Τραγωδία στο Matterhorn

Γύρω στο 1860, το Matterhorn ήταν η πιο διάσημη κορυφή των Άλπεων, μα συνάμα και η πιο δύσκολη και επικίνδυνη.

Είναι ένα απίστευτο βουνό. Με υψόμετρο 4.478 μέτρα, είναι χαμηλότερο από το Mont Blanc, αλλά υψώνεται απότομα από όλες τις πλευρές του και κυριαρχεί στη γύρω περιοχή.

Το σχήμα του είναι τόσο επιβλητικό, που μέχρι και σήμερα κόβει την ανάσα τόσο από την ομορφιά όσο και από τον φόβο και το δέος που σου προκαλεί.

Εκείνη την εποχή, μάλιστα, οι άνθρωποι που είχαν το προνόμιο να κατοικούν στους πρόποδές του, πίστευαν ότι όποιος κατόρθωνε ν’ ανέβει στην κορυφή του, το λιγότερο θα έπρεπε να ήταν μια εξαιρετική προσωπικότητα.

Στο τέλος της άνοιξης του 1860, ένας σπουδαίος άνθρωπος μόλις έκανε κράτηση δωματίου στο Seiler Hotel στο Zermatt.

Αυτός ο σπουδαίος πελάτης είναι μόνο 20 ετών. Δεν είναι ούτε ψηλός ούτε δυνατός, αλλά το βαθύ μπλε βλέμμα του ακτινοβολεί την αδάμαστη θέλησή του.

Το όνομά του είναι Edward Whymper, ένας Άγγλος, γιος του καλλιτέχνη και χαράκτη ξύλου Josia Wood Whymper.

Η πρώτη απόπειρα στο Matterhorn

Ο Edward Whymper στάλθηκε στις Άλπεις ως χαράκτης με αποστολή να ολοκληρώσει μια σειρά από απεικονίσεις των ψηλών κορυφών των Άλπεων.

Ωστόσο, μόλις αντικρίζει το επιβλητικό σχήμα του Matterhorn, καταλαβαίνει ότι η ζωή του είναι πλέον δεμένη με το βουνό αυτό.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης παραμονής του στο Zermatt, μελέτησε εξονυχιστικά το βουνό και άρχισε να προετοιμάζεται για την ανάβαση.

Το καλοκαίρι του 1861 πραγματοποίησε την πρώτη απόπειρα ανάβασης. Όπως όλοι οι προηγούμενοι, έτσι κι αυτός ξεκίνησε την ανάβαση από τη νοτιοανατολική όψη του βουνού, η οποία φαινόταν να ήταν η ευκολότερη διαδρομή.

Επειδή η όψη αυτή του βουνού βρίσκεται στην Ιταλική πλευρά, ο Whymper έμεινε στο Breuil-Cervinia και αντιμετώπισε διάφορα προβλήματα μέχρι να βρει οδηγό και ομάδα υποστήριξης (οι ντόπιοι φοβόντουσαν το βουνό).

Διαβάστε ακόμα
Matterhorn: 150 χρόνια από την πρώτη ανάβαση στην κορυφή του

Η μικρή ομάδα ανέβηκε σε έναν παγετώνα και έστησε τη σκηνή. Γύρω στα μεσάνυχτα, ένας τρομερός ήχος ήρθε να ταράξει την ήρεμη νύχτα. Μια τεράστια χιονοστιβάδα συγκλόνισε ολόκληρο το βουνό.

Από καθαρή τύχη, κανείς δεν τραυματίστηκε. Συνέχισαν την ανάβαση νωρίς το πρωί, ώσπου έπεσαν μπροστά σ’ ένα κάθετο λούκι, που ονομάζεται «καμινάδα» (“chimney”) στα 3.825 μέτρα.

