοσύστημα της Αρκτικής.
Αναδημοσίευση από το andro.gr
του Αντώνη Ντινιακού
Από παιδί με γοήτευαν τα κατάλευκα αλπικά τοπία, οι ερημικές στέπες, τα βραχώδη όρη. Πάνω απ’ όλα, όμως, με έλκυε η φυσική κίνηση του ανθρώπου στο βουνό. Η αλληλεπίδραση με το περιβάλλον.
Το ενδιαφέρον μου αναπτύχθηκε, αρχικά, στο γυμνάσιο, όταν στην κρατική τηλεόραση είδα ένα ντοκιμαντέρ το οποίο σχετιζόταν με τις Άλπεις και παρουσίαζε μια ομάδα ανθρώπων να κατεβαίνουν με παγοπέδιλα μια απόκρημνη πλαγιά. Ενθουσιάστηκα!
Ήταν κάτι πρωτόγνωρο για μένα –αμέσως έσπευσα να συγκεντρώσω όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούσα. Μάταια όμως.
Τα χρόνια εκείνα το internet θεωρούνταν sci-fi σενάριο και οι γονείς, οι φίλοι, οι γνωστοί μου, αδυνατούσαν να καλύψουν την διεγερμένη περιέργειά μου. Επέμεινα, όμως, και με τον καιρό κατάφερα να συλλέξω «απαντήσεις» για τους «μυστήριους» ανθρώπους με τα παγοπέδιλα.
Κάπως έτσι ξεκίνησαν οι δραστηριότητές μου στο βουνό –σε πρώτη φάση κάνοντας σκι στον Παρνασσό.
Στη συνέχεια, την εποχή που ήμουν φοιτητής στην Αγγλία, μια χώρα με ιδιαιτέρως αναπτυγμένη ταξιδιωτική κουλτούρα και πλήθος δραστηριοτήτων στη φύση, ήρθα σε επαφή με ανθρώπους οι οποίοι, μέσω των εμπειριών τους, ερέθισαν ακόμα περισσότερο το ενδιαφέρον μου για τα ταξίδια και το βουνό.
Έτσι, άρχισα να περιπλανιέμαι σε διάφορα σημεία του πλανήτη: από τις ελβετικές Άλπεις ως την Κένυα και από τα παγωμένα οροπέδια των Άνδεων και της Παταγονίας ως τα υψίπεδα του Θιβέτ και την Ανταρκτική.
Μετά από χρόνια ταξιδιών και χιλιάδες μίλια, κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι το περιβάλλον που με μαγνήτιζε περισσότερο ήταν η «άγνωστη» γη της Αρκτικής, ο γεωγραφικός χώρος δηλαδή πέρα από τον 66ο παράλληλο.
Το πρώτο μου ταξίδι στον παγωμένο Βορρά, στα φημισμένα Icelandic Highlands, έγινε τον Σεπτέμβριο του 2010 -ως μέλος μιας διεθνούς αποστολής που είχε στόχο τη διάσχιση της Ισλανδίας με τα πόδια- χωρίς υποστήριξη από την ενδοχώρα.
H διαδρομή ξεκινούσε από την βόρεια ακτή, κοντά στο Asbyrgi, και είχε τελικό προορισμό την μικρή πόλη του Vik στη νότια ακτή του νησιού, μια συνολική απόσταση 452 χλμ. Εν τέλει καταφέραμε να καλύψουμε το 70% της διαδρομής, περίπου 320 χλμ.
Λόγω των πολύ κακών καιρικών συνθηκών, εγκλωβιστήκαμε για τέσσερις μέρες σε μια αρκτική θύελλα και χρειάστηκε να καλέσουμε τη διάσωση για να γλιτώσουμε από το πολικό ψύχος.
Τα Icelandic Highlands θεωρούνται ένα από τα πιο εχθρικά και απομονωμένα περιβάλλοντα στον κόσμο.
Ουσιαστικά, μιλάμε για μια υποαρκτική έρημο, η οποία βρίσκεται πάνω στο Βορειοατλαντικό σχίσμα και συχνά πλήττεται από άγριες θύελλες.
Σε αυτό το σεληνιακό τοπίο θα δεις μαύρες ερήμους, πεδιάδες λάβας, γεωθερμικά πεδία, ηφαιστειακές όψεις, καλντέρες, αλπικές λίμνες, ορμητικά ποτάμια, παγετώνες. Είναι η απόλυτη απομόνωση…
Το Φεβρουάριο του 2011 επιχείρησα, ως μέλος μιας άλλης αποστολής, τη χειμερινή διάσχιση με χιονορακέτες του αρκτικού μονοπατιού Arctic Bear Trail, που βρίσκεται στη Λαπωνία της Φινλανδίας, κοντά στον 66ο παράλληλο.
Το Arctic Bear Trail είναι το πιο φημισμένο μονοπάτι μεγάλης απόστασης στην Φινλανδία, μήκους περίπου 80 χιλιομέτρων.
