Παρνασσός: Το μονοπάτι Πολύδροσος-Αγόριανη

Πεζοπορούμε σε ένα παλιό μονοπάτι στις βόρειες πλαγιές του Παρνασσού που ενώνει δύο από τα ομορφότερα χωριά του.

Περπατήσαμε στις χιονισμένες επιβλητικές πλαγιές της Λιάκουρας και του Γεροντόβραχου.

Διαβάστε ακόμα:
Ανάβαση στη Λιάκουρα του Παρνασσού: Ένα προσκύνημα στο ιερό μεγαλείο της φύσης

Αναμετρηθήκαμε με το άγριο, αλπικό ανάγλυφο της απομονωμένων ανατολικών πλαγιών των Μαύρων Λιθαριών και των ήπιων κορυφών του δυτικού Παρνασσού.

Διαβάστε ακόμα:
Ανάβαση στα Μαύρα Λιθάρια του Ανατολικού Παρνασσού

Περιπλανηθήκαμε στον περιβόητο βραχόκοσμο της κόψης Μάννα και κάναμε μια κατάθεση ψυχής στην χιονισμένη χαράδρα της Βελίτσας.

Διαβάστε ακόμα:
Ανάβαση στον Τσάρκο του Παρνασσού: Περπατώντας στον βραχόκοσμο της Μάννα

Νομίζω ότι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να κάνουμε μια χαμηλή πτήση στις ελατοσκέπαστες βόρειες πλαγιές του βουνού και να γνωρίσουμε την ντελικάτη ομορφιά ενός παλιού μονοπατιού που ενώνει δυο από τα δημοφιλέστερα χωριά της παρνασσικής γης.

Το μονοπάτι που ενώνει την Πολύδροσο με την Αγόριανη είναι το τελευταίο τμήμα του Εθνικού Μονοπατιού Ο22, το οποίο συνδέει την Πάρνηθα με τον Παρνασσό.

Το Εθνικό Μονοπάτι Ο22

Το Εθνικό Μονοπάτι Ο22 έχει συνολικό μήκος 180 χιλιομέτρων περίπου. Ξεκινάει από το Καταφύγιο Μπάφι της Πάρνηθας και αφού διασχίσει όλους τους ενδιάμεσους ορεινούς όγκους της Πάστρας, του Κιθαιρώνα, του Ελικώνα και της Κίρφης, ανηφορίζει μέσω Ζεμενού και Σιδερόπορτας προς τις κορυφές του Τσάρκου και του Γεροντόβραχου, για να καταλήξει μέσω Πολύδροσου στην Αγόριανη και να ενωθεί με το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4.

Πολύδροσος Φωκίδας

Η Πολύδροσος ή Σουβάλα είναι κεφαλοχώρι του Παρνασσού στον νομό Φωκίδας. Βρίσκεται κτισμένη σε υψόμετρο 380 μέτρων στις βορειοανατολικές πλαγιές του Παρνασσού. Ο πληθυσμός της, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είναι 1.125 κάτοικοι.

Μέχρι το 1928 ονομαζόταν και επίσημα Σουβάλα, οπότε και μετονομάστηκε Πολύδροσος αν και όλοι οι ντόπιοι χρησιμοποιούν το πρώτο.

Η προέλευση της ονομασίας Σουβάλα προέρχεται από το σλαβικό Suvala, που σημαίνει «έλος», και που είχε διαδοθεί σαν προσηγορικό κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους στον ευρύτερο Ελληνικό χώρο.

Αφού λοιπόν η λέξη Σουβάλα σημαίνει «έλος», με βεβαιότητα μπορούμε να πούμε ότι η συνώνυμη τοπονομασία αναφέρεται αρχικά στο μεγάλο βάλτο, που σχηματιζόταν άλλοτε μεταξύ των πηγών του Κηφισσού, στην Αλεγούσα, γνωστός σαν «βάλτος της Αγόριανης», που καταβασάνιζε για αιώνες τους ανθρώπους της περιοχής, μέχρι και της νεότερες γενεές, και έγινε η αιτία να πλάσει ο λαός τοπικές παραδόσεις για στοιχειά και δαίμονες που κυνηγούσαν τάχα τους διαβάτες τη νύχτα και που στην πραγματικότητα ήταν τα απειράριθμα κουνούπια και τα υδρόβια ζώα.

Στην περιοχή, από τους ομηρικούς χρόνους υπήρχε η Φωκική πόλη Λιλαία. Η πόλη συνέχισε να κατοικείται ως τον Μεσαίωνα οπότε και χτυπήθηκε από ισχυρό σεισμό. Έτσι οι κάτοικοι μετακόμισαν ανατολικότερα.

Γι’ αυτό η λαϊκή παράδοση θέλει τους Σουβαλιώτες να είναι συνεχιστές της Λιλαίας, παρ’ όλο που αυτή υπάρχει ακόμα ως πολύ μικρός πλέον οικισμός.

Η ύπαρξη σ’ αυτή την περιοχή μιας τόσο ενδιαφέρουσας εκκλησίας αποτελεί ένδειξη ότι εκεί λειτουργούσε ακμαίος οικισμός.

Αποκλείεται ολωσδιόλου να ήταν εκκλησία του Καθολικού μοναστηριού κατά την πιο πιθανή εκδοχή ήταν εκκλησία νεκροταφείου.

