Πρίμουλα η γνήσια (Primula veris)
Η Πρίμουλα πήρε το όνομά της από τη λατινική λέξη primus που σημαίνει «πρώτος», καθώς το φυτό ανθίζει στις αρχές της άνοιξης.
Έχει πολλά είδη που καλλιεργούνται για καλλωπιστικούς κυρίως σκοπούς. Είναι μια πολυετής πόα, με χνουδωτά, στενόμακρα φύλλα, μυρωδάτα βαθυκίτρινα λουλούδια, πλαγιαστά προς τη μία πλευρά, που μοιάζουν με καμπανούλες.
Τη συναντάμε σε περισσότερα από 400 είδη στην εύκρατη ζώνη, σε πολλά κράτη της Ευρώπης, της Ασίας και της Αμερικής.
Τα άνθη της πρίμουλας της εαρινής είναι μικρότερα, χρυσοκίτρινα με πορτοκαλί στίγματα, ενώ τα άνθη της πρίμουλας της υψηλής είναι απαλά κίτρινα και δεν έχουν καθόλου στίγματα.
Θα τη δούμε να πωλείται στα ανθοπωλεία, σε πολλά χρώματα και να στολίζει πάρκα, κήπους και μπαλκόνια.
Χρειάζεται σκιερό περιβάλλον και υγρό έδαφος. Οι στεφάνες του άνθους πρέπει να συλλέγονται χωρίς τον πράσινο κάλυκα, από το Μάρτιο μέχρι το Μάιο και να ξηραίνονται γρήγορα στη σκιά.
Οι ρίζες πρέπει να εξάγονται είτε πριν την ανθοφορία είτε το φθινόπωρο. Η υπερσυλλογή του φυτού το έχει κάνει εξαιρετικά σπάνιο, γι΄αυτό, θα πρέπει να το μαζεύουμε όταν το βρίσκουμε σε αφθονία και ακόμη και τότε, να το συλλέγουμε σε περιορισμένη ποσότητα.
Συστατικά
Περιέχει (κυρίως τα φύλλα της) βιταμίνη C και μέταλλα. Περιέχει σαπωνίνες (πάνω από 10%), γλυκοσίδια, φλαβονοειδή, ένζυμα και διάφορες άλλες ουσίες. Η στεφάνη και το ρίζωμά της περιέχουν αιθέρια έλαια.
Ιστορία και παράδοση
Η πρίμουλα ήταν γνωστή από την αρχαιότητα και έχει συνδεθεί με πολλούς μύθους και προλήψεις.
Πολλοί τη θεωρούν φυτό της νιότης και της τύχης, όμως, χρησιμοποιείται και σε έθιμα του θανάτου.
Τη συναντούμε σε πολλούς θρύλους με ξωτικά, μάγισσες και νεράιδες. Έχει αναφερθεί από τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο και έχει παίξει σημαντικό ρόλο, μαζί με άλλα τελετουργικά φυτά, στη Μυθολογία των Κελτών και των Δρυίδων, σαν συστατικό, για την παρασκευή μαγικών φίλτρων.
Κατά το Μεσαίωνα, η πρίμουλα ήταν γνωστή σαν βότανο του Αγίου Πέτρου και ήταν περιζήτητο από τους φαρμακοποιούς της Φλωρεντίας.
Θεραπευτικές δράσεις και χρήσεις
- Είναι εξαιρετικό χαλαρωτικό και ηρεμιστικό βότανο. Καταπραϋνει τις αντιδράσεις στο στρες και την ένταση, χαλαρώνει τη νευρική υπερδιέγερση και διευκολύνει τον ξεκούραστο ύπνο. Δρα κατά των νευρικών πονοκεφάλων.
- Χρησιμοποιείται για τη βρογχίτιδα, το κρυολόγημα και το βήχα.
- Η ρίζα της χρησιμοποιείται σαν αποχρεμπτικό, διουρητικό, αντισπασμωδικό και αναλγητικό.
- Εξωτερικά, έχει αντιεκχυμωτικές ιδιότητες.
- Καταπολεμά τα αρθριτικά και τους ρευματισμούς.
- Βοηθά στις δερματοπάθειες. Τα άνθη της με μορφή αλοιφής, χρησιμοποιούνται για εγκαύματα από τον ήλιο, για την ιλαρά, για κηλίδες του δέρματος κ.λ.π.
- Ενδυναμώνει την καρδιά και το νευρικό σύστημα.
Άλλες χρήσεις
- Τα φρέσκα φύλλα και η ρίζα της έχουν το χαρακτηριστικό άρωμα του γλυκάνισου. Τα άνθη της έχουν λεπτή και γλυκιά μυρωδιά και μπορούν να προστεθούν σε σαλάτες, γλυκά και να γίνουν ένα ευχάριστο και αναζωογονητικό αφέψημα.
- Από τα άνθη της παρασκευάζεται κρασί.
- Τα φύλλα και τα άνθη της χρησιμοποιούνται για την παρασκευή μαρμελάδας.