Ο οδηγός αποφάσισε να σταματήσει την ανάβαση. Ο Whymper απογοητευμένος αναγκάζεται να επιστρέψει στο Λονδίνο, με την απόφαση να πάρει πίσω το αίμα του την επόμενη χρονιά.

Ο Jean-Antoine Carrel

Το 1862, μια καταιγίδα σταμάτησε τη δεύτερη προσπάθεια του Whymper. Για την 3η κατά σειρά προσπάθεια, προσέλαβε τον καλύτερο οδηγό βουνού στην περιοχή και πιθανώς στον κόσμο, τον Ιταλό Jean-Antoine Carrel από το Valtournenche.

Ξεκίνησαν την ανάβαση αλλά, στα 3.939 μέτρα, ένας άλλος οδηγός βουνού αρρώστησε και τους ανάγκασε να σταματήσουν την προσπάθεια και να κατέβουν. Ο Whymper ήταν απελπισμένος.

Η ομάδα άφησε πίσω της μια σκηνή και λίγο εξοπλισμό. Με αυτή τη δικαιολογία, ο Whymper αποφάσισε να επιστρέψει μόνος του. Πέρασε τη νύχτα εκεί. Συνεχίζοντας τη σόλο αναρρίχηση, έφτασε σε υψόμετρο 4.084 μέτρων.

Σκέφτηκε ότι το πιο δύσκολο κομμάτι έγινε και ότι πλέον μπορούσε να γυρίσει πίσω. Κατά την κατάβαση, είχε μια πτώση 60 μέτρων περίπου. Κατά τύχη, ένας βράχος σταμάτησε την πτώση. Ήταν τραυματισμένος, αλλά ασφαλής και υγιής.

Παρά το ατύχημα, ο Edward Whymper παρέμεινε αισιόδοξος και προσπάθησε ν’ ανέβει δυο ακόμη φορές.

Ο ανταγωνισμός

Στην 5η προσπάθεια, ο Jean-Antoine Carrel σταμάτησε την ανάβαση για ακόμη μια φορά. Την ίδια χρονιά, ο Whymper άκουσε ότι ο John Tyndall προσπαθούσε να ανέβει κι αυτός στο Matterhorn, με οδηγό τον… Jean-Antoine Carrel.

Από την κοιλάδα, χρησιμοποιώντας ένα τηλεσκόπιο, ο Edward Whymper παρακολουθεί την πρόοδο του Tyndall στο Matterhorn.

Είναι πεπεισμένος ότι ο Tyndall θα φτάσει στην κορυφή. Ο Whymper πέφτει σε βαθιά κατάθλιψη. Ξαφνικά, η ζωή του είναι άδεια, χωρίς νόημα.

Ωστόσο, ακολουθώντας τις συστάσεις του Carrel, ο John Tyndall γύρισε πίσω, λίγο πριν πατήσει στην κορυφή. Ο Whymper επέστρεψε αμέσως από τους νεκρούς.

Στη συνέχεια, ο Tyndall θα ισχυριστεί δημοσίως ότι το Matterhorn είναι απρόσιτο και ότι η ανάβαση στην κορυφή του όσο δελεαστική κι αν είναι, δεν παύει να είναι και μια καθαρή τρέλα.

Η νέα διαδρομή

Εθνικισμός

Ο ανταγωνισμός για την κατάκτηση της κορυφής του Matterhorn γίνεται ολοένα και πιο έντονος.

Τη δεκαετία του 1860, η Ευρώπη ταλανίζεται από εθνικιστικό παροξυσμό, ακόμη περισσότερο η Ιταλία, η οποία μετασχηματίζεται σε ένα ισχυρό έθνος-κράτος.

Οι Ιταλοί βλέπουν τώρα το Matterhorn/Cervino ως το δικό τους βουνό. Το Matterhorn πλέον γίνεται σύμβολο ενός ολόκληρου λαού.

Ο Edward Whymper επέστρεψε στο Matterhorn το καλοκαίρι του 1865. Άλλαξε τα σχέδιά του.