Το τοπίο ήταν μαγικό: αρκτικά δάση, φαράγγια, ορμητικά νερά ποταμών, παγωμένες λίμνες… Για έξι μέρες βρισκόμασταν σε ακραίες θερμοκρασίες: η υψηλότερη ήταν στους -24°C και η χαμηλότερη άγγιξε τους -36°C.
Έπειτα από τα δυο αυτά πρώτα ταξίδια, το πάθος μου για τον Αρκτικό κύκλο έγινε πιο έντονο από ποτέ. Τον Αύγουστο του 2011 συμμετείχα σε μια ακόμα διεθνή αποστολή, με στόχο τη διάσχιση της ανατολικής Γροιλανδίας.
Αφετηρία της διαδρομής μας ήταν ο μικρός οικισμός Tasilaq στο νησί Ammasalik και τελικός προορισμός οι ακτές του απόκρημνου φιόρδ Qinngertivaq στην ενδοχώρα: μια συνολική απόσταση 210 χλμ. στον πάγο, συμπεριλαμβανομένων και δυο αναβάσεων σε αλπικές κορυφές.
Η ανατολική Γροιλανδία, αντίθετα με τη νότια και τη δυτική, θεωρείται από τα πιο «σκληρά» περιβάλλοντα στον πλανήτη.
Ολόκληρη η διαδρομή έγινε στην αρκτική ζώνη, στον 66ο παράλληλο, πάνω σε ένα βραχώδες αλπικό πεδίο, αγναντεύοντας τα απόκρημνα φιόρδ και την αρκτική τούνδρα, τα επιβλητικά παγόβουνα και τους κατακερματισμένους παγετώνες, τις αλπικές λίμνες και τις γρανιτένιες κορυφές.
Τίποτα όμως δεν ήταν πιο εντυπωσιακό από τον καυτό ήλιο πάνω στον πάγο και τη διαρκή απειλή του απόλυτου θηρευτή της γης: της πολικής αρκούδας…
Η «εξερεύνησή» μου στην Αρκτική συνεχίστηκε το Μάρτιο του 2012 με ένα ακόμα ταξίδι. Παρέα αυτή τη φορά με το φίλο και συνορειβάτη μου Γιώργο Μιντζιόπουλο, με τον οποίο πραγματοποιήσαμε την πρώτη ελληνική χειμερινή διάσχιση με x-country σκι και χιονορακέτες του Βόρειου τμήματος του αρκτικού μονοπατιού Kungsleden Arctic Royal Trail, που βρίσκεται στη Σουηδία και συγκεκριμένα στον 68ο παράλληλο.
Συνολικά καλύψαμε μια απόσταση 105 χλμ., ξεκινώντας από τον ορειβατικό σταθμό Abisko, περνώντας διαδοχικά από τα καταφύγια Abiskojaure, Alesjaure, Tjaktja, Salka, Singi, τον ορειβατικό σταθμό Kebnekaise, το ομώνυμο βουνό με υψόμετρο 2106μ., και καταλήγοντας στο θέρετρο της Nikkaluokta.
Μας πήρε συνολικά επτά μέρες με πολύ δύσκολες συνθήκες: συνεχή χιονόπτωση, δυνατούς ανέμους, περιορισμένη ορατότητα και χαμηλές θερμοκρασίες αρκετά κάτω από το μηδέν.
Το Kungsleden Arctic Royal Trail είναι το πιο φημισμένο μονοπάτι μεγάλης απόστασης στη Σουηδία, ένα πανέμορφο μέρος με χιονοσκέπαστες κορυφές, αλπικές πεδιάδες, φαράγγια και παγωμένες λίμνες.
Η αρκτική γη πέρα από τον 66ο παράλληλο κρύβει μια ηρεμία, μια αβίαστη γαλήνη που δεν έχω συναντήσει πουθενά στα ταξίδια μου -όσο κι αν μπορεί να μοιάζει «σκληρή» και αφιλόξενη.
Έτσι, έπειτα από τις τέσσερις πρώτες «επισκέψεις» μου στο Βορρά, γεννήθηκε το «Project 66ο North», που έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο σχετικά με το πόσο ευαίσθητο και εύθραυστο είναι το οικοσύστημα της Αρκτικής και, παράλληλα, πόσο άκρως ζωτικό για την αρμονία του πλανήτη και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Ειδικά από τη στιγμή που έχει γίνει σαφές ότι υπάρχει τεράστιος ορυκτός πλούτος στην περιοχή και οι μεγάλες δυνάμεις διεκδικούν ένα κομμάτι από την «πίτα».
Η εμπορική αυτή δραστηριότητα αναμένεται στο μέλλον να φέρει σημαντικές κλιματικές αλλαγές και επιπτώσεις σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Επί χιλιετίες ο άνθρωπος πάλευε σκληρά με τη φύση για να επιβιώσει. Πλέον δεν χρειάζεται να παλεύει για την επιβίωσή του. Του αρκεί να την προστατεύσει…