Ο βίος κι η πολιτεία της Alison Hargreaves
Η Alison Hargreaves έστειλε στα παιδιά της ένα μήνυμα από την κορυφή: «Είμαι στο υψηλότερο σημείο του κόσμου και σας αγαπώ πολύ».
Χάθηκε για πάντα μερικούς μήνες αργότερα, κατεβαίνοντας από τη δεύτερη υψηλότερη κορυφή της Γης, το K2.
Η Alison Jane Hargreaves (Άλισον Τζέιν Χαργκρίβς) γεννήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 1962 στο Derbyshire της Αγγλίας.
Όταν έφθασε στην κορυφή του Everest στις 13 Μαΐου 1995, έστειλε ένα ραδιοφωνικό μήνυμα στον γιο και στην κόρη της:
«Στον Tom και την Kate, αγαπημένα μου παιδιά, είμαι στο υψηλότερο σημείο του κόσμου και σας αγαπώ πολύ».
Με αυτό το επίτευγμα, έγινε η πρώτη γυναίκα στην ιστορία της ορειβασίας που ανέβηκε στην ψηλότερη κορυφή της Γης μόνη και χωρίς φιάλες οξυγόνου.
Η Hargreaves, ένας από τους μεγαλύτερους αλπινιστές όλων των εποχών, ανέβηκε επίσης χωρίς σταθερά σχοινιά και χωρίς τη βοήθεια των Sherpas.
Μόνο ο θρυλικός Reinhold Messner ανέβηκε με παρόμοιο τρόπο στο Everest.
Η πατρίδα της, η Βρετανία, συγκλονίστηκε από το κατόρθωμά της ενώ οι Times του Λονδίνου κυκλοφόρησαν την επόμενη μέρα με πανηγυρικό πρωτοσέλιδο που έγραφε «Μια από τις μεγαλύτερες αναρριχήσεις στην ιστορία».
Οι πανηγυρισμοί ήταν «απλά απίστευτοι», θυμάται η Hargreaves στην τελευταία συνέντευξή της. «Αυτοί οι τύποι πηδούσαν πάνω μου και στο καροτσάκι προσπαθώντας να τραβήξουν φωτογραφίες», είπε για τους φωτογράφους που την περίμεναν στο αεροδρόμιο Heathrow του Λονδίνου. «Ήταν μια ξέφρενη ατμόσφαιρα».
Αλλά ο ενθουσιασμός δεν κράτησε πολύ. Ακριβώς τρεις μήνες μετά το Everest, αργά το απόγευμα της 13ης Αυγούστου 1995, η Hargreaves πάτησε στην κορυφή του K2 στο Πακιστάν, τη δεύτερη ψηλότερη κορυφή του κόσμου.
Λίγες ώρες αργότερα, πέθανε μαζί με άλλους πέντε ορειβάτες κατά την κατάβαση, όταν εγκλωβίστηκαν από μια ισχυρή χιονοθύελλα ψηλά στο βουνό. Ήταν 33 ετών.
Μετά το θάνατό της, άρχισε ο χορός των αντιδράσεων που τροφοδοτούνταν από μια επικριτική φρενίτιδα των μέσων ενημέρωσης.
Μερικοί την χαρακτήρισαν εγωίστρια και κατέκριναν την επιλογή της να αφήσει πίσω τα μικρά παιδιά της και να εκθέσει τον εαυτό της σε κίνδυνο.
Παρόμοιες καταγγελίες δεν ήταν τόσο σκληρές εναντίον των πατέρων που πέθαναν στο βουνό δίπλα της.
Σε συνέντευξή του το 2002, ο James Ballard, σύζυγος της Alison, εξέφρασε την απογοήτευσή του για τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες και οι μητέρες κατακρίνονται για τις επιτυχημένες καριέρες τους, ιδιαίτερα όταν είναι επικίνδυνες. «Πώς θα μπορούσα να την σταματήσω;» είπε για τη σύζυγό του. “Αγαπούσα την Alison επειδή ήθελε να ανέβει στην ψηλότερη κορυφή που θα της επέτρεπαν οι ικανότητές της. Αυτός ήταν ο χαρακτήρας της».
