Σημύδα (Betula)

Η σημύδα (Betula) είναι φυλλοβόλο δέντρο που φτάνει σε ύψος τα 20-25 μέτρα. Είναι ψυχρόβιο είδος και φύεται σε μεγάλα υψόμετρα της Βορείου Ελλάδας (Ροδόπη, Φαλακρό, Παγγαίο κ.α.).

Έχει ιδιαίτερα υψηλές απαιτήσεις σε φως σε σχέση με όλα τα άλλα πλατύφυλλα.

Η σημύδα παρουσιάζεται ως ιερό δέντρο των τουρκικών λαών της βόρειας Σιβηρίας. Σύμφωνα με τις τοπικές παραδόσεις, μια αρσενική και μια θηλυκή σημύδα εμφανίστηκαν στην απαρχή του ανθρωπίνου γένους.

Πολλά είδη σημύδας είναι ευρέως διαδεδομένα στα μικτά δάση των εύκρατων και ψυχρών περιοχών της Ευρασίας και της Βορείου Αμερικής.

Μερικά από τα είδη είναι θαμνώδη, με γνωστότερο εκπρόσωπο τη σημύδα τη νανοφυή (Betula nana), πολύ συνηθισμένο φυτό στην τούνδρα της Σιβηρίας. Αυτό το είδος δεν ξεπερνά το ένα μέτρο στο ύψος.

Πολλά είδη σημύδας, που σύμφωνα με ορισμένες πηγές ξεπερνούν τα 100, είναι ανθεκτικά στο ψύχος, δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητικά, φύονται σε όλα τα είδη εδάφους.

Τα περισσότερα είδη προτιμούν το φως αν και υπάρχουν και ορισμένα που αναπτύσσονται και σε σκιερά μέρη, όπως για παράδειγμα η σημύδα η ξανθή (Betula lutea).

Σύμφωνα με διάφορες πηγές, οι σημύδες ζουν από 100 μέχρι και άνω των 400 ετών. Το ξύλο ορισμένων ειδών είναι σκληρό και ανθεκτικό και χρησιμοποιείται στην επιπλοποιΐα, την ξυλογλυπτική και για την κατασκευή σκι.

Την άνοιξη σε ορισμένες χώρες, όπως π.χ. στη Φινλανδία, συλλέγεται χυμός από τον κορμό των σημύδων, ο οποίος είτε κονσερβοποιείται είτε χρησιμοποιείται για την κατασκευή διάφορων ποτών και σιροπιού.

Το αφέψημα από μπουμπούκια και νεαρά φύλλα σημύδας χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή ιατρική ως διουρητικό, βακτηριοκτόνο και αντισηπτικό. Θεωρείται ότι βοηθά στην επούλωση πληγών.