Μετά από τόσες αποτυχίες, τώρα πιστεύει ότι η ανάβαση από τα νοτιοανατολικά ήταν μια λάθος διαδρομή.

Είναι πεπεισμένος ότι ο καλύτερος δρόμος είναι από τα βορειοανατολικά, από την ελβετική πλευρά. Αντί να μείνει στην Ιταλία, στο Breuil-Cervinia, μετέβει στο Seiler του Zermatt.

Αυτό που φαίνεται να είναι ένας απρόσιτος κάθετος τοίχος, μπορεί να μην είναι πιο απότομος από τις άλλες πλευρές ή διαδρομές.

Ταυτόχρονα, λόγω των γεωλογικών σχηματισμών του βουνών, θα πρέπει να υπάρχουν «φυσικά σκαλοπάτια». Η ανάβαση από εκείνη την πλευρά θα μπορούσε να είναι πιο εφικτή.

Ο Whymper παρουσιάζει τα σχέδιά του στον Carrel. Καταφέρνει να τον πείσει, αλλά δύο ημέρες αργότερα, ο Whymper βλέπει τον Carrel να οδηγεί μια ομάδα στο βουνό. Οι εξηγήσεις που έδωσε στον Whymper δεν ήταν ιδιαίτερα σαφείς.

Η προδοσία

Στις 11 Ιουλίου, ο Carrel ηγείται μιας ομάδας Ιταλών με στόχο την ανάβαση στην κορυφή του Matterhorn.

Ο Whymper είναι αηδιασμένος, αλλά, ταυτόχρονα, πιστεύει ότι αν σκαρφαλώσει κουβαλώντας μικρό βάρος από την ανατολική πλευρά, θα μπορούσε να προσπεράσει τους Ιταλούς και να φτάσει πρώτος στην κορυφή.

Αποφασίζει να προσλάβει τον Michel Croz, έναν νεαρό οδηγό από το Chamonix. Δυστυχώς, ο Croz έχει ήδη δεσμευτεί σε έναν άλλο πελάτη και είναι υποχρεωμένος να απορρίψει την πρόταση.

Ο Whymper συναντά έναν συμπατριώτη του, τον Lord Douglas. Ο Douglas συνοδεύεται από τον οδηγό Peter Taugwalder. Αποφασίζουν να επιστρέψουν στο Zermatt μαζί.

Εντελώς τυχαία, στο Zermatt ο Michel Croz είναι ελεύθερος υπηρεσίας και περιμένει τον Whymper. Μαζί του είναι ένας άλλος Άγγλος, ο Charles Hudson.

Η ομάδα αποφασίζει να επιχειρήσει την ανάβαση από την ανατολική πλευρά. Ο Charles Hudson επιμένει να συμπεριλάβει στην ομάδα τον 19χρονο Douglas Robert Hadow.

Ο Whymper δεν ενθουσιάζεται με την ιδέα να έχει στην ομάδα έναν αρχάριο ορειβάτη. Όμως, οι Ιταλοί έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο, οπότε αναγκάζεται να τον δεχθεί για να ξεκινήσουν χωρίς άλλη καθυστέρηση.

Matterhorn – Η τελική ανάβαση

Η κούρσα

Η αποστολή ξεκινάει την Πέμπτη 13 Ιουλίου 1865, στις 05:30 π.μ.

Η ομάδα αποτελείται από 8 μέλη: τον οδηγό Peter Taugwalder και τους δύο γιους του, τον οδηγό Michel Croz, τον Lord Douglas, τον Robert Hadow, τον Charles Hudson και τον Edward Whymper.

Την πρώτη ημέρα, η ομάδα αποφασίζει να μην ανέβει πολύ ψηλά. Στις 11:20 π.μ. βρίσκονται στο άνω τμήμα της κορυφογραμμής Hörnli. Έχουν φτάσει στα 3.450 μέτρα υψόμετρο και αποφασίζουν να στήσουν εκεί την κατασκήνωσή τους.

