Βλάστη Κοζάνης
Η Βλάστη είναι ορεινό χωριό του νομού Κοζάνης και ένα από τα μεγαλύτερα κεφαλοχώρια της Δυτικής Μακεδονίας.
Άλλες, παλαιότερες ονομασίες του χωριού είναι Μπλάτσι ή Βλάτσι, Μπλάτζι (1830), Μπλάτζη (1858), Βλάτζη (1860) και Βλάτση, αλλά πιθανότατα και Βλάττη.
Τοποθεσία
Βρίσκεται 24 περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Πτολεμαΐδας. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.180 μέτρων, ανάμεσα στους ορεινούς όγκους του Άσκιου (ή Σινιάτσικου) και του Μουρικίου.
Έχει μέτωπο δυτικά προς το Βόιο και για αυτό ανήκε παλιότερα στην πρώην Επαρχία Βοΐου.
Στο τοπίο γύρω εναλλάσσονται ορεινά λιβάδια με δάση οξιάς, βελανιδιάς και πεύκου, με την κορυφή του Άσκιου να στέκεται επιβλητικά πίσω από το χωριό.
Ιστορία
Υπάρχουν ενδείξεις ότι ήδη από τη βυζαντινή περίοδο στην τοποθεσία που στις μέρες μας βρίσκεται το χωριό της Βλάστης προϋπήρχε κάποιος οικισμός.
Η ανάπτυξή της ξεκινά τον 15ο αιώνα, όταν μετά την εγκατάσταση Τούρκων Kονιάρων στην κοιλάδα των Kαϊλαρίων (Πτολεμαΐδας) οι χριστιανικοί πληθυσμοί που ζούσαν εκεί αναγκάστηκαν να μετοικήσουν στα ορεινά τμήματα της περιοχής, καθώς αυτά ήταν περισσότερο απρόσιτα στους κατακτητές.
Σπουδαία ήταν η συμμετοχή των Βλαστιωτών στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571 εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Σημείο-σταθμό στην ανάπτυξη της Βλάστης αποτελούν τα τέλη του 18ου αιώνα. Μετά τα Ορλωφικά (1770) και τη λεηλασία της Μοσχόπολης η οποία μέχρι τότε αποτελούσε ανθηρό κέντρο της περιοχής, ένας μεγάλος αριθμός Βορειοηπειρωτών Βλάχων προσφύγων συγκεντρώνεται στο χωριό της Βλάστης.
Η ενδυνάμωση του ντόπιου πληθυσμού είχε ως αποτέλεσμα μία σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη και την πρόοδο του οικισμού.
Λόγω του ορεινού εδάφους και των πλούσιων βοσκοτόπων οι άνθρωποι ασχολήθηκαν κυρίως με την κτηνοτροφία και κατέληξαν να έχουν τα μεγαλύτερα τσελιγκάτα.
Παράλληλα, αναπτύχτηκαν και σχετικά με αυτή επαγγέλματα, όπως η τυροκομία, η υφαντουργία και η ραπτική μάλλινων υφασμάτων, καθώς και το εμπόριο.
Η οικονομική ακμή που γνώρισε ο οικισμός κατά το 19o αιώνα αντανακλάται στην οικιστική του οργάνωση, καθώς διέθετε τρία σχολεία, τρεις εκκλησίες, βιβλιοθήκη, δημαρχείο και διώροφα πέτρινα αρχοντικά. Ο πληθυσμός της εκείνη την περίοδο είχε ξεπεράσει τους έξι χιλιάδες κατοίκους.
Κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, σπουδαίο ρόλο έπαιξαν οι Βλαστιώτες οπλαρχηγοί Ιωάννης Φαρμάκης, και Δημήτριος Καραμήτσος.
Η ανοδική αυτή πορεία ανακόπτεται ως συνέπεια της ταραγμένης εποχής του Μακεδονικού Αγώνα και του A΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Στον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το χωριό πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς και κατά τον Εμφύλιο σχεδόν εγκαταλείφθηκε.
Σήμερα οι μόνιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τους 100 κατά τη διάρκεια του Χειμώνα, μιας και η Βλάστη αποτελεί ένα από τα πιο ψυχρά μέρη της Ελλάδας.
Ωστόσο οι Βλατσιώτες, περήφανοι για την καταγωγή τους, εξακολουθούν να κρατούν σταθερούς τους δεσμούς με τον τόπο και μόλις ανοίξει ο καιρός το χωριό ξαναζωντανεύει, ξεπερνώντας σε πληθυσμό τα 500 άτομα, ενώ εγγεγραμμένοι είναι περίπου 650.
Εκδηλώσεις
Η «ζωντανή» πλευρά του χωριού είναι η καλοκαιρινή. Η συγκέντρωση των Βλατσιωτών στο χωριό, καθώς και η φυσική ομορφιά της περιοχής, ευνοούν την πραγματοποίηση ποικίλων πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Μεταξύ αυτών είναι και οι «Γιορτές της Γης», ένα οικολογικό και πολιτιστικό φεστιβάλ που λαμβάνει χώρα στις αρχές κάθε Ιουλίου, με σημείο αφετηρίας το 2001, που διοργανώνονται από την Κοινότητα Βλάστης και την Εταιρεία Περιβαλλοντικής Έρευνας και Ενημέρωσης OΙΚOΤOΠΙΑ.
Δεν πρόκειται απλά για ένα μουσικό φεστιβάλ, αλλά για μια πραγματική γιορτή της μουσικής, του πολιτισμού και της φύσης.
Μουσικοί από διάφορες περιοχές των Βαλκανίων, επισκέπτες, κατασκηνωτές, οικολογικές οργανώσεις και πωλητές χειροποίητων προϊόντων δίνουν ένα διαφορετικό χρώμα στον τόπο.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας διοργανώνονται παράλληλα μια σειρά από δραστηριότητες, όπως εκδρομές στα γειτονικά χωριά, ορειβασία στις κορυφές του Άσκιου και του Μουρικίου, θεατρικές παραστάσεις, εικαστικές και φωτογραφικές εκθέσεις, οικολογικά παιχνίδια, καθώς και σεμινάρια και συζητήσεις γύρω από τα θέματα της μουσικής και της προστασία της φύσης.
Επίσης, με ξεχωριστή λαμπρότητα γιορτάζεται κάθε Δεκαπενταύγουστο το πανηγύρι της Παναγίας, που διαρκεί τρεις μέρες.
Διαβάστε ακόμα
Στο Άσκιο για πρώτη και τελευταία φορά