«Ελπίζω απλώς ότι ο θάνατος του Alison να είχε κάποιο νόημα και ότι, μακροπρόθεσμα, αυτό που πέτυχε θα βοηθήσει στην αλλαγή νοοτροπίας και κοινωνικών αντιλήψεων του τι σημαίνει να είσαι μητέρα», είπε.
Στην τελευταία συνέντευξή της, η Hargreaves, η οποία ξεκίνησε την αναρρίχηση στα 13, δήλωσε ότι το Everest ήταν «πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου».
Όλα, όμως, άλλαξαν όταν άρχισε να εξετάζει την προοπτική της solo ανάβασης:
«Είχα ξεκινήσει να κάνω πολύ solo αναρρίχηση και μετά σκέφτηκα ότι θα ήταν υπέροχο να προσπαθήσω ν’ ανέβω στο Everest εντελώς ανεξάρτητα, μόνο με τις δικές μου δυνάμεις, χωρίς οξυγόνο».
Το Everest δεν ήταν το μοναδικό της ρεκόρ. Το καλοκαίρι του 1993, η Hargreaves αναρριχήθηκε solo και στις έξι μεγάλες βόρειες όψεις των Άλπεων σε μία μόνο σεζόν, ανάμεσά τους και στην εμβληματική βόρεια όψη του Eiger, στην οποία μάλιστα ήταν και έξι μηνών έγκυος στο πρώτο της παιδί, τον Tom.
Είχε, επίσης, αναρριχηθεί και στο Ama Dablam, το διαμάντι των Ιμαλαΐων των 6.812 μέτρων.
Το 2015, ο γιος της, ο Tom Ballard, που ήταν 6 ετών όταν πέθανε, έγινε ο πρώτος ορειβάτης που αναρριχήθηκε solo σε όλες τις βόρειες όψεις των Άλπεων σε μια χειμερινή περίοδο. Η κόρη της είναι επίσης ορειβάτης.
Τραγική ειρωνία. Την τύχη της μητέρα του έλαχε να έχει κι ο Tom, ο οποίος χάθηκε για πάντα στις παγωμένες πλαγιές του Nanga Parbat τον περασμένο Φλεβάρη, μαζί με τον Ιταλό Daniele Nardi. Ήταν μόλις 30 ετών.
Το 1995 η Άλισον Χαργκρίβς έθεσε ως στόχο να σκαρφαλώσει τις τρεις υψηλότερες κορυφές του κόσμου, το Everest, το K2 και το Kangchenjunga χωρίς βοήθεια.
Ανάβαση στο K2 (Ο πυρετός της κορυφής)
Μετά από μια σύντομη επιστροφή στο Ηνωμένο Βασίλειο για να επισκεφθεί την οικογένειά της, τον Ιούνιο του 1995, συμμετείχε στην αμερικανική αποστολή που είχε πάρει άδεια να αναρριχηθεί στο K2, των 8.611 μέτρων, τη δεύτερη ψηλότερη κορυφή του κόσμου, στο Πακιστάν.
Το K2 θεωρείται σημαντικά δυσκολότερο από αναρριχητικής άποψης από το Έβερεστ.
Στις 13 Αυγούστου 1995, η αμερικανική ομάδα και η Hargreaves ενώθηκαν με μια νεοζηλανδική και καναδική ομάδα στην Κατασκήνωση 4, περίπου στα 7.600 μέτρα.
Αργότερα την ίδια μέρα, ο Νεοζηλανδός Peter Hillary (γιος του πρωτοπόρου Sir Edmund Hillary) αποφάσισε να επιστρέψει, παρατηρώντας ότι ο θαυμάσιος τις προηγούμενες ημέρες καιρός παρουσίαζε σημεία αλλαγής.