Ο Croz και ο πρεσβύτερος των γιων του Taugwalder αποφασίζουν να συνεχίσουν την ανάβαση για να κάνουν αναγνώριση του πεδίου.

Επιστρέφουν μες την καλή χαρά: Το μονοπάτι είναι εξαιρετικό και λιγότερο κάθετο από το αναμενόμενο.

Πιστεύουν κι οι δυο τους ότι αν τους είχε ακολουθήσει ολόκληρη η ομάδα, τότε πιθανώς θα είχαν φτάσει στην κορυφή και θα επέστρεφαν στην κατασκήνωση πριν τη δύση του ήλιου.

Πρώτοι στην κορυφή του Matterhorn

Ανήσυχοι που οι Ιταλοί έχουν μεγάλες πιθανότητες να φτάσουν πρώτοι στην κορυφή, η αποστολή του Whymper συνεχίζει την ανάβαση νωρίς το πρωί.

Η ομάδα φτάνει στα 3.900 μέτρα. Στη συνέχεια θα κάνουν ένα μικρό διάλειμμα 30 λεπτών. Στα 4.300 μέτρα θα κάνουν ένα άλλο διάλειμμα. Κανείς Ιταλός στον ορίζοντα και ο Whymper αρχίζει να χαμογελά.

Οι ορειβάτες γνωρίζουν ότι κάτω στο Seiler, όλοι πρέπει να παρακολουθούν με το τηλεσκόπιο την πρόοδο της ομάδας τους.

Είναι το τελευταίο κομμάτι της ανάβασης. Ο Michel Croz μπαίνει μπροστά. Προχωρούν γρήγορα. Ο Croz και ο Whymper είναι πια μαζί μπροστά.

Από κοντά ακολουθεί μόνος του ο Reverant Hudson, ο οποίος επιδεικνύει εξαιρετικές ορειβατικές ικανότητες. Ο νεαρός Robert Hadow ακολουθεί ασθμαίνοντας, ζητώντας συχνά βοήθεια.

Στο τέλος η κλίση ομαλοποιείται. Ο Whymper και ο Croz καταφέρνουν και φτάνουν μαζί στην κορυφή. Στις 14 Ιουλίου 1865 κατέκτησαν μία από τις πιο δύσκολες κορυφές των Άλπεων.

Ο Whymper έγραψε: «Μία γεμάτη ώρα ένδοξης ζωής».

Η τραγική κατάβαση

Οι Croz, Hadow, Hudson και Douglas είναι δεμένοι σε σχοινοσυντροφιά. Ο Whymper και οι Taugwalders τους ακολουθούν.

Η κατάβαση δεν είναι εύκολη και ο Hadow δυσκολεύεται πολύ. Ο Croz προσπαθεί να τον βοηθήσει, αλλά δυστυχώς, ο νεαρός γλιστρά και πέφτει.

Παρασέρνει μαζί του τους Croz, Douglas και Hudson. Οι τέσσερις τους κρέμονται στο κενό, πάνω από ένα γκρεμό 1.200 μέτρων, ενώ οι Taugwalders και ο Whymper τους κρατούν με όλες τους τις δυνάμεις.

Ξαφνικά, το σχοινί σπάει και οι τέσσερις ορειβάτες, ο Michel Croz, ο Robert Hadow, ο Lord Douglas και ο Reverant Hudson πέφτουν στο θάνατό τους. Θα επιζήσουν μόνο τρεις από την ομάδα.

Λέγεται ότι όταν επέστρεψαν στο Zermatt, ο Whymper αποχαιρέτισε την οικογένεια Taugwalder και έφυγε αμέσως.

Ο τραγικός χαμός των τεσσάρων μελών της ομάδας του είχε επισκιάσει το βαθύ αίσθημα χαράς μετά την κατάκτηση της κορυφής.