Ίχνη ευδιάκριτα της παλαιάς (σημερινής Άνω) Σουβάλας επισημαίνονται σε όλη τη χαμηλή βουνοπλαγιά, κυρίως δυτικά από το νεκροταφείο της Πολυδρόσου και στην περιοχή των πηγών στην Αλεγούσα.

Το πιο επιβλητικό απομεινάρι, που μας θυμίζει το παλαιό οικισμό της Σουβάλας, είναι αναμφίβολα η βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Ελεούσας.

Μετά την καταστροφή που έπαθε η Άνω Σουβάλα από το σεισμό του 1870, οι Σουβαλιώτες κατεβαίνουν στον κάμπο και συγκροτούν την Τρίτη Σουβάλα, τη σημερινή Σουβάλα.

Στη θέση αυτή φαίνεται ότι και πριν από την επανάσταση είχε επεκταθεί ο αρχικός οικισμός από τα δυτικά.

Η Σουβάλα συνέχισε να επεκτείνεται κι έτσι σήμερα αποτελεί κεφαλοχώρι της περιοχής. Τα τελευταία χρόνια έχει σημαντική τουριστική ανάπτυξη, λόγω της μικρής απόστασης που τη χωρίζει από το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού.

Από την Πολύδροσο στην Αγόριανη

Περπατώντας για 1,5 χιλιόμετρο μετά τα τελευταία σπίτια του οικισμού με κατεύθυνση νοτιοδυτική, φτάνουμε στις πηγές του Βοιωτικού Κηφισού ή αλλιώς πηγές της Αγίας Ελεούσας.

Πρόκειται για μια μαγευτική τοποθεσία με πλούσια φυσική ομορφιά, πνιγμένη στα πλατάνια, με αναβλύζοντα νερά από τις πηγές του Βοιωτικού Κηφισού και με υπέροχη θέα στην Πολύδροσο.

Εδώ βρίσκονται και τα ερείπια του Βυζαντινού ναού της Παλιοπαναγιάς ή Μαυρομαντήλας που χτίστηκε τον 6ο-7ο αι. μ.Χ. με τη χρήση στύλων και κιόνων ενός γειτονικού αρχαίου ναού αφιερωμένου στη μυθική θεότητα του Κηφισού.

Από το σημείο αυτό ξεκινάει και το μονοπάτι μήκους 9 χιλιομέτρων περίπου που οδηγεί στον οικισμό της Αγόριανης.

Το μονοπάτι διασχίζει βραχώδεις πλαγιές, παλιά χωράφια που που κάποτε ποτίζονταν από τον δημιουργικό ιδρώτα των ντόπιων καλλιεργητών και υπέροχα ξέφωτα που σπάνε τη μονοτονία των αρχέγονων καταπράσινων δασών ελάτης.

Οι φωτογραφίες που παραθέτω προέρχονται από μια μακρινή φθινοπωρινή εξόρμηση στην περιοχή, εξ’ ου και οι πολύχρωμες πινελιές των φυλλοβόλων, ένα ευχάριστο ξάφνιασμα κατά μήκος της διαδρομής.

Οι εκπλήξεις όμως δεν σταματούν εδώ. Ο Παρνασσός είναι ένα βουνό με έντονο γεωλογικό ενδιαφέρον.

Στην περιοχή υπάρχουν αρκετά πηγάδια και βάραθρα και μεις είμαστε ευτυχείς που είχαμε την τύχη να περάσουμε δίπλα από την είσοδο ενός επιβλητικού βάραθρου (της Αγόριανης).

Η πορεία μας θα καταλήξει στην πλατεία της Αγόριανης και στον υπέροχο καταρράκτη που χαρίζει την δροσιστική του αύρα στον κουρασμένο πεζοπόρο.

Αγόριανη Φωκίδας

Η Αγόριανη ή Επτάλοφος είναι χωριό του νομού Φωκίδας. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 830 μέτρων στις βορειοανατολικές πλαγιές του Παρνασσού. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 461 κάτοικοι.

Μέχρι το 1927 ονομαζόταν Άνω Αγόριανη, οπότε και μετονομάστηκε σε Επτάλοφος. Ο Επτάλοφος γνωρίζει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια λόγω της μικρής απόστασης που τον χωρίζει από τα χιονοδρομικά κέντρα του Παρνασσού, όπως επίσης και λόγω της θέσης του μέσα σε ελατοδάσος.

Η ανάπτυξη της περιοχής τουριστικά, έχει συγκρατήσει τον πληθυσμό στον Επτάλοφο ο οποίος μάλιστα τις τελευταίες δεκαετίες σημειώνει ελαφριά αύξηση. Ο καταρράκτης της Αγόριανης βρίσκεται κοντά στην κεντρική πλατεία του χωριού.

Το χωριό υπέστη μεγάλες καταστροφές κατά την Κατοχή από τους Γερμανούς κατακτητές, οι οποίοι τον Οκτώβριο του 1943 έκαψαν σχεδόν ολοσχερώς το χωριό ως αντίποινα για τη δράση ανταρτών στην περιοχή.

Από τα 184 σπίτια που είχε τότε το χωριό κάηκαν τα 146 ενώ εκτελέστηκαν συνολικά 17 άμαχοι, οι 7 από τους οποίους ανήκαν στην ίδια οικογένεια.

Πηγή
wikipedia.org