Στις 6:45 μμ, με καλές καιρικές συνθήκες, η Hargreaves (χωρίς τη χρήση οξυγόνου) και ο Ισπανός Javier Olivar έφτασαν στην κορυφή, ακολουθούμενοι από τους Rob Slater (ΗΠΑ), Javier Escartín (Ισπανία), Lorenzo Ortíz (Ισπανία) και Bruce Grant (Νέα Ζηλανδία).
Ωστόσο, όλοι πέθαναν, σε θυελλώδη καταιγίδα κατά την επιστροφή τους από την κορυφή.
Ο Καναδός Jeff Lakes, που είχε επιστρέψει νωρίτερα, κατόρθωσε να προσεγγίσει μία από τις χαμηλότερες κατασκηνώσεις, αλλά πέθανε εξαιτίας της παρατεινόμενης έκθεσής του στις ακραίες συνθήκες του μεγάλου υψομέτρου.
Την επομένη, δύο Ισπανοί ορειβάτες, ο Pepe Garces και ο Lorenzo Ortas, που επιβίωσαν από τη χιονοθύελλα στην Κατασκήνωση 4, κατέβαιναν ταλαιπωρημένοι από κρυοπαγήματα και εξάντληση.
Πριν φτάσουν στην Κατασκήνωση 3 βρήκαν ένα αιματοβαμμένο τζάκετ, μια ορειβατική μπότα και ένα μποντριέ.
Αναγνώρισαν στα υπολείμματα μέρος του εξοπλισμού της Hargreaves. Από την Κατασκήνωση 3 μπορούσαν επίσης να διακρίνουν σε κάποια απόσταση ένα ανθρώπινο σώμα.
Δεν πλησίασαν το σώμα και έτσι δεν αναγνωρίστηκε θετικά ότι ανήκε στην Hargreaves.
Μετά το συμβάν, ο αξιωματικός του Πακιστανικού στρατού Fawad Khan, ο οποίος ήταν ο διαμεσολαβητής της ορειβατικής αποστολής με τις υπηρεσίες διάσωσης, δήλωσε ότι είχε συστήσει στην Hargreaves να παραμείνει στην Κατασκήνωση Βάσης επειδή μια απόπειρα αναρρίχησης με επιδεινούμενες καιρικές συνθήκες θα ήταν καθαρή «αυτοκτονία».
Στην τελευταία συνέντευξή της, η Hargreaves αναφέρθηκε στις προκλήσεις και τις ανισότητες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ορειβάτες.
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στις 27 Ιουλίου 1995 στην Κατασκήνωση Βάσης του K2 από τον Matt Comeskey, έναν άλλον ορειβάτη που κατάφερε να επιβιώσει από την καταιγίδα εξαιτίας της έγκαιρης οπισθοχώρησής του.
«Νομίζω ότι οι γυναίκες σκαρφαλώνουν πριν παντρευτούν, πριν κάνουν παιδιά. Μετά χάνουν το ενδιαφέρον τους», δήλωσε η Hargreaves στον Comeskey. «Η απόκτηση παιδιών είναι ένα όνειρο ζωής, και πολλοί άνθρωποι δεν αισθάνονται την ανάγκη για οτιδήποτε άλλο».
«Για μένα, αυτή ήταν μια συνειδητή απόφαση», είπε. «Ήθελα πραγματικά παιδιά, αλλά ήθελα επίσης να συνεχίσω την αναρρίχηση».
Όταν ρωτήθηκε αν μια γυναίκα ορειβάτης έπρεπε να είναι πιο σκληρή από έναν άνδρα, η Alison Hargreaves δήλωσε: «Νομίζω ότι οι γυναίκες γενικά πρέπει να εργαστούν σκληρότερα σ’ έναν ανδροκρατούμενο κόσμο για να μπορέσουν να διακριθούν».
«Αν σου δοθούν δύο επιλογές, ακολούθα την πιο δύσκολη επειδή θα το μετανιώσεις άν δεν το κάνεις. Αν πάρεις την δυσκολότερη και αποτύχεις, τουλάχιστον θα έχεις την ικανοποίηση ότι προσπάθησες».